I. Bob. Ixtirochilik haqida tushunchalar berish. Ixtirochilik huquqi

Ratsionalizatorlik — texnika vositalari, i.ch. texnologiyasi, mashina detallari, tayyor mahsulot va boshqalarni takomillashtirishga doir yangi texnik yechimlar hamda takliflarni ishlab chiqish bilan shutullanish. R.ning ixtirochilikdan farqi (qarang Ixtiro) shundaki, u muayyan ishlab chiqarish, korxona bilan, bironbir texnologiya, mashina va qurilmaga yangilik kiritish bilan bogʻliq boʻladi, R. aniq bir mashina, texnologik jarayon, detal va boshqalarni takomillashtirishga, ish unumdorligini oshirishga, ishlab chiqariladigan mahsulot sifatini yaxshilashga qaratiladi. Mac, paxta terish mashinasining asosiy paxta terish organi — shpindelini takomillashtirishga doir taklif R. taklifi hisoblanadi. R. taklifi berish shartlari, uni muhofaza qilish tartibi Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Kengashi tomonidan 1994-yil qabul qilingan qonunda belgilab qoʻyilgan. R. uchun guvohnoma berish ishlari Oʻzbekiston Respublikasi patent idorasi tomonidan amalga oshiriladi (qarang Ixtirochilik huquqi]]).
Aniq bir mashina, texnologik jarayon, detal va b. ni takomillashtirishga, ish unumdorligini oshirishga, ishlab chiqariladigan mahsulot sifatini yaxshilashga qaratilgan faoliyat; shunday faoliyat bilan shugʻullanish. Ratsio-nalizatorlik takliflari. sht Ratsionaliza-torlik va ixtirochilik harakatini keng quloch yoydirishga yoimar ham faol qatnashyap-tilar. Gazetadan. Hozir korxonada ratsio-nalizatorlik takliflari bilan shugʻulla-nayotganlarning soni tobora ortib bormoqda.
Aloqa va axborotlashtirish sohasiga oid ilmiy-texnik vazifalarni hal etish va ishlab chiqarish samaradorligini oshirishda ratsionalizator va ixtirochilarning ijodiy salohiyatidan to'liqroq foydalanish, ularni rag'batlantirib borishga alohida e'tibor qaratilmoqda.

Jumladan, O'zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligi hamda O'zbekiston radiotexnika, elektronika va aloqa ilmiy-texnika jamiyati tomonidan «Aloqa va axborotlashtirish sohasidagi ratsionalizatorlik taklifi va ixtiro» respublika tanlovi an'naviy tarzda o'tkazib kelinadi.

Bu yilgi tanlovda aloqa va axborotlashtirish vositalarining texnik holatini yaxshilashga yo'naltirilgan 37ta ratsionalizatorlik takliflari va ixtirolar ishtirok etdi. Taqdim etilgan hujjatlar tanlov komissiyasi tomonidan o'rganib chiqildi va g'oliblar nomi aniqlandi.
etiladi.

Olmaliq kon-metallurgiya kombinati ochiq kon va yerosti koni ma’danlarini qazib oladigan, boyitish va oltin saralash fabrikalari, metallurgiya zavodlari, yirik energiya va transport tizimlari, rivojlangan infratuzilma va ijtimoiy soha obektlarini birlashtirgan noyob sanoat majmuasidir.