I. Кириш. Трансген ўсимликлар ҳақида маълумот II. Асосий қисм

Режа:

• Режа:
• I.Кириш. Трансген ўсимликлар ҳақида маълумот
•  
• II. Асосий қисм:
•  
• 1.Трансген ўсимликлар олиш босқичлари.
•  
• 2.Агробактериялар асосида ўсимликлар трансформацияси.
•  
• 3. Маданийлаштирилган трансген ўсимликлар.
•  
• III. Хулоса
•  
• IV. Фойдаланилган адабиётлар рўйҳати
•  

Трансген ўсимликлар ҳақида маълумот

• Трансген ўсимликлар ҳақида маълумот
• Трансген ўсимликларда бошқа турдаги генни бир турдаги ўсимликка киритилади. Сабаби ҳайвонларга нисбатан регенерация жараёни айнан ёт генни киритиб туриб битта ҳужайрани кўпайтириш мумкин. Натижада каллус тўқима ҳосил бўлади, у эса ўз-ўзини тиклайди. Ундан ўсимлик олса бўлади. Бирорта керакли ген локусларини кесиб туриб жойига бошқа генлар кўчирилиб ўтказилса селексия учун керакли бўлган генларни кўчириб ўтказса бўлади.
• Генни ўрганиш технологияси биринчи бўлиб ўсимликларда қўлланилган. ХХ асирнинг 80-йилларида АҚШ нинг “Монсанто” компанияси томонидан дунёда илк ана шундай ўсимлик-трансген тамаки ятатилди. Кейинчалик генетик ўзгартирилган памидор, соя, маккажўхори, ғўза каби ўсимликлар пайдо блди ҳамда жаон бозорида кенг тарқалди. Ҳозирги кунда генетик модификатсияланган ўсимликлар жами 170 миллион гектар майдонга экилмоқда.

Ер юзида экологик вазият яхши эмас, бошқа томондан аҳоли сони ҳам кўпайяпти. Шундай шароитда қишлоқ хўжалик экинларига бўлган талаб, табиийки ортади ва уни тез суръатда қондириш керак. Мазкур муаммони фақат ГМО ёрдамида ҳал этса бўлади. Аввало бошданоқ ўсимликларга генлар фаолиятини ўзгартиришдан кўзланган асосий мақсад қисқа вақт ичида сифатли, серҳосил ва касалликларга чидамли янги навларни яратиш хисобланади. Ваҳоланки, бу жараён табиий, янъи оддий селексия йўли билан бажарилса,20-30 йил ва ҳатто ундан ҳам узоқ вақт кутиш керак бўлади.

• Ер юзида экологик вазият яхши эмас, бошқа томондан аҳоли сони ҳам кўпайяпти. Шундай шароитда қишлоқ хўжалик экинларига бўлган талаб, табиийки ортади ва уни тез суръатда қондириш керак. Мазкур муаммони фақат ГМО ёрдамида ҳал этса бўлади. Аввало бошданоқ ўсимликларга генлар фаолиятини ўзгартиришдан кўзланган асосий мақсад қисқа вақт ичида сифатли, серҳосил ва касалликларга чидамли янги навларни яратиш хисобланади. Ваҳоланки, бу жараён табиий, янъи оддий селексия йўли билан бажарилса,20-30 йил ва ҳатто ундан ҳам узоқ вақт кутиш керак бўлади.
• Трансген ўсимлик генини ўзгартириш тамойили асосида яратилади. Масалан, бирор ўсимликда гуллаш жавобгар бўлган генларни сунъй ўзгартириш орқали эрта пишарянги бир ўсимликни олиш ёки бошқа генларни ўзгартириб ўсимликнинг турли касалликлар, сувсизлик ва шўрхоқликка чидамлилигини ошириш мумкин.