I. Navoiy uran 4-kon boshqarmasi korxonasining geologik tuzilishi

Uranli(Unumdor) eritmalarni qayta ishlash.

Hozirgi vaqtda eritmalardan uranni ajratib olishning mashhur ionalmashinish texnologiyasi yordamida ajratib olish qabul qilingan. Ionalmashuv sorbsiyasi uranni sulfat kislotasidan va karbonat eritmalari yer osti tuynukli ajratish usuli bilan chiqarishi yuqori texnik-iqtisodiy va ekologik ko’rsatgichlarini taminlaydi. Shu bilan eritmaning asosiy tarkibi o’zgarishsiz qoladi. Ishlatib bo’linga eritma mustahkamlanib yana qayta ishlatilishi mumkin. Uranni sorbsiyalashda asosan anionitlar qo’llaniladi. Eritmadagi qo’shimcha jarayonda o’zini salbiy ta’sirini ko’rsatadi. Ishqoriy yer metallari hisoblangan kationlar mis, temir, kobalt, marganets ionlari amaliyotda umuman sorbsiyalanmaydi. Sulfat, nitrat, xlorid, ftorid va fasfat ionlari yaxshi sorbsiyalanib ular ta’ziqlovchi hisoblanadi.

Bu jarayon yuzaga kelib sulfat ionlarini to’planib qolib normadan oshib ketmasligini va sorbsiya jarayoninin yaxshi sharoitini ta’minlash maqsadida uranli eritmalardan sulfat eritmalari chiqarib turiladi va keyinchalik shu eritmalar tanlab eritishda ham qo’llaniladi. Bu jarayon ishlatilgan shtabellarda amalga oshirilib natijada chiqindisiz texnologiyani yo’lga qo’yishga imkoniyat yaratadi.
Sintetik ionitlarni qo’llanishini masshtab kengayishi sorbentlarni past daraja holda tashish va saqlash, ularni ionoalmashuv qatronlarni donalarda ma’lum bir qaytarilmas o’zgarishlarga olib keladi. Bu ko’rinishni asosiy sababi – sovutilganda donalar ichida suvdi o’ziga xos xususiyatlarni xulqi hisoblanadi.

3. 
   Uranni sorbsiyalash.
   

Uranli eritmalardan uranni kuchli asosli ionitlar yordamida sorbsiyalanish jarayoni quyidagi kimyoviy tenglamalar asosida tasvirlanadi:
(R₄N⁺)₂SO₄+UO₂²⁺+SO₄^2-↔(R₄N⁺)₂[UO₂(SO₄)₂]