Идеал газ. Изопроцестер

Adiabata tenglamasi quyidagicha bo‘ladi:

Agar n komponentdan tarkib topgan aralashmaning hajmi V bo’lsa, u holda aralashmadagi komponentlarning hajmiy ulushlari quyidagi tenglamalar bilan aniqlanadi:

• Agar n komponentdan tarkib topgan aralashmaning hajmi V bo’lsa, u holda aralashmadagi komponentlarning hajmiy ulushlari quyidagi tenglamalar bilan aniqlanadi:
• (5) bu yerda: V1, V2….Vn – aralashma tarkibiga kiruvchi komponentlarning partsial hajmlari. Aralashma tarkibiga kiruvchi komponentning shu aralashmaning temperaturasidagi va bosimidagi hajmi uning partsial hajmi deyiladi. Aralashma hajmiy tarkibining tenglamasi quyidagi ko’rinishda bo’ladi. V1+V2+V3+…..Vn=V (6) Gazlar aralashmasidagi komponentlar hajmiy ulushlarining yig’indisi birga teng: r1+r2+r3+….+rn=1 (7) Bazi hollarda aralashma tarkibini mol ulushlari vositasida aniqlash qulay bo’ladi. Komponentning aralashmadagi mol ulushi deb, ko’rib chiqilayotgan komponentning mollari miqdorining aralashma mollarining miqdoriga bo’lgan nisbatiga aytiladi. Aralashma birinchi komponentning n1 mollaridan, ikkinchi komponentning n2 mollaridan va hokazolardan tarkib topgan bo’lsin.

Ideal gazning entropiyasini o‘zgarishini quyidagi formulalar yordamida aniqlaymiz:
Izoxorik jarayon
Izoxorik jarayonga yopiq idishda gazning isishi yoki sovishi misol bo‘la oladi.
O‘zgarmas hajmda kechadigan jarayonga izoxorik jarayon. Jarayon egri chizig‘i izoxora deb aytiladi.
Ideal gazning holat tenglamasi:
p/T = R/v = f (v)=const
Izobarik jarayon
O‘zgarmas bosim ostida kechadigan termodinamik jarayonlarga izobarik jarayon (p=const) deyiladi.
Jarayon egri chizig‘i izobara deb aytiladi. Har ikkala holat uchun jarayonning holat tenglamalarini yozamiz:
p1v1=RT1; p2v2=RT2
p=const uchun
v1/v2=T1/T2

Aralashma tarkibini ifodalash usullari Gazlar ish aralashmasining tarkibi shu aralashma tarkibiga kiruvchi har qaysi komponentning miqdori bilan aniqlanadi. Aralashmaning tarkibi odatda massaviy, hajmiy va molyar ulushlar bilan ifodalanadi.

• Aralashma tarkibini ifodalash usullari Gazlar ish aralashmasining tarkibi shu aralashma tarkibiga kiruvchi har qaysi komponentning miqdori bilan aniqlanadi. Aralashmaning tarkibi odatda massaviy, hajmiy va molyar ulushlar bilan ifodalanadi.
• Agar massasi m bo’lgan aralashma n komponentdan tarkib topgan bo’lsa, u holda aralashmadagi ayrim komponentlarning massaviy ulushlari quyidagiga teng bo’ladi: (2) bu yerda m1, m2….mn - aralashmani hosil qiluvchi ayrim komponentlarning massalari.
• Ma’lumki, gazlar aralashmasidagi ayrim komponentlar massalarining yig’indisi barcha aralashmaning massasiga teng bo’ladi: m1+m2+….+mn=m (3)
• Bu tenglik gazlar aralashmasi massaviy tarkibining tenglamasi deyiladi. (2) va (3) tenglamalardan ko’rinib turibdiki, gazlar aralashmasidagi ayrim komponentlar massaviy ulushlarining yig’indisi 1 ga teng.
• q1+q2+….qn=1 (4)