Ii bob: omonatdorlik

*** 
Omonatdor cho‘pon 
Abdulloh ibn Umar ibn Xattob roziyallohu anhumo hamrohlarining 
biri bilan safarga chiqdi. Charchaganlarida tog‘ning etagiga borib dam 
olish uchun o‘tirdilar. Shunda oldilaridan bir cho‘pon o‘tib qoldi. 
Abdulloh ibn Umar undan: «Bu qo‘ylarni sen boqasanmi?» – deb so‘radi. 
Haligi cho‘pon: «Ha» – deb javob berdi. 
Abdulloh: «Qo‘ylaringdan birini menga sot», deganida u: «Bu qo’ylar 
mening mulkim emas, ularni xo‘jayinim uchun boqaman» – dedi. 
Abdulloh ibn Umar uning omonatdorligini sinash uchun: 
«Xo‘jayiningga bo‘ri yeb ketdi, deb ayt» – degan edi, u: «Ey odam, agar 
5

---

Axloq qissalari
قﻼﺧﻷا ﰲ ﺺﺼﻗ
xo‘jayinim ko‘rmayotgani uchun shunday desam, meni ko‘rib turgan 
Allohga qiyomat kuni u haqida so‘ragan chog‘da nima deyman?» – deb 
aytdi. 
Buni eshitgan Abdulloh roziyallohu anhu ajablandi va Allohdan 
qo‘rqib yig‘lab yubordi. So‘ng cho‘ponning qul ekanini bilib, tezda uning 
egasining oldiga bordi. Uni sotib olib, ozod qildi. Qo‘ylarni ham sotib oldi 
va cho‘ponga omonati tufayli mukofot o‘laroq berdi. 

*** 
Sut sotuvchi ayol 
Kechalarning birida mo‘minlarning amiri Umar ibn Xattob roziyallohu 
anhu xodimi Aslam bilan birga tashqariga chiqdi. Insonlarning holatidan 
xabar olib ko‘ngli xotirjam bo‘lishi uchun shahar ko‘chalarida aylana 
boshladi. 
Biroz vaqtdan so‘ng, ko‘p yurganlaridan toliqib, uylardan birining 
devori yonida dam olib o‘tirishdi. Shunda uyning ichidan bir keksa 
ayolning ovozini eshitdi. U qiziga sutni suv bilan aralashtirishni 
buyurayotgan edi. 
Qiz onasiga: «Mo‘minlarning amiri sutga suvni aralashtirishdan 
qaytargan, buni insonlarga yetkazish uchun bir jarchini ham yuborgan-
ku!» – dedi. Onasi o‘z talabida qattiq turib olib, qiziga dedi: «Umar hozir 
qayerda?! U bizni ko‘rmayapti». Shunda omonatdor mo‘mina qiz javob 
6

---

Axloq qissalari
قﻼﺧﻷا ﰲ ﺺﺼﻗ
berdi: «Mo‘minlar amiriga odamlarning oldida itoat qilib, yolg‘iz 
qolganimizda osiylik qilamizmi?!». 
Mo‘minlar amiri bu qizning aytgan gaplaridan xursand bo‘lib, iymoni 
va omonatdorligiga qoyil qoldi. 
Tong otgach, qiz haqida surishtirdi. U Sufyon ibn Abdulloh 
Saqafiyning qizi bo‘lib, hali turmush qurmagan ekan. Umar uni o‘g‘li 
Osimga unashtirib qo‘ydi. Alloh taolo u ikkisiga baraka berib, 
zurriyotlaridan odil xalifa Umar ibn Abdulazizni chiqardi.