I bob. Texnik topshiriq 1 Kiyim haqida umumiy ma’lumot 2

Bl – bel konstruktiv chizig’i
Bk – bo’ksa konstruktiv chizig’i
T – tizza konstruktiv chizig’i
Tq – to’liq konstruktiv
Q – qo’l konstruktiv chizig’i
Vertikal konstruktiv chiziqlar:
1 – orqaning o’rtasidan o’tadigan konstruktiv chiziq.
2 – bo’yin asosi kengligi konstruktiv chizig’i.
3 – yon konstruktiv chizig’i.
4 – oldinda o’rta markaziy konstruktiv chiziq.
Barcha o’lchovlar vertikal va gorizantal tekisliklarda o’lchanadi. Umurtqa pog’anasi orqali o’tib tanani ung va chap qismlarga bo’ladigan vertikal tekislik, shuningdek, unga nisbatan parallel joylashgan hamma tekisliklar sagital tekisliklar deb ataladi.
Sagital tekisliklarga nisbatan tik perpendikulyar joylashgan va tananing oldingi va orqa qismlarga bo’ladigan vertikal tekisliklarga frontal tekisliklar deyiladi.
Sagital va frontal tekisliklarga nisbatan tik joylashgan hamda tananing yuqorigi va pastki qismlariga bo’ladigan gorizontal tekisliklar transversal tekislaiklar deyiladi.
O’lchov olish vaqtida gavda muayan vaziyatni egallashi, ya’ni kishi zo’riqmasdan to’g’ri to’rishi hamda qomatining odatdagi holatini saqlashi bosh, ko’z, quloq gorizantal chizig’idan chetga og’masligi kullar pastga tushirilgan, barmoqlar yozilgan tizzalar bukilmagan bo’lishi, tovonlar juftlashtirilgan bo’lishi va oyoqlar uchi ikki tomonga kerilishi lozim.
Antropometrik tekshirishlar vaqtida trusikdan boshqa kiyimlar va poyabzal yechiladi.
Antropometrik tekshirishlar zamonaviy metodikasining o’ziga xosligi shundaki, programmalar, o’lchov to’rlari, o’lchash asboblari, o’lchash sharoitlari, tartib va usullari maksimal darajada unifikasiya qilingan. O’lchov belgilari bosh harflar bilan o’lchanadi va harflar tagiga indekslar yoziladi. Harflar o’lchov to’riga qarab tanlanadi. Masalan, V - balandlik; D – uzunlik, masofa va ko’ndalang yoylar; O - to’la aylana; S - yarim aylana; R - rost; Sh - kenglik (eni) , ko’ndalang yoylar; S - markazlar o’rtasidagi masofa; d - diametrlar, G- chuqurlik
Indekslar o’lchangan joyini anglatada. Masalan: Vk - ko’krak balandligi; Dor,uz- orqaning belgacha uzunligi; Ok- ko’krak aylanasi; Shk – ko’krak kengligi; Sk – ko’krak bezlarining uchlari orasidagi masofa va hakoza.
Antropometrik tekshirishlar ommaviy ravishda o’tkaziladigan hollarda standartlashtirilgan kontakt o’lchash asboblari qo’llaniladi.
Martina sistemasidagi ixcham, metall antropometr bilan balandlik o’lchanadi. Ko’ndalang va oldingi – ketingi proyeksiya diametrlarini o’lchashda juft muftali ustki shtangadan shtangenserkul sifatida foydalaniladi.
Katta serkul to’g’ri diametrlarni o’lchashga mo’ljallangan.
Aylanalarni o’lchash va yoysimon ko’ndalang hamda bo’ylama o’lchovlar uchun santimetrli tasmalar qo’llaniladi.
Tananing massasi medesina muassasalari uchun mo’ljallangan ixcham torozida tortib aniqlanadi.