Ilk yozuvlar

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
NAVOIY DAVLAT PEDOGOGIKA INSTITUTI
TARIX FAKULTETI “TARIX” YUNALISHI 1-“V” GURUH TALABASI ERGASHEV FERUZBEKNING YORDAMCHI TARIX FANIDAN

Tekshirdi: Rahmonov H.

Bajardi; Ergashev Feruz.

NAVOIY – 2011

1 Avestoning tibbiyot, nujum, ilmu hikmat sohalariga oid matnlarini yunon tiliga tarjima qildirib, qolganini yondirib yuborishga buyurgan.

2 Abu Rayhon Beruniyning guvohlik berishicha, zamonamizgacha oshib kelgan «Avesto» matni aslining boshda ikki qismi va zardo‘sht tomonidan og‘zaki ijod sarchashmalarining kohinlar xotirasida saqlangan eng qadimgi «Gohlari» Shopur Sosoniy hukumronligi davrida (milodning III asrida) Mugupat Kartir tomonidan yozib olingan. Xusrav I xukumronligi davrida esa (eramizning 531-573-y.) Avesto pahlaviy tiliga tarjima etilib, bu «Zand Avesto» (Avesto shahri) nomi bilan mashhur bo‘ldi. Olimlarning fikricha, Avesto Xorazm, So‘g‘d va Baqtriya yozuviga yaqin, Yunon va parfiya yozuvlarining isloh qilingan shaklida yozilgan bo‘lib, bu Avesto yozuvi deb, madaniyatimiz tarixiga kirgan.

3 Hindistonning Bombey shahrida zardushtiylik udumini o‘rganadigan Koma ilmiy markazi mavjud. Ana shu ma’naviyat o‘chog‘ida Ardasher I davrida ko‘chirilgan Avesto nushalari shuningdek, Sankt-Peterburgdagi Saltikov – Shedrin nomidagi Davlat kutubxonasining Sharq qo‘lyozmalari bo‘limida Avestoning bir qo‘lyozmasi mavjud.

4 Hamidjon Hamidovning “Avestoning ilmiy va adabiy qimmati” maqolasida ikkinchi bob qilib berilgan (O‘zbek tili va adabiyoti jurnali, 2000-yil, 3-son, 7-15-b. “Vvedenie v iranskuyu filologiyu” kitobida esa 4 bob qilib berilgan 78-79-betlar).