I. U. Raxmonov, K. M. Reymov, N. N. Niyozov

3.4. Energetika sohasida davlat nazorati
0 ‘z b e k isto n R e sp u b lik asi P rez id e n tin in g « 0 ‘zb ek isto n
R espublikasi yoqilg‘i-energetika tarm og‘ini boshqarish tizim ini 
tubdan tako m illashtirish chora-tadbirlari to ‘g ‘risida»gi 2019-
30

---

yil 1-fevraldagi PF-5646-son farm oniga muvofiq 0 ‘zbekiston 
Respublikasi Vazirlar M ahkamasi huzuridagi Elektr energetikada 
davlat nazorat inspeksiyasi («Uzdavenergonazorat» inspeksiyasi) 
0 ‘zbekiston Respublikasi Energetika vazirligi huzuridagi Elektr 
energetikada nazorat inspeksiyasi ( « 0 ‘zenergoinspeksiya») sifatida 
qayta tashkil etildi.
Qayta tashkil etish natijasida:
- 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 
24-iyundagi 520-son qarori bilan «Uzenergoinspeksiya»ning yangi 
nizomi tasdiqlandi;
- 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar M ahkam asining 2010- 
yil 17-fevraldagi 23-son qaro riga o ‘zg artirish kiritish orqali 
«I Jzenergoinspeksiya» elektr energetika sohasida davlat nazoratini 
olib boruvchi organ etib belgilandi.
Yangi nizom bilan «Uzenergoinspeksiya»ning asosiy vazifa va 
funksiyalari kengaydi. Avval «Uzdavenergonazorat» inspeksiyasida 
asosiy 3 ta vazifa qo‘yilgan bo‘lsa, hozirda «Uzenergoinspeksiya» 
oldiga quyidagi 6 ta asosiy vazifa q o ‘yildi:
- vuridik va jism oniy shaxslar tomonidan (aholidan tashqari) 
elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarish, uzatish, taqsimlash 
va iste’mol qilish, shuningdek, k o ‘m irdan foydalanish sohasida 
norm ativ-huquqiy hujjatlar ham da texnik qoidalar va norm alar 
talablariga rioya qilinishi ustidan davlat nazoratini amalga oshirish;
- y u rid ik va jis m o n iy sh a x s la r to m o n id an (a h o lid a n
tashqari) elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarish, uzatish, 
taqsimlash va iste’mol qilish, ko‘mirdan foydalanish xavfsizligini 
ta ’minlash sohasida oldini olish chora-tadbirlari ishlab chiqilishi 
va am alga oshirilishi, shuningdek, elektr energetika obyektlari 
va iste’m o lchilam ing elektr va issiqlik qurilm alarida baxtsiz 
hodisalarning, shu jum ladan, elektr energetika obyektlari ishida 
texnologik buzilishlar (avariyalar)ning oldini olish chora - tadbirlari 
ishlab chiqilishi va am alga oshirilishi ustidan davlat nazoratini 
amalga oshirish;
31

---

- iq tis o d iy o tn in g b a z a v iy ta rm o q la rin i riv o jla n tiris h
konsepsiyalari va davlat dasturlarini ishlab chiqishda, shuningdek, 
ularning energiya sam aradorligini oshirish va energiya sarfini 
kam aytirish, shu jum ladan, elektr va issiqlik energiyasini ishlab 
chiqarish, uzatish, taqsim lash va iste’mol qilish, shuningdek, 
ko‘mirdan foydalanishjarayonlarini samarali tashkil etish masalalari 
bo‘yicha takliflami ishlab chiqishda ishtirok etish;
- elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarish, uzatish, 
taqsimlash va iste’mol qilish, shuningdek, k o ‘mirdan foydalanish 
sohasida norm ativ-huquqiy aktlar va norm ativ hujjatlar ishlab 
chiqishda ishtirok etish;
- elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarish, uzatish, 
taqsimlash va iste’mol qilish, shuningdek, k o ‘mirdan foydalanish 
xavfsizligi tizim ining barqaror ishlashini ta ’minlash va doim iy 
takomillashtirish ishlarini tashkil etish;
- elektr va issiqlik energiyasini ishlab chiqarish, uzatish, 
taqsimlash va iste’mol qilish, shuningdek, ko‘mirdan foydalanish 
jarayonlarini oqilona va samarali tashkil etishni ta ’minlash doirasida 
ishlar amalga oshirilishiga ko‘maklashish.
Y uqoridagilardan tashqari, hozirda «U zenergoinspeksiya» 
yuridik va jism oniy shaxslaming buyurtmanomalari bo‘yicha, aholi 
bundan mustasno, pulli asosda quyidagi xizmatlami ko‘rsatadi:
- elektr energetika obyektlari va iste’molchilarning rahbarlari, 
elektr-texnik va issiqlik texnikasi xodimlarini qayta tayyorlash va 
malakasini oshirish;
- issiqlik energiyasini ishlab chiqarish, uzatish, taqsim lash 
va iste’mol qilish, shuningdek, k o ‘m irdan foydalanish sohasida 
norm ativ-huquqiy hujjatlarni, shuningdek, texnik qoidalar va 
normalami, elektr va issiqlik xavfsizligi masalalari bo‘yicha axborot 
va metodik adabiyotlami, plakatlar va boshqa bosma mahsulotlarni 
nashr etish va tarqatish;
- yangi va rekonstruksiya qilingan elektr qurilmalarini sinovdan 
(oMchovdan) o‘tkazish;
32

---

- elektr va issiqlik energiyasini oqilona va uzluksiz ishlab 
chiqarish va uzatish va taqsim lashni ta’minlash yuzasidan elektr 
energetika obyektlarini, elektr va issiqlik energiyasidan samarali 
foydalanish yuzasidan iste’m olchilarni energetik tekshirishdan 
o‘tkazish;
- iste’molchilar tomonidan reaktiv energiyani kompensatsiya 
qilish bilan b o g iiq ishlami tashkil etish va bajarish;
- elektr uzatish havo liniyalarini, shuningdek, magistral neft 
va gaz quvurlarini respublikaning borish qiyin bo‘lgan hududlarida 
ishlatish ja ra y o n id a ularni u ch u v ch isiz k o ‘zdan kech irish ni 
belgilangan tartibda tashkil etish;
- elektr qurilmalari (issiqlik qurilmalari) ulanishga buyurtma- 
nom alar tay yorlash yuzasidan e le k tr qurilm alarini (issiq lik
qurilm alarini) elektr (issiqlik) tarm oqlariga texnologik ulash 
bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatish, energiya ta ’minoti (issiqlik ta ’minoti) 
tashkilotlari tom onidan berilgan texnik shartlarni ularning qonun 
hujjatlari talablariga muvofiqligi yuzasidan tahlil qilish, shuningdek, 
asoslangan rad etishlarni tayyorlash va hakamlik sudlarida ishtirok 
etish;
- elektr ta’minoti shartnomalarini tuzishda xizmatlar ko‘rsatish 
(uni rasmiylashtirishning to ‘g ‘riligini tekshirish, zarur shartlar va 
texnik tavsiflaming qonunchilikka muvofiqligini to ‘liq hajmda aks 
ettirish), shuningdek, nizoli vaziyatlar yuzaga kelganda energiya 
ta’minotining amaldagi shartnomalarini tahlil qilish;
- elektr ta ’m inotining jo riy holatini tahlil qilish (yuklam a 
yo‘nalishining tahlili, nazorat qilishning avtomatlashtirilgan tizimi 
joriy etilishining iqtisodiy sam aradorligining hisob-kitobi hamda 
elektr energiyasi va reaktiv quvvat kom pensatsiyasi tizim lari 
hisobini yuritish).

---