Ii. Tiykarǵi bo’lim Muwapiqliqti bahalawda tiykarg’i tu’sinikler

Muwapıqlıqtı bahalaw - bul ónim, xızmet yamasa basqarıw sistemasınıń belgilengen talaplarǵa juwap beriwin tastıyıqlaw ushın ámelge asırilatuǵın process. Ónimge muwapıqlıqtı bahalaw ámelge asırılǵanda, bul process ónimdi belgilengen islew standartı shártlerine muwapıq sınaqtan ótkeriw menen birge tekseriw, sapa menejmenti, gúzetiw, akkreditatsiya hám muwapıqlıqtı járiyalawdı óz ishine aladı. Óndiriwshiniń óz muwapıqlıǵı tuwrısındaǵı deklaratsiyası eń keń tarqalǵan jantasıw esaplanadı. Óndiriwshi kompaniyalar óz ónimlerin sınaqtan ótkeredi hám tiyisli standart talabına qaray markirovka yamasa tamg’a menen hám olar standartqa juwap beriwlerin járiyalaw arqalı jazba muwapıqlıq deklaratsiyasın dúzedi. Biraq, ayırım jaǵdaylarda, qalıs hám ǵárezsiz úshinshi tárep hákimiyattı sertifikatlaw talap etiledi. Bunday halda, wakillikli organ ónim tán alınǵan standarttıń islew talaplarına juwap beriwin anıqlaw ushın sınaqlardı ótkeredi. Bunnan tısqarı, ayırım jaǵdaylarda, óndiriwshiniń sapa sistemaların da bahalaw kerek bolıwı múmkin. Bul shártler orınlanǵanda wakillikli shólkem óndiriwshige muwapıqlıqtı bahalaw sertifikatın usınıs etedi. Kóplegen jaǵdaylarda, mámleketlerdiń mámleket shólkemleri qarıydarlardı sapasız ónimlerden qorǵaw ushın májburiy sapa standartların qabıllayadı. Standartlardı ámelge asırıw procesi sheńberinde bul rásmiy organlar qáwipli, standart bolmaǵan hám jalǵan ónimler importınan qorǵaw retinde júklerdi jıberiwden aldın muwapıqlıqtı bahalaw programmaların ámelge asırip kelmekte. Bul mámleketlerge kirip qılıw ushın ónimlerdiń bul mámlekette nızamlı qaǵıydalarǵa hám sapa talaplarına juwap beriwin támiyinlew ushın muwapıqlıq sertifikatı beriliwi kerek. Mámleketimiz kirip etiwshi kompaniyalar bul sertifikattı alıw ushın ISO 17025 standartına muwapıq akkreditatsiyadan ótken kepillikli shólkemge shaqırıq etiwleri shárt.
Muwapıqlıqtı bahalaw programmaları dúnyanıń kóplegen mámleketlerine eksport etiletuǵın ónimlerdi bajıxana rásmiylestiriwnen ótkeriwde májburiy hújjetti talap etedi. Júk tasıwdan aldın berilgen muwapıqlıq sertifikatı ónimniń tiyisli huqıqıy qaǵıydalarǵa hám milliy, regionlıq yamasa xalıq aralıq standartlarǵa muwapıqlıǵın tastıyıqlaytuǵın hújjet bolıp tabıladı. Bul hújjet nızamlı qaǵıydalarǵa hám texnikalıq hám qawipsizlik talaplarına juwap beretuǵın ónimler ushın beriledi. Bul hújjetti beriwden aldın kepillikli organ talaplardı muwapıqlıǵın támiyinlew ushın kerekli hújjetlerdi bahalaydı hám olardı bir qatar tekseriwlerden ótkergen.