Ijtimoiy pedagogika nazariya va amaliyot darajalari va turlari. Ijtimoiy pedagogika va ijtimoiy ish tushunchalarining tavsifi. Tayanchtimoiy tushunchalar

TAQDIMOTI
IJTIMOIY PEDAGOGIKANING MAQSADI, VAZIFALARI, OB’YEKTI VA PREDMETI

REJA

IJTIMOIY PEDAGOGIKA SO’Z BIRIKMASINING NAZARIY VA AMALIY TA’RIFI.

IJTIMOIY PEDAGOGIKA NAZARIYA VA AMALIYOT DARAJALARI VA TURLARI.

IJTIMOIY PEDAGOGIKA VA IJTIMOIY ISH TUSHUNCHALARINING TAVSIFI.

• TAYANCHTIMOIY TUSHUNCHALAR:
• IJTIMOIY YORDAM, JAMOATCHILIK, IJTIMOIY GURUH, IJTIMOIY XIZMAT, MENTALITET, IJTIMOIY TARBIYA, IJTIMOIY TA’LIM, TRENING, LOYHALASHTIRISH, TENGLASHTIRISH, IDENTIFIKATSIYA.

Texnologizatsiyalash-bu obyektiv jarayon bo‘lib, ta’lim evolyutsiyasining yangi vazifalarini sifatli hal qilish uchun tayyorgarlik davri
Tarixan texnologiya tushunchasi texnik taraqqiyot bilan bog‘liq ravishda yuzaga kelgan va bu tushuncha san’at, hunar va fan haqidagi ta’limotga muvofiq keladi.
Texnologiya deganda, odatda ashyolami qayta ishlash metodlari va ishlab chiqarish jarayoni hamda ulaming ilmiy tavsiflarining majmui tushuniladi.
Texnologiya grekcha so‘z bo‘lib, texnos- san’at, mahorat, logos- ta’limot degan ma’nolami bildiradi.
Pedagogik texnologiya tushunchasining shakllanishi va rivojlanishi tarixida turli qarashlar mavjud bo‘lgan:
V.P. Bespalko pedagogik texnologiyani amaliyotga tatbiq qilinadigan muayyan pedagogik tizjhn loyihasi sifatida belgilaydi. U pedagogik tizim texnologiyalar ishlab chiqish uchun asos boMadi, deb hisoblaydi. Bunda asosiy diqqat о‘quv-pedagogik jarayonni oldindan loyihalashga qaratiladi, didaktik vazifa va o‘qitish texnologiyalari tushunchasidan foydalaniladi. Shu tariqa V.P. Bespalko o‘quv jarayonini loyihalash g‘oyasini ilgari suradi.
N.F.Talizina har bir pedagog real pedagogik jarayonni tashkil etishdan oldin o‘quv jarayoni haqida texnologik darajada bilimlar tizimini bilib olgan boHishi shart deb hisoblaydi, U fan va amaliyot oralig‘ida tamoyillarni olg‘a suruvchi, metodlar ishlab chiquvchi, ulami izchil qo‘llash kabi masalalar bilan shug‘ullanuvchi alohida fan bo‘lishi kerak, deb hisoblaydi.
Texnologiya tushunchasi 60-yillardagi Amerika va G‘arbiy yevropada ta’Iimni isloh qilinishi bilan bog‘liq ravishda kirib keldi. B.Blui, J. Koroll, P.Ya.Galperin, V.I.Davidov, N.A.Menchinskaya, Z.I.Kalmikova, L.I. Zankov texnologiyalari mashliur. 0 ‘qitishni tashkil qilishning texnologik yondashuvlari V.P.Bespalko, N.F.Talizina, L.M.Fridman, Yu.N.Kulyutkina, G.S.Suxobskoy, T.V.Kudryavsev, A.M. Matyushkin, M.l.Maxmutov kabi aksariyat psixolog va didaktikachilarga taalluqlidir.
Pedagogik texnologiya mohiyatini yoritish uchun pedagog-didaktikachilar tomonidan berilgan ta’riflaiga to‘xtalishni maqsadga muvofiq deb topamiz.
«Pedagogik texnologiya — psixologik va pedagogik o‘gitlar yig‘indisi bo‘lib, shakllar, metodlar, usullar, o‘qitish yo‘llari, tarbiyaviy vositalaming maxsus to‘plamidir. Ayni zamonda u pedagogik jarayonning tashkiliy-metodik omilini ham bildiradi» (B.Lixachev).
«Pedagogik texnologiya — o‘quv jarayonini amalga oshirishning mazmuniy texnikasi» (V.P. Bespalko).
«Pedagogik texnologiya — rejalashtirilgan o‘qitish natijalariga erishish jarayoni tavsifi» (I.P. Volkov).
«Texnologiya — ishlov berish, holatni o‘zgartirish san'ati, mahorati, malakasi va metodlar yig‘indisi» (V.M. Shepel).
«Pedagogik texnologiya — talaba va o‘qituvchining ularga zarur sharoit yaratish orqali o‘quv jarayonini loyihalashtirish, tashkil etish hamda o‘tkazish bo'yicha ular pedagogik faoliyatining har tomonlama o‘ylangan modelidir.»(V. M. Manaxov).
«Pedagogik texnologiya — bu ta’lim shakllarini jadallashtirish vazifasini ko‘zlagan o‘qitish va bilimlarni o‘zlashtirishning barcha jarayonlarini texnika va inson omillarida va ulaming birgalikdagi harakatlari vositasida yaratish, tatbiq etish va belgilashning izchil metodidir» (YuNESKO).
«Pedagogik texnologiya — pedagogik maqsadlarga erishishda foydalaniladigan shaxsiy imkoniyatlar, jihozlar va metodologik vositalarda amalda boMishning tizimli yig‘indisi va tartibini bildiradi»(M.V.fClarin).
Hoziigi pedagogikaga oid adabiyotlarda muammoli o'qitishning turli ta’rif va tavsiflari bor. Bizningcha, nisbatan to‘liq va aniq ta’rif M.I.Maxmutova tomonidan berilgan bo‘lib, unda muammoli o‘qitish mantiqiy fikrlar tadbirlari (tahlii, umumlashtirish) hisobga olingan o‘igatish va dars berish usullarini qo‘llash qoidalari va talabalarning tadqiqot faoliyatlari qonuniyatlarining (muammoli vaziyat, bilishga bo‘lgan qiziqish, talab v.x.k) tizimi sifatida izohlanadi.
0‘qitishning hoziigi jarayoni tahlili, psixolog va pedagoglaming fikrlash
muammoli vaziyat, kutilmagan xayrat va mahliyo boMishdan boshlanadi, degan xulosalari haqiqatga yaqin ekanligini ko‘rsatadi.
Shunday qilib, muammoli vaziyatning mohiyati shuki, u talaba tanish bo‘lgan ma’lumotlar va yangi faktlar, hodisalar (qaysiki, ulami tushunish va tushuntirish uchun awalgi bilimlar kamlik qiladi) o‘rtasidagi ziddiyatdir.