Ijtimoiy ish deganda nima tushuniladi. Ijtimoiy ishning mohiyati, funktsiyalari va tuzilishi

2.2 ClieNT ijtimoiy ish ob'ekti sifatida
Mamlakatimizda professional ijtimoiy ishning shakllanishi ijtimoiy ishni o'rganadigan va uning amaliyotini tavsiflovchi fanlarning kontseptual apparatining rivojlanishi bilan birga keldi. Boshqa bahsli ta'riflar qatorida kimga yordam berilayotganini qanday nomlash masalasi muhokama qilindi. Tibbiyotda bunday odam "bemor", ya'ni yordam so'ragan deb ataladi. Biroq, bu atama yordamga muhtoj odamning holatida faqat bitta, azob-uqubatni tasvirlaydi. U, albatta, zarar ko'rdi, iztirob chekdi, hayotda qiyin ahvolda, lekin uning intellektual, jismoniy, aqliy va axloqiy imkoniyatlari unga imkon beradigan darajada, uning muammosini hal qilishda o'zi ishtirok etishi kerak. Agar shaxs hech bo'lmaganda qisman o'zini o'zi anglashni saqlab qolsa, u ijtimoiy ishchi bilan hamkorlik qilish, o'z hayotiy sharoitlarini o'zgartirishda faol vosita bo'lish huquqiga ega. Shu munosabat bilan, ijtimoiy ishchi tomonidan yordam beradigan shaxslarni mijozlar deb atash kerakligi ta'kidlangan. Mijoz individual yoki guruh bo'lishi mumkin. Aniqrog'i, uning xususiyatlari ishni tashkil etish darajasi bilan belgilanadi.
Ijtimoiy xizmat mijozini ijtimoiy xodim tomonidan bilish ob'ekti sifatida ko'rib chiqish mutaxassisning ongida shaxsning hayotiy holatining asosiy xususiyatlari va uning xususiyatlariga sezilarli ta'sir ko'rsatadigan maxsus tashkillashtirilgan aks ettirishni nazarda tutadi. o'zaro ta'sirga yordam berish jarayoni.
Kognitiv faoliyatni amalga oshirayotganda, mutaxassis bir qator rahbarlik qiladi umumiy talablar... Birinchidan, mijozning bilishi ijtimoiy ishning nazariy va uslubiy kontseptsiyasiga asoslanadi, unga professional amal qiladi. Tanlangan kontseptsiya og'ir hayotiy vaziyatning sabablari, ijtimoiy himoya qilish va yordam berish usullari haqidagi savollarga javob beradi, ijtimoiy faoliyat jarayonida muammolarni boshdan kechirayotgan shaxslar, oilalar, jamoalarni o'rganishning asosiy jihatlarini belgilaydi.
Ikkinchidan, ijtimoiy ishchi diagnostikaning adekvat usullarini tanlaydi. Amaliy ijtimoiy ishda qo'llaniladigan diagnostika o'zining asosiy vazifasi bilan ilmiy tadqiqot diagnostikasidan farq qiladi. Birinchi holda, tadqiqot usullari mijozning hayotiy vaziyatining parametrlarini yoritishga mo'ljallangan, ilmiy tadqiqotlar esa ijtimoiy ish sub'ektining ta'siri va yuzaga kelgan muammolarni bartaraf etishning ijobiy dinamikasi o'rtasidagi muhim munosabatlarni aniqlashga qaratilgan. mijoz tomonidan. Ijtimoiy ish amaliyotida, shuningdek, ilmiy tadqiqotlarda anketa, kuzatish va hujjatlarni o'rganish usullari qo'llaniladi.
Uchinchidan, olingan ma'lumotlarni umumlashtirish mijozning azob-uqubatlarining manbasini aniqlashga qaratilgan. Shu bilan birga, shaxs tomonidan e'lon qilingan muammo izchil tekshiriladi va ijtimoiy tashxis qo'yiladi. Ijtimoiy tashxisda yo'qolgan, saqlanib qolgan va potentsial ichki resurslar doirasi belgilanadi. Yo'qotilgan resurslarni tezda tiklab bo'lmaydigan xususiyatlar deb hisoblash kerak. Saqlangan resurslar juda muhim, chunki ularga tayanish qisman yo'qolganlarni qoplash imkonini beradi. Potentsial resurslar - bu mijoz va ijtimoiy ishchi o'rtasida taqqoslanadigan xarajatlar bilan ishlab chiqilishi mumkin bo'lgan resurslar.
Tashqi rasmiy resurslarni jalb qilish imkoniyatlarini baholash uchun ijtimoiy ishchi o'rganadi qoidalar(qonunlar, nizomlar, qoidalar va boshqalar). Keyin qiyin hayotiy vaziyatning turi malakali bo'lib, yordam miqdori va mijozning maqomini ro'yxatdan o'tkazish tartiblari belgilanadi. Ijtimoiy ishchi uchun zaruriy narsa norasmiy resurslardan - oila, qarindoshlar, mahalla, xususiy shaxslardan foydalanish qobiliyatidir.
Ijtimoiy ishchining mijozni bilishining alohida yo'nalishi bu yordam beruvchi o'zaro ta'sir ishtirokchisi sifatida shaxsning xususiyatlarini o'rganishdir. Shu ma'noda qiziqish - bu mijozlarning uchta guruhini o'z ichiga olgan tipologiya: "tajovuzkorlar", "odobli", "soqov". Birinchisi "hujum" uslubini qo'llaydi (talab qilish, tahdid qilish, norozilikni faol ko'rsatish), ikkinchisi "minnatdorlik" bilan muloqot qilish usulini amalga oshiradi, uchinchisi o'zini vazminlik bilan tutadi.