“Ijtimoiy psixologiyaning vazifalarini bevosita jamiyat belgilaydi”

shaxs va jamiyat qarama-qarshiliklarini ilmiy asosda sharhlash

Beruniy, Farobiy
Gelvetsiy, Gobbs
Lokk, Russo
Gegel, Makiavelli

• XIX asrning o’rtalariga kelib, kapitalistik munosabatlarning keskinlashuvi, turli davlatlar bilan iqtisodiy aloqalarning tobora o’sib borishi, turli xalqlarning bir mamlakatdan ikkinchisiga ko’chishi—migratsiya munosabati bilan qator ijtimoiy fanlar rivojlanishi uchun qulay shart-sharoitlar paydo bo’ldi.

Ijtimоiy psiхоlоgiyaning fan sifatida tan оlinishi 1908 - yil

• Ingliz оlimi V. Makdugall o’zining "Ijtimоiy psiхоlоgiyaga kirish" kitоbini,

• Bu asarlarda birinchi marta alоhida fan - ijtimоiy psiхоlоgiyaning mavjudligi tan оlindi va uning prеdmеtiga ta’rif bеrildi.

• Amеrikalik sоtsiоlоg E.Rоss esa "Ijtimоiy psiхоlоgiya" dеb nоmlangan kitоbini chоp ettirgan edi.

• ular haqli ravishda ijtimoiy psixologiyaning mustaqil ilmiy yo‘nalish sifatida shakllanishiga o‘zlarining munosib hissalarini qo‘shdilar.

Ijtimoiy xulq-atvor instinktlari nazariyalaridir
Xalqlar psixologiyasi
Omma psixologiyasi

• 19-asrning oxiri va 20-asr boshlarida fanda uch nazariya paydo bo‘ldi,

Xalqlar psixologiyasi nazariyasi

• Nazariya ijtimoiy psixologik nazariya sifatida 19-asrning o‘rtalarida Germaniyada shakllandi.
• Asosiy g‘oyasi, ayrim individlardan yuqori turadigan ruh mavjud bo‘lib, bu ruh o‘zidan ham yuqori turadigan ilohiy yaxlitlikka bo‘ysunadi. Bu ilohiy yaxlitlik esa xalq yoki millatdir.
• individlar ana shu yaxlitlikning bo‘laklari bo‘lib, ular bu ruhga bo‘ysunadilar.
• shaxs bilan jamiyat o‘rtasidagi qarama-qarshilik muammosi jamiyat foydasiga hal qilinadi.

• Nazariyaning tarixiy-mafkuraviy asosi bo‘lib Gegel falsafasi va nemis romantizmi xizmat qilgan.
• «Xalqlar psixologiyasi» iborasi birinchi marta faylasuf M.Latsarus hamda tilshunos G.Shteyntallarning «Xalqlar psixologiyasi to‘g‘risida kirish so‘zi» kitobida ifodalab berilgan. (Asosiy kamchiliklari nazariy mulohazalar yuritish bilan cheklanadilar)
• Vilgelm Vundt empirik ma’lumotlar to‘plash usullari, to‘plangan manbalarni sharhlash borasida bilimlar to‘pladi. ("Inson va hayvon ruhi haqida leksiyalar"i (1863 y) "Xalqlar psixologiyasi" (1900 y). ) (A.k/: jamiyat rolini absol
• Fizologik psixologiya
• Psixologiya
• Xalqlar psixologiyasi
• Izdoshlari — rus. olimi A. Potebni, nem. olimi T. Geyger