Infarmaciyalıq qáwipsizlik” baģdarı 1 kurs studenti Kóregenov Temirbektiń

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASI INFORMACIYALIQ TEXNOLOGIYALARI HÁM KOMMUNIKACIYALARIN RAWAJLANDIRIW MINISTRLIGI
MUHAMMED AL-XOREZMIY ATINDAǴI TASHKENT INFORMACIYALIQ TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI NÓKIS FILIALI
“TELEKOMMUNIKACIYA TEXNOLOGIYALARI HÁM KÁSIPLIK TÁLIM”
Fakulteti
“Infarmaciyalıq qáwipsizlik” baģdarı 1 kurs studenti
Kóregenov Temirbektiń
“Akademiyalıq jazıw” páninen
REFERAT
JUMISI


Tema: Tólepbergen Qayıpbergenovtıń “Qaraqalpaqnama” shıǵarmasınıń tárbiyalıq áhmiyeti.
Qabıllaǵan: _____________ f.i.k U.Jaksımova

Nókis-2022.

Jobası:

1. 
   KIRISIW
   
2. 
   Tiykarǵı bólım.
   

1. 
   Tólepbergen Qayıpbergenov ómiri hám dóretiwshiligi.
   
2. 
   “Qaraqalpaqnama” (roman-esseden úzindi).
   
3. 
   “Qaraqalpaqnama” shıǵarmasınıń tarbiyalıq áhmiyeti.
   

3. 
   Juwmaqlaw
   
4. 
   Paydalanilǵan ádebiyatlar.
   

I. KIRISIW.
Tólepbergen Qayıpbergenov házirgi qaraqalpaq ádebiyatın dúnyanıń kóp xalıqlarına tanıtqan eń talantlı jazıwshı. Tólepbergen Qayıpbergenovtiń XX ásir qaraqalpaq ádebiyatinda, proza janrında tariyxıy waqıyalar menen zamanagóy turmıstı súwretlegen povestleri menen romanları ózbek, rus hám basqa da tillerde Moskva, Tashkent,Alma-ata, Bishkek, Tallin hám taǵı basqa qalalarda birneshe mártearnawlı kitap bolıp basıldı. Bunday keńislikkle biziń ádebiyatımızda Tólepbergen Qaıpbergenov ǵana óz hawazı menen jaqınnan tanıldı.
“Mamanbiy ápsanası”, “Baxtsızlar”, “Joldan azǵanlar” romanları “Qaraqalpaqnama” trilogiyasini quraydı. Bul romanlar 1982 jılda G'afur Ǵulom atındaǵı Ádebiyat hám kórkem óner baspasında baspadan shıǵarılǵan. Hátte “Mamanbiy ápsanası” 1968 jılda bólek baspadan shıǵarılǵan zamati Hamza atındaǵı mámleket sıylıqı menen táǵdirlengen.
“Qaraqalpaq dástani” trilogiyasining qayta baspa etiw processinde Tólepbergen Qaıpbergenov otız bes-qırıq jıl dawamında (negizinde, roman 1968 jılda ózbek tilinde dáslepki ret baspa etiligan bolsa -da, lekin túpkiliklinde bes-altı jıl aldın jazılǵan ; sonday eken, 1960 jıl menen 1998 jıl arasında azi-kem qırıq jıllıq waqıt aralıǵı bar ekenligi málim boladı ) dóretiwshilik process toqtatilmaydi. Jazıwshı syujet liniyasina da, ayırım waqıyalarǵa avtor munasábetlerine de jańalıqlar kiritedi. Eger izertlewshilerdiń romanlardıń eski hám jańa variantların salıstırıp úyrenip shıqsa, Tólepbergen Qaipbergenov dóretiwshilik laboratoriyasında qızǵın jumıs procesi bárha dawam etkenin anıqlaǵan bolar edi. Ya bolmasam, qolına qálem alıp ádebiyatqa kirip kiyatırǵan jazıwshılar birinshi náwbette qanday jazıw kerekligin úyreniw ushın da Tólepbergen Qaıpbergenov ijadina shaqırıq etse, kóp zat úyreniwi múmkin. Gápimiz qurǵaqlay násiyxatgóylikden ibarat bolıp qolmasin: ózim Tólepbergen Qaıpbergenov dóretiwshilik “ustaxanasi”na sayaxattı baslap beremen. Bunda biz Qaıpbergenovtiń ómiri hám dóretiwshilikleri menen keńnen tanisip “Qaraqalpaqnama” shiǵarmasina uliwma sipatlama berip ótemiz.