I respublikamiz hududidagi tabiiy gaz konlari I tabiiy gazlardan butan aralashmasini ajratib olish usullari

III XULOSA
1. Viloyatimizda gazni qayta ishlash sohasi jadal sur’atlar bilan rivopjlanib bormoqda. Bu sohada tabiiy gazdan qimmatli komponentlar etan, propan va butan ajratib olish ishlari amalga oshirilmoqda.
2. SHо‘rtan neftgaz va SHо‘rtan gaz kimyo majmuasida tabiiy gazni qayta ishlash jarayonida hosil bо‘ladigan propan va butan fraksiyasi tarkibi quyidagi foiz hisobida bо‘lishi aniqlandi: etan-5,5, propan-40,1, izobutan-22,15, n-butan-28,58, pentanlar-2,12, azot-0,13, ulglerod dioksid – 0,42.
3. Propan va butan fraksiyasi tarkibidagi quyidagi komponentlarni temperaturalari bir-biriga yaqinligi aniqlandi.
izobutan T_q = - 11,7°S; izobutilen T_q - - 6,9°S; buten-1 T_q = - 6,26°S;
butadiyen T_q = - 4,4°S; n-butan T_q = - 0,5°S
4. Propan va butan fraksiyasini ajratishda kamida 200 dona tarelkasi bor rektifikatsion kolonna tanlash kerak.
5. Absorbsiya usuli tabiiy gaz aralashmasidagi propilendan pentangacha bо‘lgan fraksiyalarni ajratib olish uchun ishlatiladi. Bu usul bilan 90-95% butan, 75-80% propan va 25-30% etan ajratib olish mumkin.
6.Tabiiy gaz uglevodorodlarini tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri fraksiyalarga ajratish ancha qiyin bо‘lib, rektifikatsiya usulidan foydalanish kerak.
7. Absorbsiya va rektifikatsiya usullarida suniy sovutgichlar ishlatmasdan propan va butan fraksiyasini 80-85°C da 90-95% ajratib olish mumkin.

IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RО‘YXATI

1. 
   . Kasimov G.M., Maxmudov B.J. Osnovi nasionalnoy ekonomiki. Uchebnik. T.: Mexnat, 2004, 384 b.
   
2. 
   . Ishmuhamedov A., Asqarova M. O‘zbekiston milliy iqtisodiyoti. O‘quv qo‘llanma T.: TDIU,. 2004, 342 b.
   
3. 
   To`xliev N., Xaqberdiev Q., Ermamatov Sh., Xolmatov N. O`zbekiston iqtisodiyoti asoslari. T. O`zME. 2007, 29-36 b
   
4. 
   O‘lmasov A. Iqtisodiy bilim asoslari. T. Mehnat, 2001.
   
5. 
   Abdullaev Yo. Maliy biznes i predprinimatelstvo.-T.: Iqtisod-moliya, 2008, - 360 b.
   
6. 
   O`zbekiston Milliy Ensklopidiyasi. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
   
7. 
   Li.Kadirov V., O`rin Hasanov, Nuriddin Musayev. “Stanovleniye ximii” v Respublike O`zbekistan, T., 1995.56.b.
   Turobjonov Sadriddin Mahamatdinovich, Azimov Obid Ganiyevich, Obidov Bilol Obidovich. “Kimyoning maxsus boblari” o`quv qo`llanma. Toshkent 2004. 7-36-78 b
   
8. 
   O.S.Sodiqov “Organik kimyo nazariy asoslari” kitobi Toshkent 1987. 46-87- betlar.
   
9. 
   To`xliev N., Xaqberdiev Q., Ermamatov Sh., Xolmatov N. O`zbekiston iqtisodiyoti asoslari. O`quv qo`llanma. T. O`zME. 2004, 280 b.
   http://fayllar.org
   

10.INTERNET SAYTLARI:
Aim.uz Arxiv.uz Ziyo.net