Хисоботнинг мохияти, ахамияти даврий ва йиллик хисобот

Davriy (choraklik) xisobot, uningtarkibi xamda mazmuni

Avvalga bandda taokiddab o‘tilganidek, chorak va yillik moliyaviy xisobot shakllarining tarkibi O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan tasdiklanadi.

«Buxgalteriya balansi - 1-shakl» davriy xisobot xisoblanadi, yaoni korxona yil davomida o‘z ixtieridagi mablalar tarkibi, ulardan foydalanish, ularning tashkil topish manbalari xakida tegishli maolumotlarga ega bo‘lish, xo‘jalik faoliyatini xar tomonlama taxlil kilish uchun buxgalteriya balansini tuzadi. Unga ko‘shib, balansga ilova — debitorlik va kreditorlik karzlari xususida maolumotnoma (2 a-shakl) topshiriladi.
Xozirgi vaktda, korxonalarda «Buxgalteriya balansi — 1-shakl» 1997 yildan yil(chorak) lik xisobot uchun O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 1997 yil 15 yanvardagi 5-son buyruga bilan tasdiklangan shaklda tuziladi.


Yillik xisobot, uning tarkibi va mazmuni

O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligining 1997 yil 15 yanvardagi 5-son buyrupdga asosan tasdiklangan «Korxonalarning choraklik va yillik moliyaviy xisobot shakllarini to‘lazish bo‘yicha ko‘rsatma»siga muvofik yillik moliyaviy xisobotlar kuyidagi shakllarda takdim etiladi:

a) Buxgalteriya balansi — 1-shakl.
b) Moliyaviy natijalar to‘risida xisobot — 2-shakl.
v) Asosiy vositalarning xarakati to‘risida xisobot — 3-shakl.
g) Pul okimlari to‘risida xisobot — 4-shakl.
d) Xususiy kapital to‘risida xisobot — 5-shakl. Balansga ilova — debitorlik va kreditorlik karzlari xususida maolumotnoma — 2a shakl.
Ko‘rsatib o‘tilganidek, yillik moliyaviy xisobotga korxona faoliyatining xisobot yilidagi yakuniy natijalariga taosir etuvchi asosiy omillar, korxonaning yillik moliyaviy xisoboti va sof foydani taksimlash natijalari bo‘yicha karor, buxgalteriya xujjatlarining tekshirilganligi to‘risidagi auditoryaik xulosalari baen etilgan tushuntirish xati ilova kilinadi, Agar kirim balansi yil boshiga o‘zgartirilgan bo‘lsa, u xolda xisobotga ilova kilingan tushuntirish xatida o‘zgartirish sabablari, shunintdek, unda kabul kilingan va keyingi yilga kabul kilinishi kerak bo‘lgan xisob siesati keltiriladi.
Adabiyotlar:

1. 
   I.A.Karimov. «Щzbekiston iktisodiy isloxotlarini chukurlashtirish yщlida» T., «Щzbekiston» 1994 yil.
   
2. 
   I.A.Karimov. «Yuksak malakali mutaxasislar tarakkiyot omili» T., «Щzbekiston» 1995 yil.
   
3. 
   I.A.Karimov. «Xalollik va fidoyilik faoliyatimizning asosiy mezoni bщlsin» T., «Щzbekiston» 1994 yil.
   
4. 
   Gadoev E.F., Yugay L.P. «Buxgalteriya xisobi milliy standartlarini ishlab chikarishga doir tavsiyalar» T., 1997 yil.
   
5. 
   www.ziyonet.uz