Иммунологик тизим


Download 23.2 Kb.
bet2/3
Sana16.09.2023
Hajmi23.2 Kb.
#1679504
1   2   3
Bog'liq
2 5199531930168600624

ФАБРИЦИУС ХАЛТАСИ
Иммунологик тизимнинг марказий аъзоларидан бири булиб, юкорида баён этилганидек факат кушлар организмида топилган. У кушлар клоакаспнинг дорсал кисмида жойлашади. Бу аъзо эпителиал чукурликнинг пайидан пайдо булиб, унга эмбрион ривожининг 12 кунидан бошлаб лимфоид поя хужайралари кучиб ута бошлайди. Тимус таркибида Т — хужайралар етилиши каби, Фабрициус халтасида В хужайралар вояга етади. Агар энг сунгги ривожланиш боскичида ушбу аъзо олиб ташланса, антитаналар хосил булиши тухтайди ва агаммаглобулинемия холати юзага келади. Фабрициус халтаси купгина фолликуллардан ташкил топган. Унинг таркибида пустлок ва мия катламлари ажратилади. Мия каватида эпителиал хужайралардан ташкари, лимфоцит, плазматик хуж айра, макрофаг ва гранулоцитларни хам учратиш мумкин. Пустлок кават асосан кичик лимфоцит ва плазматик хужайралар йигиндисидан ташкил топган. Фабрициус халтасининг ривожланишида хам шу билан боглик булган инволюция жараёни кузатилади, Масалан, товук организмида туртинчи ойдан бошлаб, бу аъзо аста-секин атрофияга учраб боради. Хозир купгина чукур тадкикотлар утказилишига карамасдан, сут эмизувчилар организмида фабрициус халтасига эквивалент булган аъзо топилгани йук.
Суяк кумиги. Сут эмизувчилар организмида суяк кумиги В — хужайраларнинг етиладиган манбаи хисобланади. Бунда В — хужайралар узак хужайраларидан хосил булиб, ташки каватида иммуноглобулин молекулаларини ташувчи кичик лимфоцитларга айланади. Суяк кумиги узида лимфоид булмаган ва ута гетероген (турли-туман) хужайралар популяциясини саклайди. Суяк кумигини лимфоид аъзо булишига карамасдан иммунологик аъзо деб хам караш мумкин, чунки у постнатал ривожланиш даврида турли лимфоцит ва макрофаг популяцияларини хосил килУвчи утмишдош хужанраларни узи билан эргаштириб келади. Маълумки, кон хужайраларининг хосил булнш жараёни гематопоэз деб аталади, ушбу хужайраларни хосил килувчи тукима эса гематопоэтик тукима деб номланган. Гематопоэтик тукиманинг икки тури мавжуд. Улардан бири, миелоид, иккинчиси эса лимфоид турларидир. Тукиманинг миелоид деб номланиши бежиз эмас, (юнонча миелос — мия демакдир) одам организмида кон хужайралари ва уларнинг бевосита утмишдош авлодлари, хусусан, эритроцит, гранулоцит хамда пластинкалар ва уларнинг гавдаланишига жавобгар хужайралар, суяк бушлигидан урин олган булиб, кумик таркибида жойлашади. Шунинг учун суяк кумиги туцимаси миелоид тузима деб аталган. Суяк кумигида узига хос иммунологик реакциялар кечади, масалан, антитаналар синтези. Зардоб иммуноглобулинларининг асосий манбаи булиб, суяк кумиги хисобланиши мумкин. Масалан, 10 хафталик сичконларнинг суяк кумиги таркибида 80 фоиздан ортицрок иммуноглобулин молекулаларини синтез циладиган хужайралар тупланган булади. Периферик лимфоид тукимаси антигенга нисбатан тез хамда киска вакт мобайнида таъсирланса, суяк кумиги секин таъсирланиб, унинг жавоби узок ва антитаналар ишлаб чикариши анча вакт мобайнида булади. В — лимфоцитларнинг етилиши, уларнинг ташки каватида иммуноглобулин рецепторлари хамда ГБК ген махсулотлари экспрессияси холатидагина тугалланади. Лимфоцитлар суяк кумиги дужайраларининг тахминан 20 фоизини ташкил этади.

Download 23.2 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling