Ilmiy-metodik jurnali scientific-methodical journal ministry of public education of the

“Xushmuomalalik” treningi 
Treningning  maqsadi:  ishtirokchilarda  guruhda  o‘zaro  muloqotga  kirisha  olish 
ko‘nikmasini shakllantirish.
Materiallar: vatman qog‘ozlari, markerlar.
vaziyatlar: 
1.  Siz  ko‘p  vaqt  bo‘ladigan  muhitda  qanday  muloqot  (xulq-atvor)  qoidalari  qabul 
qilingan? 
2. Bir-biringiz bilan qanday salomlashasiz, qanday minnatdorchilik bildirasiz? 
3. Minnatdor ekaningizni qanday imo-ishoralar yordamida ifoda etasiz? 
4. Noroziligingiz yoki e’tirozingizni qanday imo-ishoralar yordamida ifoda etasiz? 
5.  Nima  uchun  yoshlar  doirasida  “rahmat”  va  “marhamat”,  “minnatdorman”  yoki 
“malol kelmasa” degan jumlalar kam aytiladi?
Treningni borishi: 
1.  Trener  ishtirokchilar  amalga  oshiradigan  vazifalarni  quyidagicha  tushuntirib 
beradi:  keling,  mashg‘ulotimiz  davomida  munosabatlarning  “xushmuomalalik”  deb 
atalgan yangi uslubini sinab ko‘rish mumkin. Avvaliga, xushmuomalalikka doir qoidalar 
ro‘yxati ishlab chiqiladi. 5 daqiqa ichida har bir o‘quvchi qoidalar jamiga kiritilishi kerak 
bo‘lgan takliflarni tuzib chiqadi. keyin ularni muhokama qilib, oxirgi (yakuniy) ro‘yxatni 
ovozga qo‘yamiz. 

---

69
Bu  xushmuomalalik  qoidalari  guruhda  amal  qilishi  uchun  jarimalar  tizimi  joriy 
etilib,  uni  o‘quvchilarning  o‘zlari  ishlab  chiqishadi.  qoidalarni  buzganlarga  nisbatan 
qo‘llanadigan muayyan jazolarni o‘ylab ko‘rish uchun yana 5 daqiqa beriladi. 
2.  Ishtirokchilar  dastlab  har  birlari  xushmuomalalik  qoidalari  va  ularga  amalga 
qilinmaganda beriladigan jarimalar tizimini ishlab chiqishadi.
3.  Ishtirokchilar  ixtiyoriy  ravishda  guruhlarga  bo‘linadilar  hamda  o‘z  qoidalari  va 
jarimalar tizimini birgalikda muhokama qilishadi.
4. Muhokama tugaganidan so‘ng, guruhlardan bir a’zo chiqib, o‘zlari ishlab chiqqan 
xushmomalilik  qoidalari  va  ularga  amal  qilinmaganda  beriladigan  jarimalar  tizimini 
taqdim etishadi.
5.  Barcha  guruhlarning  taqdimotidan  so‘ng,  guruhlar  tomonidan  shakllantirilgan 
qoida  va  jarimalar  tizimi  orasidan  eng  asosiylari  belgilanib  olinadi  hamda  jadval 
ko‘rinishida rasmiylashtiriladi.