I. Kirish Bob. Umumta’lim maktablarida jismoniy tarbiyaning maqsadi va vazifasi
Download 0.74 Mb. Pdf ko'rish
|
umumtalim maktablarida oquvchilar kun tartibidagi jismoniy tarbiya tadbirlarini tashkil etish va otkazish
|
1.
Tarbiya jarayonini milliy istiqlol g‘oyasi yo‘nalishida bo‘lishi. 2. Shug‘ullanuvchilarning yosh xususiyatlariga muvofiq holda har biriga individual yondashish. 3. Shug‘ullanuvchilar oldiga yuksak talablar qo‘yish va ularni xurmat qilish 4. Tarbiya jarayonini jonli faol, quvnoq shaklda o‘tkazish. 40
5. Pedagogik talablar bilan tarbiyaviy ta’sir bo‘lishini ta’minlash. Jismoniy harakatlarga o‘rgatish jarayoni shug‘ullanuvchilarning ma’naviy xislatlarini tarkib toptirish va uni hayot, jamiyat, ehtiyoji bilan mehnat faoliyati bilan bog‘lab olib borish zarur, jismoniy tarbiya jarayoni shug‘ullanuvchilarni yangi jamiyat qurish uchun kurashda faol ishtirok etishga ruhlantirish lozim. Shug‘ullanuvchilarni milliy istiqlol g‘oyasi ruhida tarbiyalash uchun qanday yashayotgani, nima haqida o‘ylashi, kimlar bilan do‘stligi ishlab chiqarishda qanday ishlashi, o‘quv yurtida qanday o‘qishi, oilada, jamoat joylarda o‘zini tutishi bo‘sh vaqtini qanday o‘tkazishi va boshqalarni jismoniy tarbiya mutaxassislari to‘liq bilishi kerak. Jismoniy tarbiya mutaxassislari shug‘ullanuvchilarni jismoniy qobiliyatlar rivojlanganlik darajasini bilishi, shaxsiy xarakter xususiyatlarini, aql idrok hissiyot irodalarini ahloqiy sifatlari va statik ehtiyojlardagi individual farqlarni o‘rganish zarur. Tarbiyachi o‘quvchilarni o‘rganishda pedagogik kuzatishlar kundaligi tutishi unga shug‘ullanuvchilarni xarakterlari hulq atvori va boshqa faktlarni yozib borishlari kerak. Shug‘ullanuvchilarni har tomonlama bilish asosidagina jismoniy tarbiya jarayonini samarali tashkil etish mumkin. Ularni qay darajada jismoniy rivojlanganliklarini bilish muhim hisoblanadi. O‘quvchilar bilan yaxshi munosabatlar o‘rnatish muhim ahamiyatga ega. Pedagogik tajribalar yaxshi munosabatlar shug‘ullanuvchilarga yuksak talablar qo‘yish va ular shaxsini xurmat qilish asosida yuzaga kelishi mumkin. Vazifalar bajarilishini talab qilish va xurmat qilish tarbiya jarayonini ajratib bo‘lmas tomonidir. Jismoniy tarbiya tamoyillari amaliyotida o‘quvchilarga yuksak talablar qo‘ygan holda xurmat qilmasliklari uchrab turadi. Bunday yondashish murabbiyning qo‘polligi natijasida bu bilan shug‘ullanuvchilar indamas g‘azabnok yo qo‘pol bo‘ladilar. Shuningdek sport mashg‘ulotlariga qiziqmay qo‘yadilar. Talabchanlik bilan birga shug‘ullanuvchilarga g‘amxo‘r, mehribon, samimiy munosabatda bo‘lishi kerak. Oqko‘ngil, yaxshi gapirish, o‘quvchilar bilan to‘g‘ri munosabatda bo‘lish, murabbiyning pedagogik odobi, hisoblanadi.
41
Murabbiyning musobaqa vaqtdagi odobi yaxshi bo‘lishi kerak. Sportchi musobaqalarda mustaqil harakat qilishga tayyorlangan bo‘lishi zarur. Shunga qaramay sportchilar musobaqalarda ma’naviy yordamga muhtoj bo‘lib qoladi. Murabbiyning sportchilarda hayajonlanishni yo‘qotish, start oldidan foydali maslahatlar berish, mag‘lubiyat chog‘ida ko‘ngil ko‘tarib dalda berish. Tarbiya jarayonining muhim omillaridan bu bilan murabbiyning obro‘si ko‘tariladi. Mag‘lub bo‘lgan sportchilarga tana qilmaslik ularni ruhiy osoyishtaligini ta’minlash kerak. Pedagogik odob o‘qituvchidagi yaxshi xususiyatlarni ko‘rishga, ularga tayanib yana boshqa yaxshi xususiyatlarni shakllantirishga imkon beradi. Murabbiyning do‘stona munosabati sportchilarda o‘z-o‘zini tarbiyalashga ishtiyoq uyg‘otishga sabab bo‘ladi. Bir vaqtning o‘zida qattiqqo‘l va rahmdil talabchan va mehribon jiddiy va odamiy bo‘lishga yo‘l topishi nihoyatda muhim hisoblaandi. Sport amaliyotini natijalari ba’zi murabbiylar tarbiya tamoyillarini buzishlarini ko‘rsatadi. Yuqori malakali sportchilarni norozi qilishdan qo‘rqib, ularni hoxishi bilan ish tutadilar. Bu esa saralangan sportchilarni tarbiyalashda zarar keltiradi. Murabbiyning haqiqiy obro‘yi sportchilarga nisbatan yuksak talabchan bo‘lish va o‘z talabalarini sport jamoasida tutgan o‘rni hamda roliga qaramasdan ularning hatti-harakati hulq atvoridagi kamchiliklarga qarshi kurashga asoslanadi. Jismoniy tarbiya jarayonida faqatgina jismoniy fazilatlar emas balki ahloqiy sifatlar jamoatchilik, do‘stlik, botirlik, qat’iylik, hamkorlik, vatanparvarlik xislatlari ham tarbiyalanib boradi. Shuningdek o‘quvchilarni tartib intizomga rioya qilish tashabbuskorlik va faollilik kabi sifatlar ham shakllanadi. Download 0.74 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|