Ideal gaz holatining tenglamalari

IDEAL GAZ ARALASHMALARI

Reja:

• Termodinamik jarayonlarni o‘rganish yo‘llari
• Izojarayonlar

Termodinamik jarayonlarni o‘rganish yo‘llari

Termodinamikaning birinchi qonuni issiqlik miqdori, ichki energiyaning o‘zgarishi va tashqi kuchlarga qarshi bajarilgan foydali ish o‘rtasidagi munosabatni belgilaydi. Jismga uzatilayotgan yoki undan olib ketilayotgan issiqlik miqdori jarayonning turiga bog‘liq bo‘ladi.

Asosiy termodinamik jarayonlar quyidagilardan iborat:

1.O‘zgarmas hajmda kechadigan izoxorik jarayon.

5.Yuqoridagi termodinamik jarayonlarni umumlashtirgan politrop jarayon.
2.O‘zgarmas bosimda kechadigan izobarik jarayon.
3.O‘zgarmas temperaturada kechadigan izotermik jarayon.
4.Tashqi muhit bilan issiqlik almashmagan holda kechadigan adiabatik jarayon.

Ideal gazning entropiyasini o‘zgarishini quyidagi formulalar yordamida aniqlaymiz:

Izoxorik jarayon

Izoxorik jarayonga yopiq idishda gazning isishi yoki sovishi misol bo‘la oladi.
O‘zgarmas hajmda kechadigan jarayonga izoxorik jarayon. Jarayon egri chizig‘i izoxora deb aytiladi.
Ideal gazning holat tenglamasi:
p/T = R/v = f (v)=const

Izobarik jarayon

O‘zgarmas bosim ostida kechadigan termodinamik jarayonlarga izobarik jarayon (p=const) deyiladi.

Jarayon egri chizig‘i izobara deb aytiladi. Har ikkala holat uchun jarayonning holat tenglamalarini yozamiz:
p1v1=RT1; p2v2=RT2
p=const uchun
v1/v2=T1/T2

Izotermik jarayon

O‘zgarmas (T=const) temperaturada sodir bo‘ladigan termodinamik jarayon izotermik jarayon deyiladi. Boyl-Mariott qonuniga asosan T=const. Izotermik jarayonning Pv koordinatalari diagrammasi giperboladan, Ts –koordinatadagi diagrammasi obtsissa o‘qiga parallel chiziqdan iborat

Tizim xolatlarining tenglamalarini quyidagicha yozish mumkin p1v1=RT1; p2 v2=RT2