Ilmiy tadqiqot natijalarini rasmiylashtirish, xulosalarni bayon qilish va asoslash 11 Ilmiy tadqiqot natijalarini rasmiylashtirish
Download 0.5 Mb. Pdf ko'rish
|
11 MA`RUZA
Isbotlash (argumentasiya) – bu muayyan nuqtai nazarni o‘rganilayotgan
voqelik bilan ularni ma’nodoshligini aniqlash (isbotlash) jarayoni bo‘lib, u ilmiy hamjamiyat tomonidan qabul qilinishidir. Isbotlash jarayonida quyidagilarni ko‘rsatish kerak: birinchidan, o‘rganilayotgan ob’ekt mavjud; uning qayd etilgan xususiyatlari intensivligi va dinamikasi ob’ekt strukturasiga bog‘liq bo‘lib, ular unga ta’sir etuvchi omillar majmuini: ya’ni xulosadagi bilimlar narsalarni real xolatini aks ettiradi. Ikkinchidan, aynan shunday muammo ustidan ishlayotgan hamkasblarga, shuningdek, ilmiy jamoatchilik vakillari, amaliyotchilarga qandaydir miqyosda ta’sir o‘tkaza olish kerakkki, ular taklif etilayotgan qarashni o‘zlariniki sifatida qabul qilib ishonishlari lozim. Birinchi jarayon isbotlashning mantiqiy – gnoseologik jihati bo‘lsa, ikkinchi jarayon – isbotlashning mantiqiy – kommunikativ jihati hisoblanadi. Isbotlash, “Argumentlash” so‘zlarining sinonimi sifatida ko‘pincha “Dalillash” va “asoslash” so‘zlari ham ishlatiladi. Ko‘proq o‘zaro bog‘liqlik “Dalillash” va “Asoslash” orasida ekanligi ko‘rsatiladi, har ikkisi ham isbotlashni amalga oshirishni usullari hisoblashadi. Biroq, bu juda to‘g‘ri emas, chunki bu jarayonlar mazmunan o‘xshash tuyulsada aslida ularni har birining o‘ziga hos jihati bor. Isbotlash – bu muayyan nuqtai nazarni (qarashni) ilmiy jamiyatchilik tomonidan qabul qilinishini o‘rgatish bo‘lsa, asoslash – muayyan nuqtai nazarni real voqelik bilan ma’nodoshligini ko‘rsatish; dalillashda – ilgari surilgan holat bilan ilmiy hamjamiyat tomonidan haqiqiy deb qabul qilingan holat o‘rtasidagi mantiqiy bog‘lanishni ko‘rsatishidir. Isbotlash o‘z ichiga uchta elementni oladi: Tezis – holat yoki xolatlar majmui bo‘lib, ularni isbotlash talab etiladi; |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling