Ижтимоий муҳит ва унинг инсон ижтимоийлашувчи таъсири ижтимоий муҳИТ

1. 
   Ижтимоий муҳит ва унинг инсон ижтимоийлашувчи таъсири
   

ИЖТИМОИЙ МУҲИТ — инсоннинг яшаши ва ишлаши учун уни ўраб турган ижтимоий, моддий ва маънавий шарт-шароитлар. Мухит кенг маънода (макромуҳит) ижтимоий-иқтисодий тизимни — ишлаб чиқарувчи кучлар, ижтимоий муносабатлар ва тартиб-қоидалар мажмуини, жамиятнинг ижтимоий онг ва маданиятини ўз ичига олади. Тор маънодаги Ижтимоий муҳит (микромуҳит) бевосита инсонни қуршаб олган оила, меҳнат, ўқув ва б. гуруҳлардан иборат. Ижтимоий муҳит шахснинг шаклланишига ва ривожланишига ҳал қилувчи таъсир кўрсатади. Айни вақтда инсоннинг ижодий фаоллиги, фаолияти таъсирида Ижтимоий муҳит ўзгаради, бу ўзгаришлар жараёнида одамларнинг ўзлари ҳам ўзгаради.

2. 
   Муаммоли таълим, унинг психологик ва фалсафий асослари
   

• 
  Муаммоли таълим – талабаларда ижодий изланиш, кичик тадқиқотларни амалга ошириш, муайян фаразларни илгари суриш, натижаларни асослаш, маълум хулосаларга келиш каби кўникма ва малакаларни шакллантиришга хизмат қиладиган таълим
  

• 
  Муаммоли таълим ғоялари америкалик психолог ва педагог Ж.Дьюи (1859-1952 йй.) томонидан асосланган. У 1894 йилда Чикагода ўқитиш ўқув режаси бўйича эмас, балки ўйин ва меҳнатга асосланган тажриба мактабини ташкил этган. ХХ асрнинг 60-йилларида эса муаммоли таълим Л.Рубинштейн, М.И.Махмутов, В.Окон, И.Я.Лернер каби тадқиқотчиларнинг қарашлари негизида янада ривожланган. Психолог С.Л.Рубинштейннинг “Тафаккур муаммоли вазиятдан бошланади” деган ғояси муаммоли таълимнинг психологик асоси сифатида қабул қилинган
  

3. 
   Таълим методлари классификацияси. Интерфаол методлар моҳияти
   

Maktabdagi o’quv jarayonining sifati ko’p omillarga bog’liq bo’lib, ular orasida o’qitishning usul va metodlari hal qiluvchi ahamiyatga ega. Binobarin, ular bilimlarning ongli va chuqur o’zlashtirilishiga, o’quvchilarda mustaqillik va ijodiy faollikning rivojlanishiga ijobiy ta'sir ko’rsatadi. Usul va metod tushunchalari o’zaro bog’liqdir, chunki ularning har biri metod sifatida ham, usul sifatida ham namoyon bo’ladi. 
Ta’lim metodlari- «Metod» so‘zining yunoncha tarjimasi «tadqiqot, usul, maqsadga erishish yo‘li» kabi ma’nolarni anglatadi. Filofosiya lug‘atida ushbu tushuncha umumiy tarzda «maqsadga erishish usullari» deya sharhlangan. Pedagogika amaliyotida o’qitish usullari va metodlarining juda katta boyligi to’plangan. Ularni tanlashda turli sharoitlar, o’itilayotgan fanning xarakteri, bolalarning yosh xususiyatlari, oldingi tayyorgarlik darajasi va hokazolar hisobga olinadi.

4. 
   Фани ўқитиш жараёнида таълим воситаларидан фойдаланишг методикаси
   

Ta’lim vositalari -o‘quv materialini ko‘rgazmali taqdim etish vas hu bilan birga o‘qitish samaradorligini oshiruvchi yordamchi materiallar hisoblanadi. Ta’lim vositalariga quyidagilar kiradi:
Ta’limning texnik vositalari (videoproyektor, electron doska, notebook)
Ta’limning didaktik vositalari (o‘quv uslubiy majmualar, darslik)
Ta’limning yordamchi vositalari (chizmalar, rasm va b)

5. 
   Педагогик маҳоратнинг компонентлари.
   

Педагогик техника педагогга укув фаолиятида хам зарур булган умумий педагогик малакалар мажмуидан ташкил топади. Аввало, педагогик -техниканинг таркибий кисми сифатида педагогнинг нутқ маданиятини, яъни саводли гапириш, уз нуткини чиройли ва тушунарли, таъсирчан килиб баён этиш, уз фикр ва хис-туйгуларини сузда аник ифодалаш малакаларини айтиб утиш мумкин. Педагогик техниканинг бош таркибий кисми педагогнинг мимик ва пантомимик ифодалигидир. Аник имо-ишора, маъноли караш, рагбатлантирувчи ёки истехзоли табассум педагогик таъсир курсатишда куп сузли тушунтириш ёки эътироз билдиришга қараганда анча самарали муомила воситалари хисобланади. Педагогик узаро таъсир курсатишда педагогнинг уз хиссий психик холатини бошкариш, узида энг кулай хиссий (ижодий) жиддиилик даражасини ва умидбахшлик, хайрихохлик кайфиятини саклаш узининг хиссий дам олишини ташкил этиш махоратида мухим роль уйнайди. Бу махорат педагогнинг касбий жихатдан уз-узини назорат килишини таъминлайди. Куп йиллар давомида соглом асаб тизимини саклаб колиш, асабии бузилишилардан, хиссий ва аклий зерикишдан узини тийишга ёрдам беради. Шундай килиб, педагогнинг педагогик техникаси - бу шундай бир малакалар йигиндисидирки, у тарбияланувчилар куриб ва эшитиб турган нарсалар оркали уларга уз фикрлари ва калбини етказиш имконини беради. Талабалар билан бевосита муомила килишда педагогнинг худди ана шу малакалари ёки уларнинг йуклиги унинг хулк атворида намоён булади.

6. 
   Таълимнинг психологик қонуниятлари ва амалга ошириш механизмлари.