Himoyaga tavsiya etilsin”


Download 355 Kb.
bet8/25
Sana22.03.2023
Hajmi355 Kb.
#1286699
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   25
Bog'liq
Sh Xolmirzayev hikoyalari leksikasining semantik stilistik xususiyatlari

Tong otmoq – kun botmoq:
Mehmonxona derazasiga qalin parda tutilgan, shuning uchun hamon tong otmagandek tuyuldimi, Ikromjon ertasiga kun yoyilib ketganda uyg‘ondi (169-b.);
Kun botishi oldidan Ona-turna yana oyoqqa turdi (177-b.);
Tong otdi, kun botdi: o‘rtoq direktorning tirnoqlari ham ko‘rinmadi (5-b.).
Yumshoqdag‘al:
Kuchuk bola iliq kulga yumshoq panjalarini bosib, o‘choqning burchagiga bordi va cho‘nqayib o‘tirdi (26-b.);
Menga ko‘z qirini tashlab, o‘chayotgan cho‘g‘larni dag‘al barmog‘i bilan titkiladi (2-b.).
Quyidagi gaplar tarkibida esa mazkur antonimik juftlik o‘zining ko‘chma ma’nolari bilan antonimlikni hosil qilgan:
Qara, mayin shabada esyapti. Ko‘klamnikidek yumshoq emas, ozgina dag‘al (7-b.);
Lekin, men kutganimni emas, kutmaganimni eshitdim: yigitning dag‘al kulgisini va xotinning nozli ovozini (20-b.).
Uxlamoquyg‘onmoq:
Yot, endi sen uxlab ol (8-b.);
Uyg‘otgim kelmadi. Lekin o‘zlari cho‘chib uyg‘ondilar (8-b.).
Ranjimoq – xursand bo‘lmoq:
Men shotida o‘girib kitob o‘qishni ham, ovga chiqishni ham yig‘ishtirib qo‘ydim; o‘sha kunning ertasi tog‘am kelib, mendan xo‘p ranjidilar (9-b.);
Hikmatoy ham ichida behad zavqlanar, xursand bo‘lar edi... (14-b.).
Sho‘xog‘ir:
Er − Qismatulla ta’sirchan, sho‘x edi (11-b.);
Er ancha og‘ir... lekin xotini chuchmal ekan (13-b.).
Tunkun:
Tun battar qorayganday. Havo bo‘g‘uvchan (17-b.);
Kun qizib kelayotgandi (15-b.).
Tunkunduz:
Shaharda tun nima, kunduz nima bilib bo‘lmaydi (18-b.).
Eskiyangi:
Dimog‘imizga achchiq, eski xazon hidi uriladi (17-b.);
Azimning dilida favqulodda bolaligi uyg‘ondi, u favqulodda shahardan kelganini unutdi: shahar bergan yangi xislatlar ham uni bir dam tark etdi... (23-b.).
Kengtor:
Ayol keng yengi bilan fonusdan ko‘zini pana qilib: − Salomalaykum! − dedi past tovushda (18-b.);
Biroq, ertalab tor ko‘chaning boshida qoldirilgan Unsinovaning «Volga»sini ko‘rdi-yu, amirkon etigi, qora atlas ko‘ylagini kiyib, yo‘lga chiqdi (43-b.).
Mehmonmezbon:

  • Kelinglar, mehmonlar, — dedi u. — Yaxshi uxlab turdinglarmi ? (21-b.);


Download 355 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   25




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling