Hozirgi kunda kimyo sanoati xalq xo‘jaligining muxim tarmoqlaridan biri

(2.3)

Turbulent oqimda ishkalanish koeffitsientining kattaligi rejimga xamda trubaning gadir-budirligiga boglik. Trubaning gadir-budirligi absalyut geometrik va nisbiy gadir-budirlik bilan xarakterlanadi. Truba devorlaridagi gadir-budirliklar o‘rtacha balandliklarning truba uzunligi buyicha ulchanishi absalyut geometrik gadir-budirlik deyiladi.

Truba devorlaridagi gadir-budirliklar balandligining (Δ) trubaning ekvivalent diametriga (d_e) nisbati nisbiy gadir-budirlik deyiladi va e bilan ifodalanadi.

(2.4)

Turbulent rejim uchun ishkalanish koeffitsienti X ni topishda kuyidagi tenglamadan foydalanish mumkin:

(2.5)

Maxalliy qarshiliklardagi bosimning yukotilishi kuyidagi formula orkali topiladi:

(2.6)

bu erda maxalliy qarshilik koeffitsienti ξ_mk (2.1-jadvalga qarang) uning qiymati tajriba yo‘li bilan aniqlanadi.

Ichki ishqalanish va maxlliy qarshiliklarning engish uchun umumiy sarf bo‘lgan bosim quyidagiga teng:

O‘rama quvurlar uchun ishqalanish qarshiligi tufayli yuqotilgan bosim qo‘yidagi tenglamadan topiladi:

Р  Р^1  3,54 ^{d }

(2.7)

D
урам а ^{ }
 

bu erda ^d – quvur diametri, m; D – quvur o‘ramining diametri, m. Maxalliy qarshiliklar tufayli yo‘qotilgan bosim qo‘yidagicha ifodalanadi:

^ ^{2 }

Р_M
  ^{ }
 ² 
(2.8)

bu erda  –maxalliy qarshilik koeffitsienti. Bu koeffitsientning qiymati adabiyotlarda berilgan.

Suyuqliklar quvurlardan oqqanda yo‘qotgan umumiy bosimi (napori)
qo‘yidagi tenglamalardan topiladi:

1. 
   uzunlik birligida
   

Н   ²
2g  
d   
(2.9)

2. 
   bosim birligida
   

Р  ²
2 


d   

(2.10)