I bob. Psixologik maslahatning nazariy masalalari

II BOB. PSIXOLOGIK MASLAHAT TURLARI
2.1 Psixologik maslahat berishda ichki yondashuvlar: dialogik yondashuv va sudga oid yondashuv.
Dialogik yondashuv (A.F. Kopiev). Quyidagi tushunchalar dialogik yondashuvning nazariy asosiga aylandi - A.A.Uxtomskiy tomonidan dominantning fiziologik konsepsiyasi va M.M.Baxtinning adabiy suhbati tushunchasi. Ushbu yondashuv doirasida dialog, bir tomondan, konsalting amaliyotining empirik haqiqati, maslahatchi va mijoz o’rtasidagi dyadik aloqa, boshqa tomondan esa, asosiy nazariy qurilish sifatida ishlaydi.
AA Uxtomskiy uchun aloqa dastlab monologik xususiyatga ega, chunki u men bilan Boshqalar o’rtasidagi aloqa maydoniga o’rnatilgan proeksiyalar tizimi bilan chegaralanadi, to’g’ridan-to’g’ri aloqani oldini oladi, odamni egotsentrik (otistik, narsistik, solipsik) pillada yopadi. ) dominant. To’g’ridan-to’g’ri (dialogik) muloqot faqat maxsus holatlarda, katta va qiyin ichki ish natijasida, "dublning o’limi" bilan yakun topishi va tubdan farq qiladigan, yangi dominant - boshqasida dominant (boshqa tomonda) paydo bo’lishi bilan mumkin. suhbatdosh, yuzida).
M.M.Baxtin uchun, aksincha, muloqot dastlab dialogik bo’lib, dialogning o’zi inson ongi va o’zini anglashning asosiy shartidir.
Bunday dialogda, bir tomondan, suhbatdoshda dominant paydo bo’ladi, ichki dunyoning chegaralari ochiladi, boshqa odamga nisbatan kashfiyot bo’ladi, boshqa tomondan esa, haqiqiy, dialogik tabiat amalga oshiriladi. Muloqotning dialogik darajasi bu erda noaniq, monologik (yopiq, rol o’ynaydigan, o’ynoqi, manipulyativ, ya’ni an’anaviy) muloqotning turli shakllarini engib o’tish natijasida paydo bo’ladi. SHu munosabat bilan, konsultativ aloqa holati dialog mumkin bo’lgan vaziyat sifatida talqin etiladi.
Dialogik yondashuvning asosiy toifasining mazmunini rivojlantirib, uni qo’llab-quvvatlovchilar ushbu yondashuvning to’rtta asosiy konsepsiyasini ishlab chiqdilar - "tashqarida bo’lish pozitsiyasi", "ichki dialogik", "dialogik niyat" va "dialogli pozitsiya".