I-bob. Elektr mashinalarni loyihalashning asoslari va ishlab chiqarish muammolari

1.3. Asosiy loyihalash va loyihalash ishlarini boshlash.
Biz 1.1-jadvalda keltirilgan tafsilotli ro’yxatni kuch tyagalarini dasturlash uchun ko’rib chiqamiz.


1.6. Rasm. Multifizik va multidomen elektr mashinasini loyihalash ketma-ketligi.
Agarda elektr mashinaning fizik kattaliklarini aniqlashda eng muhim parameter qaysi degan savol tug’ilsa, aniq dasturga bog’liq bo’lgan maxsus loyihadan chiqarib olingan elektromagnit aylanish momenti orqali dastlabki magnit loyihani ishlab chiqish uchun yetarlicha ma’lumotlarni to’play olamiz deb aniq aytish mumkin. Ayni vaqtda bu murakkab loyihalash jarayonini tushuntirish muhim bo’lgan eng qisqacha ma’lumotdir. Soda qilib aytganda, tashqi moment rotorning hajmiga va urinma kuchlanishi deb nomlanuvchi rotor yuzasiga ta’sir etuvchi tangensial kuchga proporsionaldir. Urinma kuchlanish esa elektr va magnit yuklamalar yig’indisiga proporsionaldir. Elektromagnit momentdan tashqari rotor tomonlarini o’lchami stator pazlarining diametr o’lchami, qutblar soni va ratsional tezlik loyihalash jarayonlarining eng muhim parametrlari hisoblanadi. Prognoz qilinuvchi ayalnish momentining dastlabki o’zaro nisbati o’zgarmas magnit maydon B da L uzunlikdagi I tok oqib o’tuvchi o’tkazgich simga ta’sir qiluvchi F kuchni aniqlashdagi tenglik yordamida quyidagicha ifodalanadi:
(1.1)
Agar har bir metrga teng miqdorda taqsimlangan o’tkazgich sim olingan bo’lsa u holda urinma kuchlanish shu simga ta’sir qiluvchi kuchni o’tkazuvchan maydon hududiga nisbati bilan quyidagicha aniqlanadi:
(1.2)
bu yerda B magnit yuklama, A elektr yuklama
Rotor diametri D bo’lgan radial majmuali har qanday elektr mashinaning momenti quyidagicha ifodalanadi:
(1.3)
Yanada umumiyroq qilib aytganda, elektr mashinani hisoblashda asosiy parametr mexanizmining turiga qarab agar u aylanma harakatli bo’lsa, aylanish momenti yoki chiziqli harakatlanuvchi bo’lsa kuch hisoblanadi. Ushbu misol tariqasida ko’rilayotgan loyihamizda biz aylanma harakatli mashina turini hisoblaymiz ya’ni bunda elektromagnit momentini quyidagi formula orqali hisoblaymiz:
A (1.4)
bu yerda - boshlang’ich o’ram omili, - o’ning aktiv uzunligi, A - elektr yuklama: zazorga yuzlanib turuvchi stator yuzasi atrofifdagi har metrga amper-o’tkazgich soni