I X t I o L o g I y a

3.1-rasm. Baliqning jabra apparati. 

---

 1-birinchi jabra yoyi. 2-yurak. 3-jigarning bir qismi. 4-jabra yaproklari. 5-jabra 
tichinkalari. 6- jabra nurlari. 
Xavodagi kislorodni olish yoki nafas olish turli xil baliqda turlicha bo‘ladi. Laqqada ichak 
bilan nafas olish rivojlangan, og‘iz orqali olingan xavo ichak orqali o‘tib - kislorodni byeradi va 
ichak devorlaridan ajraladigan karbonat angidridni qondan so‘rib oladi. Gazlarni olish va byerish 
ichak devoridagi kapilyarlarda sodir bo‘ladi. Zamor (dimiqish) paytida og‘iz orqali olingan havo 
uning og‘zidagi suvda ayerotsiyalanadi va kislorodga boyigan suv jabra orqali o‘tadi. Ba’zi bir 
baliqdarda maxsus qo‘shimcha organlar bo‘ladi, ilonbalik suv harorati 30°S bo‘lganda isinib 
xavo bilan nafas oladi. U havoni sayoz joyda jabra usti a’zolari bilan oladi. Jabra usti organlari 
xalqum devordagi bo‘shliqlar. Uning shilimshiq devorida ko‘p kapillyarlar joylashgan va shu 
kapillyarlarga gaz almashinuvi sodir bo‘ladi. 
Kutilayotgan natijasi. Talabalarda nafas olish tizimi, nafas olish tizimining tuzilishi, qon 
aylanish tizimi, qon aylanish tizimi, ayirish va jinsiy tizimi, baliqlarning rivojlanishi, nerv tizimi 
va sezgi azolari to‘g‘risida laboratoriya ishlarini mustaqilbajarish kunikmalari shakllanadi. 
Nazorat savollari. 
1.
 
Jag‘sizlar katta sinfi? 
2.
 
To‘garak og‘izlilar sinfi qanday tuzilgan?
3.
 
Tuzilishi, skeleti, xazm qilish organlari, jabra apparati, qon aylanish sistemasi 
qanday tuzilgan