Ii. Adabiyotlar sharxi

Q = Q Q /-S/

Q - eritma haroratining ko’tarilish energiyasi faqat musbat kiymatli, ya’ni doim eritma haroratini ko’taradigan kiymatga ega bo’lmay, balki ba’zi vaqtlarda manfiy kiymatli yoki eritma haroratini pasaytirishi ham mumkin. Kristall panjara qanchalik kuchli bo’lsa yigilmadagi /-S/ kiymati katta bo’lsa, erituvchi harorati pasayadi. Aksariyat, bu ikki kiymat bir-biriga teng yoki yaqin bo’lishi eritma harorati o’zgarmasligini ko’rsatadi va biz uni sezmaymiz. Eritma haroratini o’zgarishi birligi hisobida 1 g mol moddani etarli miqdordagi erituvchida eritilgandagi o’zgarishi olinadi. Masalan, eritilganda harorati pasayadigan eritmalarga KNO₃ eritmasi Q=-8,52 k. kal/g. mol KCl uchun (Q=-5,11). NaSl, (Q=1,2). NaVr (Q=-0,19) va boshqalar. Eritilganda harorati ko’tariladigan eritmalarga AgNO₃; q=q5,4 kkal/g mol NaOH; (q=10,0 k. kal/mol) va boshqalar. Kristall suvi bo’lgan kristallogidratlarni erishidagi eritma haroratining ko’tarilishi quruq moddalarga nisbatan ancha past bo’ladi.
Masalan: CaCl₂=q17,4. k. kal/g. mol
CaCl₂ · H₂O uchun esa q=-4,31 k. kal/g. mol.
Buning ayirmasi (q=17,41)-(-4,31)=21,72 k. kaloriya kristallogidrat hosil bo’lgandagi sarf bo’lgan energiya miqdoridir.
Eritma tarkibida 3% gacha bo’lgan moddalarni o’lchab olingan hajmdagi erituvchida to’gridan-to’gri eritish mumkin. Eritmaning umumiy hajmini hisoblaganda modda hajmi hisobga olinmaydi, chunki bu miqdordagi moddalar eritma hajmini sezilarli darajada o’zgartirmaydi. Eritmaning bu holdagi hajmi o’zgarishi reglamentlarda keltirilgan sharoitda yo’l qo’yilishi mumkin bo’lgan xatolik darajasida bo’ladi.
Eritma tarkibidagi quruq modda miqdori 3 va 3% dan oshik bo’lsa, unda albatta suyultiriladigan eritmalardan foydalanish kerak. Suyultiriladigan eritmalari bo’lmasa, ularni albatta hajm-o’lchovli idishlar yordamida og’irlik hajm usulida tayyorlanadi. YOki erituvchi miqdori oldindan hisoblab olinadi. Bu hisoblashda moddani hajm oshishi koeffitsenti, ya’ni 1 g modda eriganda eritma hajmining ko’payish miqdori hisobga olinadi. Eritma solishtirma og’irligini hisobga olib ham hisoblash mumkin. 3% va undan ortiq quruq modda saqlagan eritma tayyorlashda, moddani o’lchab olingan suvda eritish to’gri bo’lmaydi, chunki modda erishi natijasida suyuqlik hajmini ko’payishi ko’rsatilgan normadan oshib ketadi. Bu holda hajm o’lchov asboblari bo’lmasa, albatta modda hajm oshishi koeffitsenti yoki eritmani solishtirma og’irligi hisobga olinishi kerak va o’zbekiston Respublikasi Soglikni saqlash vazirligining 29 dekabr 2002 yil 582-sonli buyrug’i bilan tasdiqlangan «Dorixona muassasalarida suyuq dori turlarini tayyorlash buyicha qo’llanma» ga asosan suyuq dorilar og’irlik - hajm usulida tayyorlanadi.

Suyuq dori shakllari – faol ta’sir etuvchi moddani suv, spirt, yog’ yoki boshqa erituvchilarda eritib yoxud ularga aralashtirib, shuningdek o’simlik mahsulotlaridan ajratib olib tayyorlanadigan dori shakllaridir.

O’z fizik – kimyoviy xususiyatlariga ko’ra barcha suyuq dori shakllari teng taqsimlangan dispers sistema hisoblanib, suyuq dispers muhitda dorivor modda teng taqsimlangan (erigan) bo’ladi
Suyuq dori shakllarining afzalliklari
Dori buyurish yo’llari xilma-xil
Ayrim dori vositalarining shikastlovchi ta’siri kamayadi (bromidlar, yodidlar)
Qabul qilish oddiy va qulayligi, ayniqsa pediatriya va geriatriya
Yoqimsiz ta’mni niqoblash mumkinligi
Qabul qilingach, so’rilib tezda ta’sir erishni boshlaydi (qattiq dori shakllari esa avval erib keyin so’riladi)
Ayrim dorilar suyuq dori shaklida qabul qilingandagina o’z ta’sirini to’la namoyon qiladi
Suyuq dori shakllarining kamchiliklari
Suyuq dorilarni saqlash qiyin, chunki qattiq holatga nisbatan suyuq holatda oksidlanish, gidroliz xavfi yuqori bo’ladi
Eritmalar mikroorganizmlar uchun qulay muhit hisoblanadi, shu sababli ularni o’rtacha 3-10 sutka saqlash mumkin xolos
Tashish noqulay, tayyorlash va maxsus qadoqlash uchun ko’p vaqt talab qiladi
Dozalashning aniqlik ko’rsatkichi suyuq dori shakllarida qattiq dori shakllariga nisbatan pastroq
Bu va boshqa kamchiliklarini bataraf etish uchun ko’pchilik suyuq holatda qabul qilinuvchi dori vositalari zavodlarda maxsus tabletka, quruq misktura yoki kukun holatda tayyorlanadi, va bemorlarning o’zlari ularni qo’llashdan oldin erituvchida eritib oladilar.
Yodning spirtli eritmalari haqida ma’lumot
Yodning 5 % li spirtli eritmasi (Sol. Iodi spirituosa 5 %)
Iodi 50.0
Kalii iodidi 20,0
Spiritus aethylici 95 %
Aquae destillatae ad 1000 ml
Reaktorda kaliy vodid o ‘ziga nisbatan ikki baravar ko'p miqdordagi suv yoki spirt-suv aralashmasida eritiladi, hosil bo’lgan kaliy yodidning kuchli eritmasiga yod solinadi va to’la erib ketgunicha aralashtiriladi. So'ng eritma spirt-suv aralashmasi bilan kerakli hajmgacha yetkaziladi. Bunda kaliy yodidning kuchli (to’yingan) eritmasi yod erishini tezlashtiradi va preparat turg'unligini ta'minlaydi.
Yodning spirtli eritmalari haqida ma’lumot
Yodning 10 % li spirtli eritmasi (Sol. Iodi spirituosa 10 %)
Iodi 100,0
Spiritus aethylici 95 % ad. 1000 ml.
Reaktorga hisoblangan erituvchining taxminan 80 % solinadi va unga qopchiqqa joylashtirilgan yod bostirib osib qo'yiladi. Bunda yodning erish jarayoni zichliklar farqi tufayli o‘z-o'zidan aralashishi natijasida yuzaga keladi. Yod eritmasining zichligi yuqori bo’lganligi uchun pastga. spirt esa yuqoriga harakatlanadi. Yodning erishi oxiriga yetgach, qopchiq olinib. qolgan spirt bilan yuvilib eritma kerakli hajmgacha yetkaziladi.
Yodning spirtli eritmalari haqida ma’lumot
Yod eritmalari qizil - qo'ngir rangli, yodga xos hidga ega bo'lgan suyuqliklardir. Agar yod eritmasining konsentratsivasi ko'rsatilmagan bo’lsa . 5 % li yod eritmasi nazarda tutiladi. Amalda 1 va 2 % li yod eritmalari ham ishlatilib, ular toza yod va 96 % li spirtda tayyorlanadi. Yodning spirtli eritmalaridan 5 % ligi turg'un hisoblanadi. chunki uning tarkibida yod KJ3 holida bo’ladi. Yodning 10 % li spirtli eritmasida yod kuchli oksidlovchi boiganligi uchun spirt va suv bilan reaksiyaga kirishib, sirka aldegidi va kislotasi, sirka kislotasining etil spirti bilan efiri, yodid, gipoyodit, yodat kislotasi va yodoformlar hosil qiladi. Shuning uchun yodning 10 % li spirtli eritmasi qisqa muddatga tayyorlanadi.
Yodning spirtli eritmalari sifatini baholash
Yodning 5% li spirtli eritmasi Solutio Iodi spirituosa 5% (Tinctura Iodi 5%)
Tarkibi : Yod 50g; Kaliy yodid 20 g; suv; hajm 1000 ml ga yetguncha spirt.
Haqiqiyligi (sifat reaksiyalari)
1. Yod molekulasiga reaksiya (J2) 0,5 ml tekshiriluvchi materialga 1 tomchi kraxmal eritmasi tomiziladi. Eritma ko’k rangga bo’yaladi.
Yodning spirtli eritmalari sifatini baholash
2. Yodid ioniga reaksiya (I-): 1 tomchi sinov eritmasi stakanga tomizilib, rangsizlanguncha kutiladi ( yod uchib ketadi). Qolgan mahsulot 1 ml suvda eritib, probirkaga o’tkaziladi. Keyin 1 ml xloroform, 2-3 tomchi suyultirilgan xlorid kislota, xloramin kristallari qo’shilib, yaxshilab chayqatiladi – xloroform binafsha rangga kiradi.
Сl2+КJ → J2+КСl
Yodning spirtli eritmalari sifatini baholash
Miqdorini aniqlash
1. Yod molekulasini aniqlash (J2) : 1ml preparat rangsizlanguncha 0,1 n li natriy tiosulfat eritmasi bilan titrlanadi (V1 ml ).
1 ml 0,1 n natriy tiosulfat eritmasi 0,01269 g yodga mos keladi.
Dori moddasi (X) tarkibidagi yodning miqdorini aniqlash (g.) quyidagi formula yordamida amalga oshiriladi :
Yodning spirtli eritmalari sifatini baholash
2. Kaliy yodid miqdorini aniqlash (summar titrlash): titrlagan eritmaga 5-6 ml suv, 1 ml suyultirilgan sirka kislota, 2-3 tomchi 0,5 % li natriy eozinat qo’shilib, 0,1 n kumush nitrat eritmasi bilan yorqin pushti cho’kma va uning ustida shaffof suyuqlik hosil bo’lguncha chayqatilib, titrlanadi. (V1 ml).
1 ml 0,1 n kumush nitray eritmasi 0,0166 g kaliy yodidga to’g’ri keladi
Dori moddasi (X2 tarkibidagi kaliy yodid miqdori quyidagi formula yordamida hisoblanadi:
Formulalardagi ko’rsatkichlar
V2 – summar titrlash uchun olingan AgNO3 eritmasi hajmi, ml;
V1 – yodni titrlash uchun olingan Na2S2O3 ning 0,1n li eritmasi hajmi, ml
К1 - Na2S2O3 standart eritmasi titriga koeffitsient;
К2 – standart AgNO3 eritmasi titriga koeffitsient;
Т1 — aniqlanuvchi moddaning titri (J2 uchun);
Т2 – aniqlanuvchi ion uchun titr (J- uchun);
а – titrlash uchun olingan dori moddasining hajmi;
Р – retreptda ko’rsatilgan dori moddanig hajmi.
Yodning spirtli eritmalari tashqi ko’rinishi bo'yicha deyarli farq qilmaydi. Ularni bir-biridan ajratish uchun ikkita probirkaga baravar miqdorda eritmalardan solib. suv tomiziladi. Bunda qaysi probirkada oldin cho'kma hosil bo’lsa , shu yodning 10 % li eritmasi bo’ladi.
Yodning spirtli eritmalari tashqi ko’rinishi bo'yicha deyarli farq qilmaydi. Ularni bir-biridan ajratish uchun ikkita probirkaga baravar miqdorda eritmalardan solib. suv tomiziladi. Bunda qaysi probirkada oldin cho'kma hosil bo’lsa , shu yodning 10 % li eritmasi bo’ladi.

Suyuq dozaj shakllari ilovalar keng diapazoni bor. tashqi - Ko'pincha ular kamida, ichki vosita sifatida ishlatiladi. Ushbu dorilar maxsus shisha idishlar mavjud.

suyuq dozaj shakllari Ular shamollashlar va ko'z kasalliklarini, yo'tal va oshqozon-ichak kasalliklardan davolash, ba'zi suyuq dori murakkab jarrohlik jarayonida ishlatiladi.

ULAR QAYSILAR?

Foydalanuvchi aniq boshqa shisha dori biri turini ajratish mumkin, deb maqsadida, suyuq dozaj shakllari bir tasnifi mavjud. Uning so'zlariga ko'ra, bu barcha vositalari quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:
ad

Tibbiyot;

ekstraktlari;
qiyomlar;
echimlar;
damlamalar mavjud va demleme;
tomchi;
emulsion;
Vanna;
anisni;
ishlab chiqarish.
Har bir turi alohida ariza bor. ning bu ko'proq suyuqlik dozaj qaraylik.

DORI-DARMON

Dori bu shakli bir kukun yoki suyuqlik bo'ladi. Ular, odatda, suvda eritiladi. suyuq dori tuz yechimlari, ekstraktlar, sharbatlar, muattar suvlari da o'z ichiga oladi. Bu suyuqlik dozaj shakllari dorixonalarda bir retsept shaxsiy ehtiyoj asosida amalga oshiriladi. Ular besh kun qadar saqlanadi.

Quruq dorilar suv bilan hajmi tashkil etdi uyi kukun shaklida, sotilgan. Bunday tayyorgarlik ishlab chiqaruvchining tavsiyasiga ko'ra saqlanishi kerak: muzlatgichda yoki xona haroratida.

texnologiya suyuq doza shakllarini ishlab chiqarish

eng tez tarqatib birinchi tritürasyonla ishlab chiqaradigan moddalar: Quyidagi tamoyilini ish dori-darmonlar ishlab chiqarish. Keyin oldingi bir hil, bir oz eruvchan komponentlarini kiritish boshlaydi. Sabzavot materiallari dastlab suv qo'shilishi bilan chang smalyvayut.

Agar suvli spirtli ichimliklar damlamasi kiritish kerakli tibbiyot tarkibi bo'lsa, u yog'ingarchilik oldini olish uchun kichik qismlarga buni tavsiya etiladi.

EKSTRAKTLARI

Bu vositalar bir xususiyati suyuq dozaj shakllar, texnologiya, ishlab chiqarish bilan hal qiluvchi dorivor o'tlar va uning keyingi xamda foydali moddalarni chiqarib uchun kamaytiradi, deb. ekstraktlari uch turga bo'linadi:

hajmi ölçümlendiği suyuq;

(Ular, suv kasr echishga - kamida 5%) Quruq, odatda planshetlar kiritilgan;
zich (yopishqoq mustahkamlik, suv nisbati - 25% dan kam).
ekstraktlari og'zaki yoki lokal ravishda qo'llash mumkin. Ular, ehtimol, yog'ingarchilik bo'lgan jarayonda, nur himoyalangan salqin joyda qadoqlash besh yilgacha saqlanadi. Shuning uchun, bu foydalanishdan oldin kabul chiqarib eng yaxshisidir.

QIYOMLAR
şuruplann shaklida suyuqlik formulalar ishlab, saxaroza hal qalinlashadi qisqartirildi. asosiy faol komponentlar Bundan tashqari, ular parchalar va parfyumeriya o'z ichiga olishi mumkin. uning mustahkamlik siropi ko'ra, qalin shaffof va ta'mga ega va dori xos hidli.

tasnifi suyuqlik dozaj shakllari Bu doza shakllari eyiladi va bolalar dori-darmon "tatlandırıcı" Pediatriya juda mashhur bo'lgan. Odatda, siropi olib terapevtik ta'siri planshetlar ekansiz. bir qorong'i salqin joyda bir tor vint shapka bo'lishi kerak idishda saqlang. Prezervativ siropi saqlash muddati kamida ikki yil bo'lgan.

ECHIMLAR
Bu formülasyonu juda aniq va steril bo'ladi. Kirish echimlar teri egmang o'z ichiga oladi. Bu Dori ishlab chiqarilgan bir quvur-shprits shaklida Lampochka va shisha (shisha yoki polietilen). eritma hajmi 100 ml dan ortiq bo'lsa, u "infuzion" deb ataladi. Bunday moddalar odatda tomchilab tomonidan vena ichiga kiritiladi. Bu dezintoksikatsiya gemodinamik balansi sozlamalari suv va tuzlar uchun echimlar, bo'lishi mumkin parenteral oziqlanish. ko'p funktsiyali harakat vositalarini keng bor. ma'lum bir qoida bor: teri ostiga yoki mushak ichi qarshi, u yechimlari yoki shaffof turdagi suspenziya sifatida qo'llanilishi mumkin qilish uchun zarur bo'lsa. Vena faqat shaffof bir hil hal ruxsat beriladi.

Solutions odatda hal qiluvchi ichida bir usuli aralashtirish suyuqlik, qattiq yoki gaz komponent tomonidan tayyorlanadi. Ushbu avtomobil, yo'l flok, cho'kindi, ishlab mavjudligi shaffof va bir hil bo'lishi kerak. Eritma filtri etildi uchun, bir stend ustiga bir shisha, bir huni ichiga hasrat maxsus qog'oz yoki Filtrlar, amaliy.

suyuq doza tavsifi hosil

eng keng tarqalgan, hal qiluvchi suv hisoblanadi. hal in'ektsiya uchun mo'ljallangan bo'lsa, u tashqi dasturni, amal ma'nosini va qaynatilgan bo'lsa, steril bo'lishi kerak. dori (-, tashqi kungaboqar, hind - baliq yog'i injekte uchun) rasvoritelya etil spirtli ichimliklarni yoki Ester yoki moylari foydalanish mumkin, deb, suvda eruvchan bo'lmasa. Shuning uchun, echimlar o'zlari spirt, suv, yog ', yoki muhim ustida bo'linadi.

Va yopiq foydalanish (jarohatlarda, shilliq, teri va boshqalar bo'yicha) dolzarb uchun mo'ljallangan echimlar ham bor. Ular bir hil va shaffof. Bunday chora suzib tomonidan yopiq tomizgich bilan tiqin flakonlarda ishlab chiqariladi.

Saqlash echimlar muzlatgichda yoki xona haroratida ishlab chiqarilgan. Odatda u dori uchun ko'rsatmalar tasvirlangan.

DAMLAMALAR MAVJUD VA DEMLEME

Bu doza shakllari suvli dorivor o'simliklardan ekstraktlar, yoki suyuq yoki quruq ekstrakti yechimlari bo'ladi. Eng tez-tez ular bilan ishlatiladi. bir kaynatma yoki damlamasi shaklida suyuqlik dozaj ishlab chiqarish, odatda, o'simlik xom ashyo, ya'ni, 1 g mahsulot 10 g olinadi, 1:10 nisbatda amalga oshiriladi. hisobga namlikning singishi koeffisiyenti olgan holda, sizga kerak, suv bir oz ko'proq olishga. Agar valeryanka yoki Adonis infüzyonunu tayyorlash bo'lsangiz, 1:30 rostladi. 400: bir kuchli komponent bilan o'simliklarning holda 1 nisbatda qo'llaniladi.

suyuq dozaj shakllari tayyorlash

Agar konsentrati foydalanayotgan bo'lsangiz, aytish komponent miqdorida olinadi.
texnologiyasi infüzyonunu va quyidagi kaynatma ishlab chiqarish:

zarracha shaklida xom dori xona haroratida suv bilan to'ldiriladi;

aralashmasi uzluksiz (infuzion) hayajonlanganidan 15 yoki (bulondan uchun) 30 daqiqa ostida suv hammomida turib;
xona haroratga soğutulmuş;
filtri;
hajmiga suv qo'shing.
tanin mazmuni (. eman, Brusnika, bearberry va boshqalar) bilan go'sht suvlari o'simliklar issiq suzmoq kerak va Senna barglari - faqat to'liq sovutish. Demleme ikki kun oshmagan muzlatgichda saqlanadi, va foydalanishdan oldin larzaga kerak.

TOMCHI
Bu muddat yechimlari, emülsiyonlar yoki dozalash tomchi talab suspenziya anglatadi. Ular ichki ( "nitrogliserin») yoki ochiq (burun, ko'z, quloqqa bilan aloqa) qo'llash uchun.

suyuq dozaj shakllari ishlab chiqarish shisha ishlab chiqaruvchi to'g'risida odatda siz dori to'g'ri miqdorda o'lchash imkonini beradi stactometer shaklida o'lchash qurilmasi belgilaydi. ikkinchisi yorug'lik himoyalangan salqin joyda saqlanishi kerak.

EMÜLSIYONLARI

suv bilan - Ushbu formülasyonlar ikki erimaydigan faol modda (yoki malham dori neft) biri bo'lgan suyuqliklar, va boshqa vakili. bir hil va qorong'i emulsiya ko'rinishida. Ular, lokal yoki parenteral, ichki foydalanish mumkin. ma'lumotlar suyuqlik dozaj shakllari bo'lsa (har bir aptekachi biladi retseptlar pishirish) dorixona ishlab chiqarilgan, muzlatgichda ularning saqlanish muddati bir necha kun bo'ladi. Sanoat analoglar 1,5 yilgacha o'zgarishsiz o'z xususiyatlarini saqlab qolish.

VANNA
yordamchi protseduralar asosiy davolash bilan birga, deb, shifokorlar maxsus küvetler suvli yechimlari bilan yozilish mumkin. Ular tanada bir tomonlama ta'sir bor: dam mustahkamlash, ohang va bakteriyalar bilan jang. turli o'simlik yoki mineral komponentlar ekstraktlari davolash uchun foydalanish mumkin. igna, lavanda, shuningdek kislorod yoki termal suvlar eng mashhur Vanna.

DAMLAMALAR
Ko'pincha bu suyuqlik dozaj davolash uchun ishlatiladi. Ularning xarakterli quyidagi: ular bo'yalgan va o'ziga xos lazzat bor bo'lishi mumkin. alkogol qazib olish dorivor o'simlik komponent tomonidan ishlab chiqarilgan damlamasi. tashqi yoki ichiga, yoki shakar suv tomchilayotgan bilan seyreltilmesiyle bo'lishi mumkin, ularni oling. ulardan Yaroqlilik muddati Infuziya va damlamalar mavjud ko'ra uzunroq.

suyuq doza retseptlar hosil Biroq, infuzion shisha bilan mahkam yopiq bo'lishi kerak va yorug'lik foydalanish holda muzlatgichda saqlanadi. Bu foydalanishdan oldin agenti chayqash lozim, shuning uchun bo'lsa saqlash cho'kma, chiqib tushib mumkin.

SUSPENZIYALAR
atala tarqatish shaklida suyuqlik dozaj ishlab chiqarish bir suyuq muhitda kukun komponentlariga kamaytiradi (hokazolar neft, suv, glitserin va.). Ular topikal, parenteral, yoki mushak ichiga, og'iz yo'ldan mumkin. Darhol foydalanishdan oldin, ishlab chiqarish 1 yoki 2 daqiqa davomida larzaga kerak. Muzlatgichda saqlang engil himoyalangan bo'lishi kerak. nomaqbul ko'rib süspansiyonları sovuq.

suyuq dozaj shakllari ishlab chiqarish

albatta, buyuk suyuq dori vositalarini tanlash. Ba'zan dori, bu shakl zarur chora. Misol uchun, bolalar juda ko'p, bir jirkanch hap ko'ra shirin surtib, ichish mumkin. Bundan tashqari, ilmiy dalillar tibbiyot bu shakli, uning mustahkam o'xshash yaxshi ishlaydi deb. suyuq dori-darmon davolashda eng muhim narsa - saqlash uchun ko'rsatmalarga doktorning buyurtmalarini amal va yaroqlilik muddati o'tganidan so'ng foydalanmang. o'simlik demleme, damlamalar mavjud, damlamalar yoki parchalar sinash uchun qaror qabul qilsangiz, siz tarkibi bildiradi komponentlariga allergiya reaktsiya yo'q ishonch hosil qiling. bolalar aynan bunday tayyorgarlik tanlashingiz kerak, shuning uchun dermatit namoyon moyil bolalar uchun, ishlab chiqaruvchi, shakar holda hakamlar va emülsiyonlar ishlab chiqarish. Sog 'bo'ling!