Bachadonning yoshga qarab o’zgarishi. Yangi tug’ilgan qiz bola bachadoni kalta, qalpoqli zaniburug’ shaklida bo’lib, bo’yin qismiga nisbatan tanasi 3:1 nisbatda kalta bo’ladi. 1 yoshda 3 sm keladi va keyingi 10 yilda kam o’zgaradi.
Pubertat davrida bachadon va uning bezlari tez o’sadi Yangi tug’ilgan qiz bola bachadonida muskul to’qimasi, 10-12 yosdda biriktiruvchi to’qima yaxshi taraqqiy etadi. Bachadonning faol funksional faoliyati 40-45 yoshgacha davom etadi. Shundan keyin bachadonda atrofik va distrofik o’zgarishlar boshlanadi.
Qin. Qin 8-10 sm uzunlikdagi nay bo’lib, yuqori qismi bachadonning bo’yin qismiga, pastki qismi esa uning dahliziga ochiladi. Qin devori shilliq, muskul va uchki qavatlardan iborat. Shilliq parda ko’p qavatli epiteliydan iborat bo’lib, qalinligi 150-200 mkm ga yetadi. Qinda doimiy yashaydigan mikroblar ta’svirida gtikogenning parchalanishi, sut kislotaning hosil bo’lishiga olib keladi. Shuning uchun ham qinning shilliq qavati kislotali reaksiyaga ega bo’ladi. Kislotali reaksiya tufayli qinning shilliq qavati bakteriosid xususiyatga ega. Bu esa qinda mikroorganizmlaning rivojlanishiga yo’l qo’ymaydi. Muskul qavat kam rivojlangan uchki sirkulyar qavat va oralarida elastik tolalarga boy bo’lgan biriktiruvchi to’qirna qatlamlari bo’lgan bo’ylama muskul tutamlari bo’ladi. Qinning boshlanish qismida aylana yo’nalgan ko’ndalang targ’il muskul tolalari bo’ladi. Biriktiruvchi to’qima qinni boshqa organlar bilan biriktirib turadi.
Qinning shilliq pardasi, bachadon shilliq pardasi kabi davriy o’zgarishlarga uchraydi. Menstruasiya davrida yuza qavat epiteliysi tushib ketadi. Keyin bazal qavatda proliferasiya jarayoni boshlanib, qin epiteliysi yana qalinlashadi. Keyinchalik ikkala qavat ham takomillashadi va 2-3 qavatdan iborat furiksional qavat menstruasiya oldi davrida 155 mkm gacha qalinlashadi.
Gametogenez jarayonining gormonal
boshqarilishi
Jinsiy hujayralarning yetishib chiqishi, birinchidan, nerv yo’li bilan boshqarilsa, ikkinchidan, gormonal yo’l bilan boshqariladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |