I bob tarjima va madaniyat

Robert Byorns
Astagina o‘pishdik giryon,
Ayri tushdi yo‘llar har tomon!
Vidolashdik garchi pichirlab,
Faryod soldi yurak qon yig‘lab.

Taqdir ekan ne ham qildik biz,

Umidni chin baxt deb bilibmiz.
Ammo bugun ko‘zlarimda yosh,
Yorsiz yo‘lim yoritmas quyosh.

Qalbda tug‘yon urib ehtiros,

lshqda yondim Nensini deb rost.
Uni ko‘rmoq-sevmoq-ku o‘zi.
Uni sevmoq mangu dard o‘zi.

Oh qaydanam ko‘rishdik bizlar,

Oh qaydanam sevishdik bizlar!
Sevmasaydik bunchalar intiq,
Abgor etmasmidi ayriliq.

Mayli omon bo‘lgin, sen gulim,

Ko‘ngil mulkim aziz sevgilim.
Hamroh bo‘lsin qalbingga abad,
Tinchlik, Shodlik, Rohat, Muhabbat!

Astagina o‘pishdik giryon,

Ayri tushdi har tomon!
Vidolashdik garchi pichirlab,
Faryod soldi yurak qon yig‘lab.
Ushbu she’r tarjimasi tarjimonning asarni ijodkor sifatida katta ehtiros bilan sevganini,shoirningfikr-o‘ylari,ifodauslublari,she’rning maromi,ohangini butun vujudi bilan his eta olganini yaqqol namoy- on etib turibdi.She’rning qofiyalanish tartibi uning tarjimasida ham asliyatdagidek boshdan oxirigacha bir xil aa,bb shaklda aks etgan. Shotland shoiri Byomsning ruhiy olati, qalb iztiroblarini o‘zbek tarjimoni Begoyim Xolbekova o‘z ona tilimizda yuksak poetik ma- horat bilan qayta yarata olgan.Buni quyidagi misralarda yanada aniqroq ko‘rish mumkin,ya’ni asliyatdagi quyidagi “Hech qachon ko‘rishmaganimizda, bunchalik mehr bilan sevishmaganimizda, ay- rilmaganimizda yuraklarimiz bunchalik siniq bo‘lmasmidi” degan mazmun o‘zbek tilida asliyatga mos ichki dard bilan ifoda etilgan.
XULOSA
Tajriba shuni koʼrsatadiki, gapni taxlil qilish, bu matnni shununish uchun kerakli asosdir. Аmmo shuni esdan chiqarmaslik kerakki, chet tilida gapni taxlil qilish ona tilida taxlil qilishdan farq qiladi. Chunki, ona tilida gapning mazmuni uni oʼqish jarayonida tushuniladi. Chet tilida esa, gapning mazmunini tushunish va tarjima qilish avval joylashish tartibi, ularning bogʼlanishi, predloglar, artikllar, suffikslarga eʼtibor qaratish orqali amalga oshiriladi. Barcha soʼz guruxlari koʼp xollarda yordamchi soʼzlardan boshlanadi, yaʼni predlog, artikllardan boshlanadi.Bundan tashqari soʼzlarni guruxlarga ajratish qaysi soʼzlar gapda muhim oʼrin egallaganligini, qaysi soʼzlar ikkinchi darajali ahamiyatga ega ekanligini tushunishga yordam beradi.Gaplarni mazmun boʼyicha guruxlarga ajratish yordamchi soʼzlarni bilishni talab etadi. Gapni grammatik taxlil qilishning keyingi etapi, bu gapdagi bosh boʼlaklarni, yaʼni ega va kesimni topishdan iborat. Аvvalo kesimni topish lozim boʼladi. Chunki kesim gapdagi asosiy mazmunni tashkil etadi va boshqa gap boʼlaklarini aniqlashga yordam beradi. Shunday qilib, gaplarni grammatik taxlil qilish, bu chet tilidagi matnni toʼgʼri tushunish va tarjima qilish uchun zarur usuldir.