I bob. Undov taqlid, modal so‘zlarni o‘qitishning ilmiy-metodik va nazariy asoslari

II.BOB. UNDOV SO’ZLARNING LEKSIK-GRAMMATIK XUSUSIYATLARI
2.1 Undov so’zlarga misollar


Oh, qanday gòzal bu olam!
Iye, butun boshli bir odam tirilib keladi-yu, ovvoragarchligi bormi?
Ey qotil, nega shunday katta azim terakni nobud qilding?
Yozuvda undov sòzlardan keyin vergul qòyiladi. Undalmalardan oldin kelganda esa undan keyin vergul qòyilmaydi.
His-hayajon undovlari
His-hayajon undovlari kishilarning quvonchi, erkalash-erkalanish, rohatlanish, hayron qolish, norozilik, ģazab-nafrat, oģriq singari hissiyotlarini ifodalaydi
His-hayajon undovlarining òzi undov gap bòlib kelishi yoki gap tarkibida kelib, uni undov gapga aylantirishi mumkin.
Bunday gaplar oxiriga doimo undov qòyiladi.
Buyruq-xitob undovlari

Kishilar diqqatini tortish, jonivorlarni haydash , chaqirish va tòxtatish uchun qòllaniladigan undovlar buyruq-xitob undovlari deyiladi.
Narsalarning tovushiga va holatiga taqlidni bildirgan sòzlar taqlid sòzlar deyiladi.
Taqlid sòzlar nimaga taqlidni bildirishiga kòra ikki xil bòladi:

• 
  Tovushga taqlid sòzlar
  
• 
  Holatga taqlid sòzlar
  

Taqlid sòzlar
Narsalarning tovushiga va holatiga taqlidni bildirgan sòzlar taqlid sòzlar deyiladi.
Taqlid sòzlar nimaga taqlidni bildirishiga kòra ikki xil bòladi:

• 
  Tovushga taqlid sòzlar
  
• 
  Holatga taqlid sòzlar
  

Misollar:
Chiroq lip-lip etdi.
Namoz ģazabi oshib, daģ-daģ qaltiray boshladi.
Shu payt gurs-gurs oyoq tovushlari eshitilib, qarindoshlarimiz Kela boshladi.
Narsalarning ovoziga taqlidni bildiruvchi sòzlar tovushga taqlid sòzlar deyiladi.
Masalan: ģa-ģa dit-dit
Narsalarning holatiga taqlidni bildirgan sòzlar holatga taqlid sòzlar hisoblanadi.
Masalan: lip-lip, jimir-jimir
Taqlid sòzlarning tuzilishi va imlosi
Asosiy qismining aynan takrorlanishidan yoki ayrim tovush òzgatishi bilan takrorlanishidan hosil bòlgan taqlid sòzlar takroriy taqlid sòzlar deyiladi
Mazkur mavzuni o‘rganish taqlidiy so‘zlardan foydalanib, tasviriy insho yozish bilan yakunlansa, hosil qilingan bilim, malaka va ko‘nikmalarning amaliy qimmati yanada ortadi.