Ijtimoiy- iqtisodiy fanlar
Download 1.93 Mb.
|
KBvXT uslubiy ko\'rsatma FA
- Bu sahifa navigatsiya:
- Quyidagi( jadval-4) jadvalda ushbu maxsulotlarni amaldagi narxlari buyicha ma`lumotlar keltirildi.
- Jadval-4. (ming sum)
- Maxsulot xarajatlarp Olchov birlngi 2019
- Haqi-qatda me`yor Haqi-qatda me’yor
- Quvvat turlari O’lch. birligi 2018 2019
- Ko’rsatkichlar O’lch. Birligi 2018 2019
- Investitsiya xarajatlari
Quyidagi( jadval-4) jadvalda ushbu maxsulotlarni amaldagi narxlari buyicha ma`lumotlar keltirildi.
Maxsulotlarning xamma turlari buyicha amaldagi narxlarda usish kuzatilayapti. Maxsulot ishlab-chiqarish boskichlari Quyidagilardan iborat: un ishlab-chiqarishda asosiy xom-ashyo bug’doy xisoblanib, davlat buyurtmalari va davlat tomonidan belgilangan narxlarda xujalnk xamda fermerlardan kontraktatsnya shartnomalari asosida sotib olinadn. Un ishlab chiqarishdagi birinchi boskich don elevatorda tozalash, keyingi boskichlari tegirmonning don tayerlash bulimida utadi. Bunda don ikkinchi marta chikindilardan tozalanib, namlanadn va un tortish bulimiga yuboriladi. Un tortish bulnmida bugdoy maydalanib, elanadi va kadoklash bulimiga yuboriladi. Texnologik jaraen davomida xosil buladigan kepak va don chikindilari temir yul transporti orkali omuxta em tsexiga yuboriladi. Un ishlab chiqarishda asosiy energetik xarajatlar—elektr energiyasi, gaz va suv xisoblanadi. Kadoklashda polipropilen koplardan eki kogoz xaltachalardan foydalaniladi. Un, kepak va chikinda narxlari xam davlat tomonidan belgilanadi. Quyidagi jadvalda (jadval -5) un ishlab chiqarishga sarflanadngan energetik xarajatlar, ularning urtacha respublika buyicha kabul kilingan meyorlari keltiriladi. Jadval 5.
Non va omuxta em ishlab chiqarish, un ishlab chiqarish bilan bevosita bog’langan bulib, tegirmonda xosil buladigan yarim tayyor maxsulotlarni xom ashyo sifatida qabul kiladi . Omuxta em ishlab chiqarishda ishlatiladigan kepak va don chiqindisi uning tarkibidagi asosiy ingredientlardan xisoblanadn. Kepak va don chiqindisinnng tegirmonda xosil bulishi, uni ishlatish texnologik va iqtisodiy nuqtai nazardan qulay. Shuning uchun ushbu yarim tayyor maxsulotlar to’g’ridan-to’g’ri omuxta yem sexi qoshidagn omborlarga ichki temir yul transportlari orqali, deyarli ortiqcha xarajatlarsiz o’tkaziladi. Omuxta yemning ozuqa birligiga avvalambor ta`sir qiladigan xom-ashyo —bugdoy, arpa, makkajuxori va boshqa xil boshoqli va dukkakli don turlari xisoblanadi. Ushbu maxsulotlar xo’jalik, fermer, yakka dexqon xujaliklari bilan shartnoma orqali kelishilgan narxlarda sotib olinadi. Omuxta yem ishlab chiqarishga ishlatiladigan turli xil xom-ashyolar (paxta va soya kunjarasi, oksil-vitamin kontsentratlari, fosfat, oxak, tuz va boshqalar) korxona tomonidan chetdan erkin narxlarda xarid qilib olinadi. Omuxta yem ishlab chiqarishda asosin energetik xarajatlar elektr energiyasi xisoblanib, bir tonna maxsulotga urtacha xarajat me`yorlari orkali nazorat kilinadi (jadval № 5 da ma`lumotlar keltirildi). Non va qandolat (asosan unli qandolat) maxsulotlariga ishlatiladigan asosiy xom-ashyo korxonada ishlab chiqariladigan oliy va birinchi navli un xisoblanadi. Ushbu maxsulotlarga, ayniksa qandolat maxsulotlariga 20 xildan ziyod xar-xil xom-ashyolar ishlatiladi (shakar, xamir turush, tuz, usimlik don, margarin va boshqalar). Ular erkin narxlarda chetdan sotib olinadi. Davlat tomonidan faqat qolipli non maxsulotlarnga narxlar belgilanadi, qolgan non-bulka va qandolat maxsulotlariga narxlar korxona tomonidan, marketing tadqiqotlariga asoslanib, o’rtacha 8-12% rentabellik darajasida belgilanadi. Non va qandolat maxsulotlarining «me`yoriy chiqishi» ishlab chiqarish sharoitida korxona va Buxoro OOESTO mutaxassislari ishtirokida aniqlanib, Boshqaruv raisi tomonidan tasdiqlanadi. Qolipli non «Rus pechlari» da yopilishi tufayli aksariyat tabiiy gaz sarfi ushbu non turiga to’g’ri keladi, non-bulka va qandolat maxsulotlari elektr pechlarida tayyorlanadi. Yuqorida aytib o’tilgan jadvalda ushbu maxsulotlarga sarflanadigan gaz va elektr energiyasining me`yoriy va haqiqiy sarflari keltirilgan (jadval-5). Uruglik don ishlab chiqarishdagi asosiy va yagona xom-ashyo bug’doy doni xisoblanadi. Texnologik jarayon asosan elektr energiyasi va kam mikdorda suv talab qiladi. Uruglik bugdoy’ga sarflanadigan elektr energiyasi xozircha me’yorlanmagan. Maxsulot narxi korxona mutaxassislari tomonidan haqiqiy xarajatlarni inobatga olgan xolda xisoblanadi va 8-10% rentabellik darajasida belgilanadi. Bug’doy urug’ligi urug’lik xo’jaliklari bilan tuzilgan shartnomalar asosida davlat buyurtmasi doirasida qabul qilib olinadi va mavjud bo’lgan davlat narxnomalari asosida urug’likning sifat ko’rsatkichlari xamda avlodiga qarab to’lanadi. Yillik umumiy sarflar 6-sonli jadvalda keltirildi. Jadval-6
Investitsiya xarajatlari. Jadval-7.
Firmali savdo haqida ma`lumotlar. Jadval-8. (ming sum)
Download 1.93 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||