I-bob: genetik axborot uzatilishini kuzatish

1-rasm. Ma'lumotni qayta ishlash
Kerakli ma'lumotlarni olgandan so'ng, ularni saqlash va uzatish zarur bo'ladi. Axborotni uzatish va qayta ishlash usullari insoniyat rivojlanish bosqichlarini vizual tarzda ifodalaydi.

• 
  Rivojlanishining boshida ma'lumotlarni qayta ishlash uni siyoh, qalam, qalam va boshqalar yordamida qog'ozga o'tkazishdan iborat edi. Ammo bu ishlov berish usulining kamchiliklari saqlashning ishonchsizligi edi. Agar biz ma'lumotni saqlash va uzatish usullarini aytib o'tadigan bo'lsak, qog'ozda saqlash ma'lum muddatga ega bo'lib, u qog'ozning xizmat qilish muddati, shuningdek undan foydalanish shartlari bilan belgilanadi.
  
• 
  Keyingi bosqich - mexanik axborot texnologiyasi bo'lib, unda yozuv mashinkasi, telefon, ovoz yozuvchisi ishlatiladi.
  
• 
  M a'lumotni mexanik qayta ishlash tizimi elektr tizimiga almashtirildi, chunki axborot uzatish usullari doimiy ravishda takomillashtirilmoqda. Bu vositalarga elektr yozuv mashinkalari, portativ ovoz yozish qurilmalari va nusxa ko'chirish mashinalari kiradi.
  

2-rasm.Ma'lumot turlari

Axborotni uzatish turlari va usullari uning mazmuniga qarab farq qiladi. Bu matnli ma'lumotlar og'zaki va yozma shaklda, shuningdek ramziy, musiqiy va grafik bo'lishi mumkin. Video ma'lumotlarga zamonaviy turdagi ma'lumotlar ham deyiladi. Bir kishi har kuni ushbu ma'lumotlarni saqlash shakllari bilan shug'ullanadi.
II- BOB. MA’LUMOT UZATISH VOSITALARI
2.1. Ma'lumotni taqdim etish usullari

3-rasm. Ma'lumot uzatish vositalari og'zaki va yozma bo'lishi mumkin.

• 
  Og'zaki vositalarga nutqlar, uchrashuvlar, prezentatsiyalar, ma'ruzalar kiradi. Ushbu usuldan foydalanganda siz raqibingizning tezkor reaktsiyasiga ishonishingiz mumkin. Suhbat davomida qo'shimcha og'zaki bo'lmagan vositalardan foydalanish nutq ta'sirini kuchaytirishi mumkin. Bu vositalarga yuz ifodalari, imo -ishoralar kiradi. Biroq, ayni paytda, og'zaki ma'lumot uzoq muddatli ta'sir ko'rsatmaydi.
  
• 
  Yozma ommaviy axborot vositalari - bu maqolalar, hisobotlar, xatlar, eslatmalar, bosma nashrlar va boshqalar. Bunday holda, odamlarning tezkor javobiga ishonishning hojati yo'q. Shu bilan birga, afzallik shundaki, olingan ma'lumotni qayta o'qish mumkin, shu orqali ma'lumot assimilyatsiya qilinadi.
  

Ma'lumotni taqdim etish usullari

Ma'lumki, ma'lumot bir necha shaklda taqdim etilishi mumkin, ammo bu uning mazmunini o'zgartirmaydi. Masalan, uyni so'z yoki grafik deb tasavvur qilish mumkin. Ma'lumotni taqdim etish va uzatish usullari quyidagi ro'yxat shaklida tasvirlanishi mumkin:

• 
  Matn ma'lumotlari. Sizga eng to'liq ma'lumotni berishga imkon beradi, lekin u katta hajmdagi ma'lumotlarni o'z ichiga olishi mumkin, bu esa yomon assimilyatsiyaga yordam beradi.
  
• 
  Grafik tasvir-bu grafik, diagramma, diagramma, gistogramma, klaster va boshqalar. Ular ma'lumotni qisqa qilib taqdim etish, mantiqiy aloqalarni o'rnatish, sabab-oqibat munosabatlarini o'rnatish imkonini beradi. Bundan tashqari, grafik shakldagi ma'lumotlar turli masalalarga yechim topishga imkon beradi.
  
• 
  Taqdimot - bu ma'lumotni taqdim etishning rangli vizual misoli. U matnli ma'lumotlarni ham, ularning grafik ko'rinishini, ya'ni har xil turdagi ma'lumotlarni taqdim etishni birlashtirishi mumkin.
  

4-rasm. Aloqa tushunchasi

Aloqa - bu bir nechta ob'ektlarning o'zaro ta'siri tizimi. Umumiy ma'noda, bu ma'lumotni bir ob'ektdan ikkinchisiga o'tkazish. Muloqot tashkilot muvaffaqiyatining kalitidir.

Axborotni uzatish (aloqa) usullari quyidagi funktsiyalarni bajaradi: tashkiliy, interaktiv, ifodali, rag'batlantiruvchi, idrok etuvchi.
Tashkiliy funktsiya xodimlar o'rtasidagi munosabatlar tizimini ta'minlaydi; interaktiv boshqalarning kayfiyatini shakllantirishga imkon beradi; boshqalarning kayfiyatini ifodali ranglar; harakatga rag'batlantirish; pertseptual turli suhbatdoshlarga bir -birini tushunishga imkon beradi.
2 .2.Ma'lumot uzatishning zamonaviy usullari

5-rasm. Ma'lumot uzatishning eng zamonaviy usullariga quyidagilar kiradi.

Internet juda ko'p ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Bu sizga kitoblar va boshqa qog'oz manbalarini o'rganishdan bezovta bo'lmasdan o'zingiz uchun ko'p bilimlarni to'plashga imkon beradi. Biroq, bunga qo'shimcha ravishda, u tarixiy eski modellarga o'xshash ma'lumotlarni uzatish usullari va vositalarini o'z ichiga oladi. Bu an'anaviy pochta-elektron pochta yoki elektron pochtaga o'xshaydi. Ushbu turdagi pochta xabarlarini ishlatishning qulayligi, xatni yuborish tezligida, bosqichli etkazib berishni istisno qilishda. Bugungi kunda deyarli hamma elektron pochta manziliga ega va ko'plab tashkilotlar bilan aloqa aynan shu ma'lumot uzatish usuli orqali ta'minlanadi.
GSM - bu hamma joyda keng qo'llaniladigan raqamli uyali aloqa standarti. Bunday holda, og'zaki nutq kodlanadi va konvertor orqali boshqa abonentga uzatiladi. Barcha kerakli ma'lumotlar mobil qurilmaga o'rnatilgan sim -kartaga joylashtirilgan. Bugungi kunda ushbu aloqa vositasining mavjudligi aloqa vositasi sifatida zaruriyatdir.
WAP har qanday shaklda ma'lumotli veb -sahifalarni mobil telefon ekranida ko'rish imkonini beradi: matnli, raqamli, ramziy, grafikli. Ekrandagi tasvir mobil telefon ekraniga moslashtirilishi yoki kompyuter tasviriga o'xshash ko'rinishga ega bo'lishi mumkin.
Ma'lumot uzatishning zamonaviy usullariga GPRS ham kiradi, bu ma'lumotni mobil qurilmaga paketli uzatishga imkon beradi. Bu aloqa vositasi tufayli bir vaqtning o'zida ko'plab odamlar tomonidan paketli ma'lumotlarni uzluksiz ishlatish mumkin. GPRS xususiyatlari orasida ma'lumotlarni uzatishning yuqori tezligini, faqat uzatilgan ma'lumot uchun to'lovni, foydalanishning katta imkoniyatlarini, boshqa tarmoqlar bilan moslik parametrlarini nomlash mumkin.
Modem yordamida Internet sizga bunday kirishning arzon narxida yuqori tezlikda ma'lumot uzatish imkonini beradi. Internet -provayderlarning ko'pligi ular o'rtasida yuqori raqobatni yuzaga keltiradi.
S un'iy yo'ldosh aloqasi sun'iy yo'ldosh orqali Internetga kirishga imkon beradi. Ushbu usulning afzalligi - bu past narx, ma'lumotlarni uzatish tezligining yuqori darajasi, lekin kamchiliklar orasida aniq bo'lgani bor - bu signalning ob -havo sharoitiga bog'liqligi.

6-rasm. Axborot uzatish vositalaridan foydalanish imkoniyatlari

Ma'lumot uzatishning yangi vositalari paydo bo'lganda, turli xil qurilmalardan noan'anaviy foydalanish imkoniyatlari paydo bo'ladi. Masalan, videokonferensaloqa va videoqo'ng'iroqlar o'tkazish imkoniyati tibbiyotda optik asboblardan foydalanish g'oyasini keltirib chiqardi. Shunday qilib, patologik organ haqida ma'lumot operatsiya davomida bevosita kuzatish orqali olinadi. Ma'lumot olishning ushbu usulidan foydalanganda katta kesma qilishning hojati yo'q, operatsiya teriga minimal zarar etkazish bilan mumkin.
Xulosa
Genetik axborot - oqsil molekulasining tuzilishi haqidagi axborotning DNK (dezoksiribonuklein kislota)da nukleotidlarning birin-ketin kelish tartibi shaklida kimyoviy tilda yozilishi. G. a.niig realizatsiya qilinishi replikatsiya va transkripsiya holida amalga oshadi. Replikatsiya jarayonida DNK oqsil sintezida bevosita ishtirok etmaydi. Ona hujayra bo’linayotganida DNK ham ikkiga ajraladi. Har bir zanjir qarshisida komplementarlik asosida ik-kinchi DNK zanjiri hosil bo’ladi. DNK replikatsiyasi deb ataladigan bu jarayon irsiy belgilarning nasldannaslga o’zgarmay o’tishini ta’minlaydi.G.a. amalga oshishining ikkinchi bosqichi oqsil sintezini boshqaruvchi uch xil RNK (ribonuklein kislota) molekulasining sintez qilinishidan iborat. Bu jarayon transkripsiya (ko’chirib yozish) deyiladi. RNKning barcha turlari yadroda sintezlanadi.Informatsion RNK (iRNK) translyatsiya jarayonida DNK zanjirlarining birida hosil bo’lib, uning ayrim bo’lagidan aniq nusxa ko’chirib oladi. RNK molekulasida DNK dan uglevod dezokriboza o’rniga riboza, azotli asos timinning o’rniga uratsil bo’lishi hamda bitta zanjirli ekanligi bilan farq qiladi. iRNK DNKdagi oqsil tuzilishi haqidagi axborotni oqsil sintez bo’ladigan ribosomaga tashib keltiradi. Oqsil sintezida transport RNK (tRNK) ham ishtirok etadi. Bu RNK sitoplazmadagi aminokislotalarni ribosomaga yetkazib beradi. Oqsil sintezida ishtirok etadigan uchinchi molekula — bu ribosomal RNK (rRNK) hisoblanadi. Oqsil sintezida iRNK molekulasidagi nukleotidlar tartibi shaklida yozilgan G. a. aminokislotalarning oqsil molekulasida joylanishi tartibiga o’tkazilishi translyatsiya (tarjima qilish) jarayoni deb ataladi. Turli xil organizmlarda aniqlangan genetik axborot ko’chirilishining 3 xil usulini ta’kidlash mumkin:. Replikatsiya – nusxa olish yoki ikki hissa ko’payish. Bu fundamental jarayon hujayralarning bo’linishi, nasliy belgilarning avlodlarga o’zgarmay uzatilishidan iborat. Bunda genetik axborotning o’tkazilishi nuklein kislotalarning bir sinfida, ya’ni DNK dan DNK ga yoki ayrim viruslarda RNK dan RNK ga bo’lib amalga oshadi.Genetik axborotni nuklein kislotalarning turli sinflari o’rtasida – DNK dan RNK ga o’tkazilishi transkriptsiya yoki ko’chirib olish deb aytiladi. Replikatsiyadan farqli ravishda transkriptsiyada DNK molekulasida joylashgan axborot to’liq o’tkazilmaydi, uning ayrim qismlarigina ko’chiriladi. Transkriptsiya natijasida hamma turdagi RNK lar: asosiy (mRNK, tRNK, rRNK) va minor RNK lar hosil bo’ladi.Bundan kelib chiqadiki, DNK sistronlari faqat polipeptid zanjirining strukturasi to’g’risida emas, balki tRNK, rRNK va minor RNK strukturalari to’g’risida ham axborot saqlaydi.Transkriptsiya to’g’ri – DNK dan RNK ga va teskari – RNK dan DNK ga bo’lishi mumkin. Teskari transkriptsiya birinchi bo’lib onkornavirus deb ataluvchi shish hosil qiladigan RNK li viruslarda aniqlangan bo’lib, ular xo’jayin-hujayraning DNK sida teskari transkriptsiya yo’li bilan joylashib oladilar. Virus RNK sining nusxasi - DNK ning begona qismi hujayrada shishli transformatsiyaga olib keladi. Balki, teskari transkriptsiya faqat hujayraning shishli transformatsiyasida emas, ularning me’yoriy hayot faoliyatida yoki differentsiyallanish jarayonida ham ahamiyatga ega bo’lishi mumkin. Teskari transkriptsiya mRNK dan boshqa barcha turdagi RNK lar uchun bo’lishi mumkin. Genetik axborotning makromolekulalarning turli sinflari o’rtasida, ya’ni mRNK dan oqsilga o’tkazilishi translyatsiya yoki tarjima deb aytiladi. Genetik axborot ko’chirilishining bu turida nuklein kislotalarda yozilgan axborotni oqsillar sintezida aminokislotalar tartibiga o’tkazilishidir. Bunda faqat mRNK translyatsiya qilinadi. rRNK va tRNK translyatsiyada yordamchi vazifasini bajaradi. Translyatsiya faqat to’g’ri – mRNK dan oqsilga tomon bo’ladi va u orqaga qaytmaydi. Genetik axborot uzatilishining hamma turlari matritsa (qolip) mexanizmiga asoslangan. Bu esa ularning har biri uchun qolip zarurligini bildiradi. Replikatsiyada DNK ning bir zanjiri (viruslarda RNK), transkriptsiyada – DNK ning bir qismi (to’g’ri transkriptsiya yoki teskari transkriptsiya, translyatsiyada esa – mRNK, ya’ni faqatgina nuklein kislota qolip bo’lishi mumkin. Qolip hujayradagi genetik axborotning juda aniqlik va tejamkorlik bilan o’tkazilishini ta’minlaydi. Nuklein kislotali qolipdan mos keluvchi aniq nusxani olish nukleotidlarning azotli asoslarini to’g’ri komplementarligini, ya’ni unga asosan A bilan T (RNK da U bilan) va G bilan S ning juftlashishini ta’minlaydi. Shu sababli har bir yangi polinukleotid zanjirida nukleotidlar qolipga mos tushadi.