İlimiy izertlew metodologiyasi pániniń maqseti hám wazypaları. Ilimiy biliwdiń metodologiyalıq tiykarları. Jobası

İlimiy mashqala. Mashqalalı jag`day

Jobası:
1. Mashqala dóretiwshiliktiń tiykarǵı háreketlendiriw kúshi sıpatında.
2.Mashqala hám mashqalalı jaǵday túsinigi.
3 Ilimiy mashqalalardıń tábiyatı hám olardıń payda bolıwı.
4. Ilimiy izertlewde temanı tańlaw
Izertlewdiń tiykarǵı mazmunı retinde onıń etapları anıqlaydı. Ádette
izertlew úsh tiykakrǵı basqıshtan turadı.
1. Mashqalanı hám temanı tańlaw, izertlewdiń obyektin, predmetin, maqsetin, wazıypaların anıqlaw, izertlew boljawın islep shıǵıw. 2. Metodlardı tańlaw hám izertlewdiń metodikasın islep shıǵıw, gipotezanı tekseriw, tikkeley izertlew jumısı, áwelgi nátiyjelerdi anıqlaw, olardı aprobaciyalaw hám tuwrılaw (dúzetiw), juwmaqlardı hám ámeliy rekomendaciyalardı dálillew.3. Alınǵan nátiyjelerdi praktikaǵa endiriw tiykarında alıp barıladı. Jumıs ádebiy tilde bezeledi. Izertlewdiń mashqalasın anıqlawdı, dálillewdi talap etetuǵın, ilimdegi qanday da bir belgisizlikti ańlatatugın kategoriya sıpatında qabıl etiledi.
Temanıń mashqalanıń tiykarǵı belgileri sáwlelenedi. Mazmunlıq jaqtan durıs belgilegen tema mashqalanıń anıqlaydı, imzertlewdiń sheklerin belgileydi, tiykarǵı mazmundı anıqlastıradı. Bulardıń hámmesi jumıstıń nátiyjeligin támiyinleydi. Temanıń aktuallıǵın dálillew.
Jańa ilimiy nátiyjelerdi alıw variantları. Izertlewdiń ámelge asırıw basqıshı.
Ilimiy izertlew-bul jańa ilimiy belgiler islep shıǵıwdıń maqsetke baǵdarlanǵan processi bolıp, biliw jumısınıń túrlerinen biri. Ilimiy izertlewler:
-obektivligi menen;
-eske túsiwi(qayta tiklew) menen;
-dálilleniwi menen;
-anıqlıǵı menen sıpatlanadı.
Ilimiy obektivlik kóz qarastan izlestiriw(qıdırıw) izertlewlerin alıp barıw ilimiy biliwdiń isenimli jolı esaplanadı. Jańa ilimiy faktler hám ilimiy jańalıqlar onıń mazmunı izertlewshige málim bolıwına jáne onıń ashılıwı jeterli dárejede támiyinlengen bolıwına qaramastan, ámeliyatta paydalanbawı, uzaq waqıt ilim qorında qalıwı múmkin. Ilimiy izertlewde filosofiyanı konkret qollanıw metodologiyalıq usıldıń tiykarın quraydı. Ol izertlewshiniń metodologiyalıq orientaciyasın, ilimiy izleniwdic ulıwma strategiyasınıń tiykarında jatırǵan izertlew obekti hám predmetin, tiykarǵı kategoriyalardı hám principlerdi túsindiriwshi kóz qarasın belgileydi.
Ilimiy izertlewdiń instrumenti, yaǵnıy alınǵan nátiyjelerdi sáwlelendiriw usılı retinde óz ishine túsinikler, terminler, kategoriyalar sistemasın qamtıwshı túsiniklik-terminologiyalıq apparat alıp qaraladı. Izertlew degende, keń mániste adam yamasa jámiyettiń tábiyǵıy, jámiyetlik hám ruwxıy dúnyanı insannıń maqset jáne wazıypalarına, onıń itiyajları, tilekleri hám imkaniyatlarına muwapıq túrde ózgertiw boyınsha dóretiwshilik belsendiligi túsiniledi. Izertlew dóretiwshilik– bul subekttiń pikiri, aqıl-oyın qadaǵalawshı, tártipke salıwshı, baǵdarlawshı usınıń menen birge, jámiyetlik ámeliyatqa muwapıq túrde ózgerip barıwshı obektiv dúnyanıń subekt sanasındaǵı belsendi sáwleleniwi. Kórkem, texnikalıq hám ilimiydóretiwshilik óz-ara ayrılıp turadı. Ilimiy dóretiwshilik– bulalımnıń bilimleri, qábiletleriniń joqarı kórinisi, úyrenilip atırǵanqubılıslardıń ózegine, mazmunına tereń kirip barıwǵa bolǵan onıń tilegi. Ilimiy izertlew – bul ilimiy biliwdi rawajlandırıw jańa ilimiy bilim alıw hám onnan paydalanıw, ilimiy bilimdi jańa nızamlar jáne nızamlıqlar, jańa ilimiy principler hám teoriyalar, insanxızmetiniń hár qıylı salalarındaǵı ámeliyatına belsene shıǵıwlararqalı bayıtıw menen baylanıslı biliw hám dóretiwshilik jumısı.

5.