Ill 50% Узорингни очарға қимсанурмен, Вале эл кўрмакига қизғанурмен. Жонли тилга хос ҳализамон (тож. ҳамин замон)- ҳозир, бир оздан кейин; бот тез; ғира-шира оз, бир 03 равишлари ҳам ишлатилган

01:26 .ill 50% Узорингни очарға қимсанурмен, Вале эл кўрмакига қизғанурмен. 8. Жонли тилга хос ҳализамон (тож. ҳамин замон)— ҳозир, бир оздан кейин; бот тез; ғира-шира оз, бир 03 равишлари ҳам ишлатилган. Ҳамза асарларининг (хусусан, шеърларининг) син- таксиси содда бўлиб, унда асосий ўринни қисқа, ихчам жумлалар эгаллайди. Мураккаб қўшма гаплар унинг шеърларида жуда кам учрайди. Мураккаб фикрни ифо- далаш зарурияти туғилиб қолганда, Ҳамза гапни икки мустақил қисмга бўлиб, боғловчисиз қўшма гап тарзида беради, шеърларда эса икки мустақил қисмга бўлиб юборади. Масалан: Ўқисин қизларимиз, Очилсин кўзларимиз, Хизмат килсин жориялар, Яшасин миллат. («Пушти гул», 1916). Бу тўрт мисрали бандда қисқа, ихчам, бош бўлаклар- дан иборат тўртта мустақил содда гап бор. Шармсиздур юзлари, Ошга тўймас кўзлари, Тўйга бориб тўн киймоқ- Ҳамон фикри сўзлари. Бу бандда учта мустақил содда гап бор. Ҳамзанинг юқоридаги шеърий парчаларига диққат килсак, у серҳашам сифатлашларни ишлатмагани, доим фикрий аникликка интилгани, жонли сўзлашув тилининг туганмас манбаларидан ижодий озиқлангани яққол кў- ринади. Ҳамзанинг моҳир сўз санъаткори сифатида ўзбек адабий тилининг ривожланишига қўшган катта улуши қуйидагилардан иборат: 1. Ҳамза ижодининг илк даври (1905—1917 йиллар) да анъанага кўра давом этиб келаётган эски ўзбек ада- бий тили жонли сўзлашув тилидан анчагина узоқлашиб қолган эди. Ҳамза ўзининг деярли ҳамма асарларини жонли сўзлашув тили (марказий шаҳар шевалари) не- гизида ёзиб, шаклланаётган ўзбек миллий-адабий тили- ни шу асосда бойитди. 2. Бу давр матбуот тили «Умум турк тили» номи би- лан аталувчи туркизм, татаризм, арабизм ва русизм VH- сурлари билан тўлиб-тошган қурама адабий тил бўл- ган. Ҳамза бунга қарши ўз асарларида халқ оғзаки 224 ||| 222 из 262 ||