Иев а. ҲОжиев ҳозирги узбек тилида форма ясалиши педагогика институтларининг филология факультетлари студентлари учун „махсус курс“ материали Ўзсср маориф Министрлиги тасдиқлаган тошкент—„ЎҚитувчи —1979 Жамоатчилик асосида филология фанлари


Download 184.09 Kb.
bet18/22
Sana15.06.2023
Hajmi184.09 Kb.
#1483028
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22
Bog'liq
Hozirgi o\'zbek tilida forma yasalishi. 1979. A.Hojiyev

-а/-й б^л формаси. Бу форма ҳам худди юқоридаги маънони билдиради: ажрата билди, сўзлай билади.
(и)б бўл формаси. Бу форма ҳаракатнинг бажарили- ши учун объектив имкониятнинг мавжудлиги (мумкин- лик) маъносини билдиради: Ҳамма илмни фақат
савод орқалигина ўрганиб бўлади, (П. Турсун.)
-(и)б қол формаси. Бу форма ҳаракатнинг тасодифан, хоҳиш-ихтиёрга қарама-қарши, шунингдек, вақт гани- матда бажарилиши каби маъноларни билдиради: Нима бўлди-ю, Комилжон билан Жамила бир-бирларига дуч келиб цолишди. (Ж- Абдуллахонов.) Меҳри хижо- лат бўлиб, ўзини оқлашга тиришди.Баъзан .кетиб қолади-да. (А. Қаҳҳор.) Кеч.ки паллада кўпроқ ишлаб қолиш учун бригада аъзолари зўр берарди- лар. (П. Турсун.)
-а/.-й цол. Б у. форма ҳайрихоҳлик, илтимос, истак, даъват каби маъноларни ифодалайди: ола цол, сўрай қол, бера цолинг, цат энди кўна цолса каби.
-(и) б қўй. Ҳаракатнинг хоҳиш-ихтиёрдан ташқари, билмаган ҳолда юз беришини билдиради: Гўзал цўли- дагигу лдастани, адашиб. цолдими она тили ўцитув- шсига бериб қўйди. (Р. Файзий.)

Download 184.09 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling