I bob. Basketbol o’yin texnikasi

2008 yil Basketbol о‘yinining rasmiy qoidalaridagi о‘zgarishlar.
Quyidagi kо‘ratilgan barcha qoida moddalari 1 oktabr 2008 yildan yahni 2008 yil Pekin Olimpiya о‘yinlaridan keyin kuchga kiradi.
4,3 modda О‘ynaladigan forma.
Nizomda yozilishiga kо‘ra, yahni о‘yinchilarga о‘yin formasi tagidan kalta qо‘lli mayka kiyishga ruxsat etilardi, endi kiyishga ruxsat etilamaydi.
25,2,3 modda Polga yiqilayotgan о‘yinchi.
О‘yinchiga yiqilishga va qо‘lida tо‘pni ushlab, pol bо‘ylab sirpanishga ruxsat etiladi.
28,1,3 modda Komandani oldingi zonasiga о‘tkazilgan tо‘p.
Komandani oldingi zonasiga tо‘pni о‘tkazishda, qachonki zona orqasidan oldingi zonaga о‘tkazish vaqtida о‘yinchini ikkala oyog‘i u tо‘pni boshqarayotganda va о‘zi esa tо‘pni oldingi zona bilan aloqada bо‘ladi.
30,1,2 modda Ichkari zonaga qaytarilgan tо‘p.
Qachonki о‘yinchi u о‘zining oldingi zonasidan sakrab, xali xavoda turib, tо‘pni yangi komandani nazorat qilishi о‘rnata oladi. Keyin esa о‘z komandasini zona ichida qо‘yganda bu bundan keyin xato xisoblanmaydi.
31 modda Tо‘pni tashlashda va tushirishda tо‘sqinlik qilish.
Agarda о‘yinchi savat tagidan qо‘lini suqsa va tо‘pga tegizishi natijasida barcha о‘yin qoidalaridan kelib chiqib, bu tashlashdagi tо‘sqinlik qilishi oddiygina qoida buzishi bо‘lmaydi.
36,1,4 modda Sportchilarga xos bо‘lmagan fol.
Agarda ximoyachi raqibini orqasidan yoki yonidan tez yurib о‘tishini tо‘xtashga xarakat qilib, va raqib xujumchilar va raqiblar savati о‘rtasida xech kim yо‘q vaqtida orqasidan kontakt yoki tо‘qnashganda kelib chiqadi, ana shunday tо‘qnashuvni sportga xos bо‘lmagan deb baxolanishi shart.
38,3,1 modda Texnik faol
О‘yinchi xaddan tashqari tirsakni siltagan vaqtda faol berishi mumkin(kontaktsiz).

4. 
   Xakam ishoralari
   

1. 1 Ochko 2 Ochka 3. 3 Ochkoli tashashga urinish 4.Muofaqqiyatli 3 ochkoli tashlash 5. Xarakat inobatga olinmaydi (ochko inobatga olinmaydi)
6. Vaqtni tо‘xtatish (xushtak bilan birga yoki soatni yoqmaslik) 7. Fol berish uchun vaqtni tо‘xtatish (xushtak bilan birga) О‘yin vaqtini yoqish 9. 24 soniyali yangi xisob
10. О‘yinchi almashtirish 11. Maydonga taklif qilish 12. Talab qilingan tanaffus 13. Maydondagi xakamni stol atrofidagi xakam bilan aloqasi
14. Yugurib ketish 15. Tо‘pni notuG‘ri olib yurish yoki ikki marta olib yurish 16. Tо‘pni ushlab qolish 17. 3 soniyali qoidani buzilishi 18. 5 soniyali qoidani buzilishi 8 soniyali qoidani buzilishi 20. 24 soniyali qoidani buzilishi 21. Tо‘pni ximoya maydoniga qaytarish 22. Oyoq bilan atayin о‘ynash 23. Tо‘p maydon tashqarisida yoki xujum yunalishini kо‘rsatish 24. Baxsli tо‘p tashlash
	О‘yinchiga fol berish raqamlarini kо‘rsatish
25. No.4 26. No. 5 27. No. 6 28. No. 7 29. No. 8 30. No. 9 31. No. 10 32. No. 11 33. No. 12 34. No. 13 35. No. 14 36. No. 15
qо‘l bilan notug‘ri о‘ynash 38. Xujum yoki ximoyada tо‘siq qо‘yish Tirsakni keng qо‘yilishi Ushlab qolish 41. О‘yinchini tо‘psiz itarib yuborish 42. О‘yinchini tо‘p bilan itarib yuborish 43. Tо‘pni nazorat qiluvchi jamoaga fol 44. Ikki taraflama fol 45. Texnik fol 46. Sporga xos bо‘lmagan xarakat 47. О‘yindan chetlashtiruvchi fol
	Jarima tо‘pini tashlash
48. Bir marta jarima tо‘pini tashlashni kо‘rsatish 49. Ikki marta jarima tо‘pini tashlashni kо‘rsatish 50.Uch marta jarima tо‘pini tashlashni kо‘rsatish
51. 52.Jamoani foldan keyingi nazorat qiluvchi tо‘pi
53. Bir marta jarima tо‘pini tashlashni bajarilishi 54. Ikki marta jarima tо‘pini tashlashni bajarilishi 55. Uch marta jarima tо‘pini tashlashni bajarilishi
56. Bir dona jarima tо‘pini tashlash 57. Ikki marta jarima tо‘pini tashlash 58. Uch marta jarima tо‘pini tashlash

Xulosa
Basketbolga, har bir jamoa tarkibida 5 tadan о‘yinchi bо‘lgan 2ta jamoaо‘ynaydi.agarda maydonda, о‘yinga tayyor bо‘lmagan о‘yinchisi bor jamoa bо‘lsa, о‘yin boshlanmaydi.
О‘yin vaqti yakunlanganda qaysi jamoa eng kо‘p ochko tо‘plagan bо‘lsa, о‘sha jamoa G‘olib chiqqan bо‘ladi.
О‘yin, о‘lchamlari 28 x 15 m bо‘lgan maydonda о‘tkaziladi; maydondagi barcha chiziqlarning eni 5 sm.
Jarima tо‘pini tashlash chiziG‘i (yuza qismi), tashqi chiziqning ichkari qismidan 5,80m uzoqda bо‘ladi.
Yarim aylana bilan ajratilgan, raqib savati yonidagi maydonchadan tashqari, maydonni barcha qismi 3 ochkolik tо‘p tashlash zonasiga kiradi 3 ochkolik chiziq, 3 ochkolik tо‘p tashlash zonasiga kirmaydi.
Jamoalar
Jamoada, о‘yinga tushadigan 12 tadan kо‘p о‘yinchi bо‘lmasligi kerak. Agarda jamoa ahzosining familiyasi о‘yin boshlanmasdan oldin protokolga kiritilgan bо‘lsa va diskvalifikatsiya kilinmagunga qadar yoki 5 ta fol olmagunga qadar о‘ynashga havli.
Jamoalar 4 dan 15 gacha bо‘lgan nomerlarni ishlanishlari kerak. Milliy federatsiyalar о‘zlarining о‘yinlari uchun, 2 xonali sondan oshmagan boshqa nomerlarni joriy etishlari mumkin.


Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   I.A.Karimov “Xalqimizning yo’li mustaqillik ozodlk va tup islohatlar yo’lidadir”. Toshkent‑O’zbekiston 1996 yil.
   
2. 
   I.A.Karimov “Barkamol avlod orzusi” O’zbekiston milliy ensklopediyasi. Davlat ilmiy nashriyoti.Toshkent 2000 yil.
   
3. 
   Basketbol. Pod.redaksiya dotsenta N.V. Semashko, M:FIS 1976 yil.
   
4. 
   Material sentalnogo gosudarstvennogo arixiva. Uz.
   
5. 
   Basketbol. Tuzuvchilar dotsent A.SH. Kosimov, dotsent O.T. Rasulov , X.A. Ismatullayev, Toshkent – O’qituvchi ‑1986 yil