I bob. Linux server haqida asosiy tushunchalar

1.4. Linux server boshqaruvi xizmatlari
Servislar yoki xizmatlar – bu dasturlardir, ya’ni Linux tizimida ost rejimida ishlaydigan dasturlardir. Odatda ular tizimni yuklashda ishlaydi. Aksariyat xizmatlar tizimning to'liq ishlashi uchun zarurdir, ya'ni ular ishlaydigan tizim qurilgan fundament hisoblanadi.
Tizim ishga tushirilganda, ishga tushirish uchun kiritilgan bir qator xizmatlar yuklanadi. Tizim ishga tushirilganda va tizim o'chirilganda xizmatlar ishlaydi.
Ko'pincha Linux xizmatlarini ishga tushirish uchun Systemd ishlatiladi. Systemd Ubuntu, Debian, Linux Mint, Fedora, openSUSE, Solus va boshqalarni o'z ichiga oladi.
Barcha xizmatlar ro'yxatini ko'rish uchun buyruqdan foydalanishingiz mumkin: service --status –all

1.11-rasm. Barcha xizmatlar ro’yhatining ko’rinishi.

Buyruqlar quyidagi belgilar bilan ishlatiladi:

[ + ]- ishlaydigan xizmat.
[- ]- to'xtatilgan xizmat.
[ ? ]- ushbu xizmat uchun status (holat) buyrug'i yo'q.
Xizmatni ishga tushirish uchun sudo systemctl start ufw buyruq ishlatiladi.
Xizmatni to'xtatish uchun sudo systemctl stop ufw buyruq ishlatiladi.
Xizmatni qayta ishga tushirish sudo systemctl restart ufw buyruq bilan amalga oshiriladi.
Tizim ishga tushirilganda xizmatni ishga tushirish uchun uni ishga tushirish ro'yxatiga kiritish kerak. Buning uchun sudo systemctl enable ufw buyruq ishlatiladi.
Xizmat holati haqida ma’lumot olish uchun systemctl status ufw buyruq ishlatiladi.

1.12-rasm. Xizmat holati haqida ma’lumotning ko’rinishi.

Linuxning asosiy kataloglari:

• 
  / — asosiy katalog.
  
• 
  /bin – Bu katalogda operastion tizimning asosiy buyruqlari saqlanadi (ls, cp,..).
  
• 
  /boot – Linuks yadrosi va yuklashni boshqarish (grub, lilo va boshqalar) utilitlari saqlanadi.
  
• 
  /dev – Operatsion tizimga ulangan qurilmalarning fayli saqlanadi. (Linux operatsion tizimida, barcha qurilmalar (printer, skaner, qattiq disk) fayl ko'rinishida saqlanadi. Kerakli qurilmani ishlashi uchun, shu qurilmaga tegishli maxsus fayl mavjud bo'lishi kerak.)
  
•