Ijtimoiy psixologiyaning asosiy zamonaviy yo’nalishlari


Download 1.74 Mb.
bet3/7
Sana27.08.2023
Hajmi1.74 Mb.
#1670665
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Ijtimoiy psixologiyaning asosiy zamonaviy yo’nalishlari

Kognitivizm.

  • K.Levin nazariyasi asosida paydo bo‘lgan psixologik yo‘nalish bo‘lib, undagi o‘rganish obekti:
  • munosabatlar tizimidagi kishilar,
  • ularning bilish jarayonlari,
  • ong tizimiga taalluqli bo‘lgan kognetiv holatlar.

Kognitizm doirasidagi nazariyalar

  • Shaxs o‘ziga o‘xshash shaxslar bilan muloqotga kirishar ekan, doimo munosabatlarda ruhiy mutanosiblik tenglik bo‘lishiga, shu tufayli ziddiyatlardan chiqishga harakat qiladi.
  • F.Xayderning balanslashtirilgan tizimlar nazariyasi
  • T.Nyukomning kommunikativ aktlar nazariyasi
  • Asosiy g’oya

Gumanistik yo’nalish

  • Inson tomonidan ruhiy uyg`unlikka erishish, yani hayot mazmunini anglash, ma’naviy qadriyat, estetik his-tuyg`ularni sifatiy o`zgarishiga asos bo`ladi. Men-konsepsiyasini adekvat shakllantirish o`z-o`zini anglash va shu asosida o`zini faollashtirish uchun muhim omil hisoblanadi. Ushbu yo`nalishning asosiy metodi ekzistensial tahlil hisoblanib, unda “inson - biladi-his etadi-istaydi” formulasi inson ozod mavjudot tushunchasi asosida tahlil qilinadi.
  • Gumanistik psixologiyaning taniqli vakillari-
  • A. Maslou,
  • K.Rojers,
  • G.Olport.
  • Gumanistik nazariya qisqacha shaxsni, avvalambor, yaxshi, tabiatning ruhiy fazilatlari va ehtiyojlariga (masalan, o'z-o'zini rivojlantirish, dunyodagi bilim, o'zlikning ma'nosini tushunish, yaxshilik) ega bo'lishga qaratadi. Shu bilan birga, bunday ehtiyojlarni qoniqarsiz hayot sharoitlari tufayli vaqtinchalik taqiqlash mumkin va bu shaxsning xatti-harakatlarida namoyon bo'lolmaydi.

A.Maslov ierarxiyasi

  • 1-bosqichda eng past ehtiyojlar (fiziologik masalan, nafas olish, oziq-ovqat, shaxvoniy istak) tomonidan nazorat qilinadigan joyga joylashtiriladi.
  • 2-bosqichda sog'liqni saqlash, moddiy xavfsizlik (ishonchliligi zarurligi) uchun mo'ljallangan.
  • 3-bosqich-muloqot, o'zaro tushunish, odamlarni tushunish, g'amxo'rlik (ijtimoiy ehtiyoj).
  • 4-bosqich shaxsiy qadr-qimmat, hurmat, obro'-e'tibor, ijtimoiy muvaffaqiyatlar.
  • 5-bosqich o'z-o'zini rivojlantirish, ya'ni o'zini o'zi anglash va o'z-o'zini anglash zaruriyati, dunyodagi o'z maqsadini tushunishdir.

Download 1.74 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling