Ижтимоий соҳа, иқтисод ва ҳуқуқ

IV. Таълим бериш усуллари

• 
  масалалар ечишга асосланган амалий ишларни бажариш;
  
• 
  эссе, тезис ва мақолалар ёзиш;
  
• 
  вазиятли топшириқларни (кейс-стади) ечиш;
  
• 
  жараёнли-йўналтирилган таълим;
  
• 
  муҳокамаларда иштирок этиш;
  
• 
  кичик гуруҳларда ишлаш;
  
• 
  лойиҳа иши бажариш;
  
• 
  мустақил ишларни бажариш;
  
• 
  тақдимот тайёрлаш;
  
• 
  турли даражадаги тестларни ечиш;
  
• 
  сўров ўтказиш.
  

V. Курс таркиби:

Дарс	Мавзулар	Маъруза, амалий ва семинар машғулотлар режаси	Соатлар
			Маъ- руза	Амалий машғу-лотлар
1.	Микроиқтисодиётга кириш: иқтисодий базис тушунчалар	1.1. Иқтисодиётнинг бош муаммоси: эҳтиёжларнинг чексизлиги ва ресурсларнинг чекланганлиги 1.2. Иқтисодий танлов ва муқобил харажатлар 1.3. Ишлаб чиқариш имкониятлари 1.4. Ресурслар ва неъматларни тақсим-лашнинг бозор механизми: иқтисодий доиравий айланиш модели	2	2
2.	Таклиф ва талаб. Бозор мувозанати	2.1. Талаб ва таклиф таҳлили 2.2. Бозор мувозанати ва унинг ўзгариши 2.3. Бозор шароитлари ўзгариши оқибатларини аниқлаш ва прогнозлаш 2.4. Давлат аралашуви самараси – нархларни тартибга солиш	4	4
3.	Таклиф ва талаб эластиклиги	3.1. Таклиф ва талабнинг нарх бўйича эластиклиги 3.2. Нуқтавий ва ёйсимон эластиклик 3.3. Қисқа ва узоқ муддатли даврлар учун эластиклик 3.4. Эластиклик назариясини амалиётда қўллаш хусусиятлари	2	2
4.	Истеъмолчилар ҳатти-ҳаракати	4.1. Истеъмолчиларни афзал кўришлари 4.2. Бюджет чекланганлиги 4.3. Истеъмолчи танлови	2	2
5.	Индивидуал ва бозор талаби	5.1. Индивидуал талаб 5.2. Даромад ва алмаштириш самаралари 5.3. Бозор талаби 5.4. Истеъмолчи ютуғи	2	2
6.	Ишлаб чиқариш	6.1. Ишлаб чиқариш технологияси 6.2. Бир ўзгарувчили омил билан ишлаб чиқариш 6.3. Икки ўзгарувчили омил билан ишлаб чиқариш 6.4. Кўлам самараси 6.5. Ишлаб чиқариш ва самарадорлик	2	2
7.	Ишлаб чиқариш харажатлари	7.1. Қиймат ўлчови: қандай харажатлар аҳамиятли? 7.2. Қисқа муддатли оралиқдаги хара-жатлар 7.3. Узоқ муддатли оралиқдаги харажатлар 7.4. Қисқа ва узоқ муддатли оралиқдаги харажатлар эгри чизиқлари	2	2
8.	Фойдани макси-маллаштириш ва рақобатли таклиф	8.1. Мукаммал рақобатли бозорлар 8.2. Фойдани максималлаштириш шарт-ларини назарий асослаш 8.3. Қисқа муддатли давр учун ишлаб чиқариш ҳажмини танлаш 8.4. Узоқ муддатли давр учун ишлаб чиқариш ҳажмини танлаш 8.5. Узоқ муддатли даврда таклиф эгри чизиғи	2	4
9.	Ишлаб чиқариш омиллари бозори	9.1. Меҳнат бозори 9.2. Капитал бзори 9.3. Ер бозори 9.4. Рақобатли омиллар бозорларида мувозанат: иқтисодий рента	2	4
10.	Умумий мувозанатлилик ва самарадорлик	10.1. Умумий мувозанатлилик 10.2. Айрибошлаш самарадорлиги 10.3. Адолатлилик ва самарадорлик 10.4. Ишлаб чиқариш самарадорлиги 10.5. Умумий мувозанат ва фаровонлик иқтисодиёти	2	2
11.	Монополия ва монопсония	11.1. Номукаммал рақобатлашган бозорлар ва уларнинг хусусиятлари 11.2. Монопол ҳокимият манбалари 11.3. Монополистнинг ишлаб чиқариш ҳажми тўғрисидаги қарори 11.4. Монопол ҳокимият туфайли жамиятнинг йўқотишлари 11.5. Монопсония ҳокимияти	2	2
12.	Бозор ҳокимияти шароитида нарх стратегиялари	12.1. Нарх дискриминацияси 12.2. Маҳсулотни табақалаштириш 12.3. Икки қисмли тариф	2	2
13.	Олигополия ва монополистик рақобат	13.1. Олигополия бозорида мувозанат 13.2. Курно модели 13.3.Штакельберг ва Бертран моделлари. Нарх белгилашда етакчилик 13.4. Хуфёна келишув модели. Маҳбус дилеммаси и келишув беқарорлиги 13.5. Монополистик рақобатлашган бозор хусусиятлари ва мувозанати	2	2
14.	Асимметрик ахборот	14.1. Ноаниқлик шароитида танлов 14.2. Таваккалчиликка муносабат 14.3. Таваккалчиликни пасайтириш 14.4. Асимметрик ахборотлашган бозор. Маҳсулот сифати ноаниқлиги ва лимонлар бозори 14.5. Маънавий таваккалчилик ва нотўғри танлов 14.6. Принципал агент муаммоси ва субъектив риск	2	2
15.	Ташқи самаралар ва ижтимоий неъматлар	15.1. Ташқи самаралар: мазмуни ва турлари 15.2. Ташқи таъсирларни юмшатиш бўйича давлат сиёсати 15.3. Мулк ҳуқуқи ва Коуз теоремаси 15.4. Ижтимоий неъматлар: самарали ва рақобатли таъминот 15.5. Чиптасиз муаммоси 15.6. Умумий мулк фожиаси	2	2
16.	Микроиқтисодий муаммолар ва сиёсат	16.1. Иқтисодий фаолиятни давлат томонидан тартибга солиш самарадорлиги 16.2. Монополияни тартибга солиш ва адолатли рақобатни таъминлаш сиёсати 16.3. Аграр сиёсат, озиқ-овқат таъминоти ва хавфсизлиги муаммолари 16.4.Даромадлар тенгсизлиги ва камбағалликни қисқартириш 16.5. Миграция ва қочоқлар муаммоси	2	2
Жами			34	38

IV. Мустақил таълим ва мустақил ишлар


Мустақил таълим учун тавсия этиладиган мавзулар:

1. 
   Мамлакатни модернизациялаш шароитида корхона фойдаси ва уни максималлаштириш йўллари.
   
2. 
   Талаб ва таклиф таҳлили.
   
3. 
   Бозор мувозанати ва унга таъсир кўрсатувчи омиллар таҳлили.
   
4. 
   Бозор мувозанатига давлат аралашуви самараси. Максимал ва минимал нархлар.
   
5. 
   Талаб ва таклиф қонунига кўра нарх белгилаш усуллари.
   
6. 
   Эластиклик тушунчаси ва унинг турлари.
   
7. 
   Эластиклик назариясининг амалиётда қўллаш хусусиятлари.
   
8. 
   Сотувчи даромадини талаб эластиклигига кўра таҳлил қилиш.
   
9. 
   Талаб ва таклиф эластиклигига кўра солиқ юкини ҳисоблаш.
   
10. 
    Истеъмолчининг бозордаги хатти-ҳаракати ва унинг танлови назарияси.
    
11. 
    Бюджет чекланганлиги ва бюджет тенгламаси.
    
12. 
    Якка (индивидуал) ва бозор талаби.
    
13. 
    Даромад ва алмаштириш самараси.
    
14. 
    Ишлаб чиқариш омиллари чекланган шароитда маҳсулот ишлаб чиқаришни максималлаштириш масаласи.
    
15. 
    Ишлаб чиқариш харажатларини минималлаштириш шартлари ва корхонанинг зарарсиз ишлаш нуқтасини ҳисоблаш йўллари.
    
16. 
    Рақобатлашган бозорда, қисқа муддатли оралиқда фирма фойдасини максималлаштириш ва унинг таклифи.
    
17. 
    Рақобатлашмаган бозор шароитида монопол нарх белгилаш ва бозор ҳокимияти.
    
18. 
    Олигополия бозорида мувозанат ва рақобат стратегиялари.
    
19. 
    Монополистик рақобатлашган бозор мувозанати.
    
20. 
    Меҳнат бозори ва корхоналарда меҳнат ресурсларидан фойдаланиш.
    
21. 
    Капитал қўйилмалар ва капитал бозори.
    
22. 
    Ишлаб чиқариш жараёнига янги, самарали технологияларни татбиқ этиш зарурати ва истиқболлари.
    
23. 
    Ташқи таъсирларни юмшатиш бўйича давлат сиёсати.
    
24. 
    Ижтимоий неъматлар: самарали ва рақобатли таъминот.
    
25. 
    Иқтисодий фаолиятни давлат томонидан тартибга солиш самарадорлиги.
    
26. 
    Монополияни тартибга солиш ва адолатли рақобатни таъминлаш сиёсати.
    
27. 
    Аграр сиёсат, озиқ-овқат таъминоти ва хавфсизлиги муаммолари.
    
28. 
    Даромадлар тенгсизлиги ва камбағалликни қисқартириш.
    
29. 
    Миграция ва қочоқлар муаммоси.
    

VI. АДАБИЁТЛАР


Асосий адабиётлар

1. 
   Pindyck S. Robert, Daniel l. Rubinfeld. Microeconomics. Global Edition. Pearson Education Limited, 2018. P. 787.
   
2. 
   Campbell R. McConnel, Stanley L. Brue, Sean M. Flynn. Microeconomics: Principles, Problems and Policies. -19 th ed. – New York. The McGraw-Hill Companies, Inc., 2015. P. 604.
   
3. 
   Андреу Мас-Колелл и др. Микроэкономическая теория. Учебник. 1-2 часть. – М.: Дело и Сервис, 2016. - 630 стр.
   
4. 
   Тарануха Ю.В. Микроэкономика. Учебник. – М.: Дело и Сервис, 2011. - 580 стр.
   
5. 
   Пиндайк Р., Рубинфильд Д. Микрoэкономика. / Пер. с англ. – СПб.: Питер, 2011. - с. 608.
   
6. 
   Нуриев Р.М. Курс микроэкономики: учебник/ 2-е изд. – М.: Норма, 2012. - с. 576.
   
7. 
   Salimov B.T., Yusupov M.S., Salimov B.B. Mikroiqtisodiyot. Dаrslik (To‘ldirilgan va qayta ishlangan nashri). – T.: «Innovatsion rivojlanish nashriyot-matbaa uyi», 2021 – 448 b.
   

Қўшимча адабиётлар

8. 
   Максимова В.Ф. Микроэкономика: учебник. –М.: Маркет ДС, 2014.
   
9. 
   Киреев А.П., Киреев П.А. Микроэкономика для продвинутых. Задачи и решения. –М.: ИНФРА-М, 2014.
   
10. 
    Гальперин В.М., Игнатьев С.М., Моргунов В.И. Микроэкономика. Учебник, том 1,2. – С. Пб.: Экономическая школа, 2010. - с. 350.
    
11. 
    Ильяшенко В.В. Микроэкономика: учебник. - М.: КНОРУС, 2012. - с. 288.
    
12. 
    Salimov B., Mustafakulov Sh., Salimov D.. Mikroiqtisodiyot: masalalar, namunalar, topshiriqlar, testlar. (O‘quv qo‘llanma) – T.:TDIU, 2018. -196 b.
    

Ахборот манбалари

13. 
    www.gov.uz – Ўзбекистон Республикаси хукумат портали.
    
14. 
    www.lex.uz – Ўзбекистон Республикаси Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси.
    
15. 
    www.tradingeconomics.com – экономические показатели.
    

VIII. Талабалар билимини баҳолаш
Ушбу фан (модуль) бўйича талабаларнинг ўзлаштириши, ўқув натижалари Олий ва Ўрта махсус таълим вазирлиги томонидан тасдиқланган баҳолаш мезонлари асосдида баҳоланади. Ўқув натижаларини баҳолашда ёзма иш, тест, лойҳа каби усуллардан фойдаланилиши мумкин.


IX. Тақризчилар:
Х.С. Асатуллаев – ТМИ, “Иқтисодиёт” кафедраси мудири, иқтисод фанлари номзоди, профессор (турдош ОТМ)
Б.Ю. Менгликулов – ТДАУ, “Агробизнес ва инновацион фаолият” кафедраси мудири, иқтисод фанлари номзоди, профессор (турдош ОТМ).