Ijtimoiy antropologiya

 
8-мавзу. Инсон ва маданият. Маданий тараққиёт ва турмуш тарзи 
 
Маданият: маданий тарақкиёт ва турмуш тарзи, маданият тушунчаси, 
унинг турлари. “Маданият” тушунчасининг таркиби: урф-одатлар, расм-
русумлар,стериотиплар, маросимлар, уларнинг санъат ва адабиётда акс 
этиши.Ўзаро маданий таъсир, глобаллашув жараёнида маданий 
тараққиётдаги трансформация масалари. Массмедия, замонавий аҳборот 
воситалари халқларнинг турмуш тарзига ўтказаётган ижобий ва салбий 
таъсири. “Аккультурация”, “ғарблаштириш”, “этноцид”, табиий ва 
мажбурий ассимиляция, уйғунлашув ва постмодерн тушунчалари. 
Миллатлараро муносабатларнинг ўз-ўзини тартибга солиш моделлари: 
ассимиляция, «эритиш қозони», маданий плюрализм ва «ўзак периферия»: 
амалга ошириш мисоллари. маргинал
9-мавзу. Маданият ривожининг асосий босқичлари ва 
қонуниятлари 
 
Маданият авлодлар ўртасидаги ижтимоий боғланишнинг муҳим 
халқаси. Маданий даврлар тушунчаси. Ибтидоий жамиятнинг 
шаклланиши ва социал тузилиши. Тарих ва маданият типларининг 
минтақалаштирилиши. IX-X асрларда Ўрта Осиёда маданият ривожининг 
уйғониш даври. Маданият ва цивилизация. Моддий ва маънавий маданият. 
Маънавий маданиятнинг таркибий тузилиши. “Маданий ҳаёт” ва 
“Ижтимоий ҳаёт” тушунчалари. Социомаданият, субмаданият, субъектив 
маданият, экологик маданият ва техномаданият. Жаҳон халқларининг 
маданиятидаги ўзига хослик ва умумийлик. Ҳозирги шароитда универсал 
технологиялар, ахборот тарқатишнинг глобалллашуви. XX аср бошларида 
маданият ривожидаги янги йўналишлар.
10-мавзу. Тафаккур тарзи ва кундалик ҳаёт антропологияси 
 
«Кундалик ҳаёт» тушунчаси. Кундалик мантиқи. Кундалик ҳаётнинг 
социал феномонологик талқини (Альфред Щюц). Кундалик концепцияси. 
(А.Хеллер). Ижтимоий антропологияда авлодлар алмашинуви. Авлодлар 
алмашинуви социомаданий жараён сифатида. Авлодлар тарихи ижтимоий 
антропологиянинг замонавий муаммоси сифатида. И.Гоффман, Ортега-И-
Гассет, Т.Шанинлар “авлод” тўғрисида. Кундалик ҳаёт тажриба олами 
сифатида, унинг асосий характеристикалари. Социомаданий тажрибанинг 

---

кодификацияси. Кундалик ҳаёт семиотикаси, унинг тарихий эволюцияси ( 
ёзув ихтиро қилинганига қадар, ёзув ва ахборот даврлари архитектураси, 
ўлчамлар соҳаси, ориентир воситалари, нишонлари ва тахминлари, мусиқа 
ва тасвирий санъати, хореографияси). Унинг маданият майдонида амал 
қилиш тили ва шакллари. Вербал тил типологияси. Нутқий асарлар, уларни 
асраш ва узатиш шакллари, талқин қилиш қоидалари. Кундалик ҳаёт 
маданияти базавий маданият сифатида.