FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR ............................................................................. 544
FOYDALANILGAN INTERNET MANBALAR .............................................................. 546
550
УДК 373.167.1:002
Учебная литература
УДК 002:001.4; 002(03); 002(075)
ВАК 05.25.00; 05.13.17; +13.00.02
Преподавание информатики
УДК 002:372.8
ВАК 05.25.00; 05.13.17; 13.00.02
Mo`minov B. B.
Informatika. O`quv qo`llanma. –Buxoro,
2012. - b.
MO`MINOV Bahodir Boltaeyich
e-mail:
Mbbahodir@mail.ru
,
Mbbahodir@rambler.ru
web-sayt:
www.Mbbahodir.ucoz.ru
I N F O R M A T I K A
O`QUV QO`LLANMA
O`zbek tilida
Muharrir: Abduqodirov Abduqahhor
Tеxnik muharrir:
Musahhix:
Tеrishga bеrildi --/--/---- y. Bosishga ruhsat etildi --/--/---- y.
Bichim –x--. Shartli bosma tabog‘i ____. Nashr bosma tabog‘i 12,1.
Adadi 1000 nusxada. Bahosi shartnoma asosida. Buyurtma № ---
Document Outline - KIRISH SO`ZI
- I BOB. INFORMATIKA VA AХBOROT TEХNOLOGIYALARINING MAZMUNI, VAZIFALARI, RIVOJLANISH TARIХI
- Informatika va aхborot teхnologiyalarining jamiyatdagi o`rni va rivojlanishi
- Kompyutеrning rivojlanish bosqichlari
- Kompyuter avlodlari
- Aхborot tехnologiyalari bosqichlari va qo`llanish sohalari
- 1.5. EHM arifmetik asosi va sanoq sistemalar
- II BOB. SHAХSIY KOMPYUTER, TEХNIK VA DASTURIY TA`MINOT
- 2.1 Shaхsiy kompyutеr tariхi
- 2.2 Shaхsiy kompyutеr asosiy qurilmalari
- 2.3 Shaхsiy kompyutеr qo`shimcha qurilmalari
- 2.2 – jadval. Faks-modеm modеllarining tavsiflari
- 2.4 Shaхsiy kompyutеrning dasturiy ta`minoti
- 2.5 Operatsion tizim tushunchasi
- (( Mustahkamlash uchun savollar.
- OT deb nimaga aytiladi ?
- OT vazifalarini sanab bering.
- BIOS nima?
- OTning qanday faktorlarini bilasiz?
- Servis DT deganda nimani tushunasiz ?
- Utilitalarning vazifalarini ayting.
- CASE texnologiyasi qanday texnologiya ?
- Ko`p foydalanuvchi OTlarga misol keltiring ?
- SHKlar uchun qanday OT turlari keng tarqalgan ?
- OTni tanlashda nimalarga e`tibor berish kerak ?
- III BOB. MS DOS OPERATSION TIZIMI
- 3.1. MS DOS OT va uning tashkil etuvchilari
- 3.2. DOS OTning ichki va tashqi buyruqlari
- 3.3. Disk, katalog va fayllar ustida amallar
- IV BOB. WINDOWS OPERATSION TIZIMI
- Windows OT tariхi, imkoniyatlari va variantlari
- WINDOWS OT bilan ishlaganda quyidagi tushunchalardan foydalaniladi.
- Windowsning ishchi stoli, boshqaruv paneli
- Boshlovchi, fayl va papkalar ustida amallar
- IV BOB. DASTURLASH ASOSLARI
- 4.1. Kompyutеrda masalalarni yechish bosqichlari
- Matеmatik mantiq elеmеntlari
- Murakkab mulohazalar.
- Algoritm va uning xossalari
- Algoritmni ifodalash usullari
- V BOB. C++ DASTURLASH TILI
- 5.1. C++ dasturlash tiliga kirish
- 5.2. O`zgarmas va o`zgaruvchilar tasnifi
- Sanovchi o`zgarmas. C++ tilining qo`shimcha imkoniyatlaridan biri.
- Sanovchi o`zgarmaslar ENUM xizmatchi so`zi yordamida kiritilib, butun tipdagi sonlarga qulay so`zlarni mos qo`yish uchun ishlatiladi. Masalan,
- Nomlangan o`zgarmaslar. C++ tilida o`zgaruvchilardan tashqari nomlangan o`zgarmaslar kiritilishi mumkin. Bu o`zgarmaslar qiymatlarini dasturda o`zgartirish mumkin emas. O`zgarmaslar nomlari dasturchi tomonidan kiritilgan va xizmatchi so`zlardan farqli...
- Null ko`rsatkich. NULL - ko`rsatkich yagona arifmetik bo`lmagan o`zgarmasdir. Null ko`rsatkich 0 yoki 0L yoki nomlangan o`zgarmas NULL orqali tasvirlanishi mumkin. Shuni aytish lozimki bu o`zgarmas qiymati 0 bo`lishi yoki `0` simvoli kodiga mos kelis...
- 5.3-jadval. O`zgarmaslar chegaralari va mos tiplari.
- 5.3. C++ da amallar
- C++ da arifmetik amallar. Ko`p dasturlar bajarilishi davomida arifmetik amallarni bajaradi.
- 5.6-jadval. Arifmetik amal.
- Sizeof 3.14=8
- Sizeof 3.14f=4
- Sizeof 3.14L=10
- Sizeof(char)=1
- Sizeof(double)=8
- 5.7-jadval. Amallar ustivorligi
- 5.4. Dastur tuzilishi
- 5.5. Operatorlar
- 5.6. Tanlash operatorlari
- Agar else qismni yuqori if ga mos qo`yish lozim bo`lsa, figurali qavslar ishlatish lozim.
- 5.7. Takrorlash operatorlari.
- Do-While operatori. Do while ifodasi while strukturasiga o`xshashdir. Bitta farqi shundaki while da shart boshiga tekshiriladi. Do while da esa takrorlanish tanasi eng kamida bir marta ijro ko`radi va shart strukturaning so`ngida test qilinadi. Shart...
- Boshida a bajariladi (faqat bir marta), keyin b dagi shart tekshiriladi va agar u true bo`lsa takrorlanish bloki ijro ko`radi, va eng oxirda c da o`zgaruvchilar o`zgartiriladi, keyin yana ikkinchi qismga o`tiladi. for strukturamizni while struktura bi...
- 5.8. O`tish operatorlari
- O`tish operatori GO TO. O`tish operatorining ko`rinishi:
- 5.9. Funksiyalar
- 5.10. Matematik kutubxonaning funksiyalari
- 5.11. Massivlar
- Simvolli massivlar. C++ tilida satrlar simvolli massivlar sifatida ta`riflanadi. Simvolli massivlar quyidagicha tasvirlanishi mumkin: Char pas[10]; Simvolli massivlar quyidagicha initsializatsiya qilinadi: Char capital[]=”Buxoro”; Bu holda avtomatik r...
- 5.12. E`lon fayllari, formatli kiritish-chiqarish.
- 5.13. Oqimli kiritish va chiqarish.
- 5.14. Fayllar bilan formatli almashinuv
- VI BOB. BORLAND C++ BUILDER MUHITIDA DASTURLASH
- C++ BUILDER muhiti
- C++ Builder muhitida konsolli va darchali dasturlar
- Standart (odatiy) bo`lim elementlari
- Ilоvа yarаtishdа vizuаl elementlаr
- Hisоblаsh nаtijаlаrini jаdvаl ko`rinishini yarаtish
- Hisоblаsh nаtijаlаrini grаfik ko`rinishini yarаtish.
- Bеrilgаnlаrni fаyllаrdа sаqlаsh.
- VII BOB. WINDOWS DASTURLARI
- 7.1.Total Commander dasturi
- 7.2. Windows 7 tizimida qidiruv
- 7.3. PAINT va Kalkulyator dasturi
- Garfik muharrirlarni sanab bering.
- Paint interfeysini tasniflab bering.
- Paintda yaratilgan rasmlarni qanday formatlarda saqlash mumkin ?
- Paintda [Ctrl]+[A] nima vazifani bajaradi ?
- Tanlashni bekor qilish uchun qaysi tugma bosiladi ?
- Windows 7 tizimida kalkulyatorni qanday ishga tushurish usullarini bilasiz ?
- Kalkulyatorning dasturlovchi turi qanday amallarni bajarish uchun mo`ljallangan ?
- Statistik kalkulyatorning qanday amallarini bilasiz ?
- Vaqt ustida amallar bajarish mumkinmi ?
- [@] belgisi qanday amalni bajaradi ?
- VIII BOB. AMALIY DASTURLAR MAJMUASI
- 8.1. Matn muharrirlari
- Matnli hujjatlarni tayyorlash
- Ob`yekt va jadvallarni tayyorlash
- Elektron jadvallar
- Yacheyka va jadvalni formatlash
- Matematik amal, funksiyalar ustasi
- 1.[F2] tugmasining vazifasini ayting.
- Diagrammalar yaratish
- Diagramma yaratilgandan so`ng, uni tahrirlash uchun tanlansa, lentalar qatorida [Работа с диаграммами] lentalar guruhi hosil bo`ladi. Bunda 3 ta [Конструктур], [Макет], [Формат] lentalar bor.
- (( Mustahkamlash uchun savollar.
- Ma`lumotlarni saralash va jamlash.
- Excelda ma`lumotlar bilan ishlash uchun [Данные] lentasi mavjud. Bu lentada [Поличить внешние данные] tashqi ma`lumotlarni olish, [Подключения] bog`lanish, [Сортировка и фильтр] saralash va filtrlash, [Работа с данными] malumotlar bilan ishlash, [Стру...
- Ma`lumotlar bilan ishlash bo`limida 5 ta buyruq bor. [Текст по столбцам] buyrug`i bitta yacheykada yozilgan so`zlarni ustunlarga so`z-so`z qilib olish. Masalan, bitta yacheykada “Bir ikki uch” matnnini kiriting va buyruqni tanlang. Natijada ekrang...
- [Структура] oynaning tuzilishi tayyorlash uchun mo`ljallangan. [Группировать] qatorlarni (ustunlarni) guruhlash. [Разгруппировать] yaratilgan guruhlashni o`chirish. Excel oynasining tuzilishini ko`ring.
- 1.Bitta yacheykaga yozilgan so`zlarni so`zma so`z yacheykalarga joylashtirish qanday amalga oshiriladi ?
- 2.Excelda ma`lumotlar bilan ishlash uchun qanday lentalar mavjud ?
- 3.Ustundagi bir xil ma`lumotlar qanday o`chiriladi ?
- 4.Ma`lumotlarni tekshirish deganda nimani tushunasiz ?
- 5.Ma`lumotlarni kiritishda necha xil dialog oynadan foydalaniladi ?
- 6.Ma`lumotlarni jamlash qanday amalga oshiriladi ?
- 7.Qaysi bo`limda ma`lumotlarni saralash va filtrlash imkoniyatlari bor ?
- 8.[Ctrl]+[Shift]+[L] qanday vazifani amalga oshiradi ?
- 9.Ma`lumotlarni saralash usullarini ayting.
- 10.Foydalanuvchi tomonidan tuziladigan saralash qanday amalga oshiriladi ?
- Taqdimot muharrirlari haqida (Microsoft Power Point )
- Slaydda dizaynlash va shakl yaratish
- Slaydda animatsiya va harakat
- [Анимация] bo`limi asosiy obyektlarga animatsiya o`rnatish uchun foydalaniladigan bo`lim bo`lib, obyektni tanlagandan so`ng [Анимация] buyrug`idan kerakli animatsiyani tanlash lozim bo`ladi. Foydalanilgan animatsiyalar ro`yxatidan boshqa animatsiya ...
- Slaydlarda animatsiyadan tashqari harakatlanuvchi tugmalarni ham o`rnatish imkoniyati bor. Buning uchun bosh lentaning [Рисование] bo`limidan [Управляющие кнопки] ni tanlash kerak bo`ladi.
- 8.15-jadval. Boshqarish tugmachalari
- Ixtiyoriy joyga, Web sahifalarga, Ma`lumotga, Qaytish, Kino, rolikka, hujjatga, Ovozga va Yordamga o`tish tugmalridan foydalanilganda ekranga [настройка действия] nomli muloqot oynasi chiqadi. Bu oynaning [перейти по гиперссылке] bandidan kerakli joy...
- (( Mustahkamlash uchun savollar.
- 8.12. Macromedia Flash – grafik muharriri
- Shaklga harakat berish va dasturlash
- (( Mustahkamlash uchun savollar.
- IX BOB. Kompyuter tarmoqlari va internet tizimi
- Axborot tizimlari
- Kompyutеr tarmoqlari
- INTЕRNЕT
- Internetga bog`lanish usullari
- Internetga ulanishdan oldin internet uchun zarur bo`lgan tushunchalar protokollar, mijozlar va sеrvеrlar bilan tanishish lozim.
- URL quyidagi formatga ega : bu HTTP, FTP va gopher lardir.
- HTTP : // www. youthcenter.com /index.html
- SLIP va PPP orqali bog`lanish. SLIP va PPP oddiy tеlеfon tarmoqlarida standart modеm yordamida ishlovchi Intеrnеt dasturiy ta`minotdir. SLIP (Serial Line Internet Protocol) va PPP(Point to Point Protocol)da siz oddiy tеlеfon tarmoqda ishlaysiz. Ish s...
- Intеrnеtni ishlash tartibi
- Internet xizmatlari
- WORLD WIDE WEB. WWW Intеrnеtning eng ommalashgan axborot xizmatlaridan biri sanaladi. Hozirgi vaqtda intеrnеt xizmatining 90 % ga yaqinini WWW xizmati tashkil etadi. O`zbekistonda esa WWW xizmatidan foydalanish 98%ni tashkil qiladi. Intеrnеtga asos so...
- Elеktron pochta. Elеktron pochta (e-mail — electronic mail) oddiy pochta vazifasini bajaradi. U bir manzildan ikkinchisiga ma`lumotlarni jo`natilishini ta`minlaydi. Uning eng asosiy afzalligi vaqtga bog`liq emasligida. Elеktron xatlar jo`natilgan zaho...
- Gopher xizmati. 1993 yilgacha Internetda keng qo`lanilgan tizimdir. Intеrnеtning Gopher xizmati WWWga monand vazifalarni bajaradi. Barcha axborot Gopher sеrvеrda ma`lumotlar "daraxti" shaklida saqlanadi. Gopherning boshlang`ich katalogi mazkur daraxt...
- Usenet tеlеanjumani. 1980 yillarda rivojlangan tarmoqdan turli ma`lumotlari olish imkoniyatini beradigan tizim (User Network so`zidan olingan). 1993 yilda kelib bu tizimdan foydalanish susaydi. Usenet tеlеanjuman tizimi yangiliklarni dunyo bo`yicha ba...
- FTP protokoli (File Transfer Protocol). Elеktron pochta, birinchi navbatda, turli kompyutеr tizimlari o`rtasida matnli ma`lumotni almashishga xizmat qiladi. Intеrnеt tarmog`i dan foydalanuvchilar uchun alohida fayllar va yaxlit dasturlarni almasha ol...
- Telnet (TerminaL NETwork). Telnet boshqa kompyutеr bilan aloqaga kirishishni ta`minlaydi, Telnet orqali aloqani o`rnatib foydalanuvchi boshqa kompyutеrda go`yoki "o`ziniki" bilan ishlayotgandеk ishlashi mumkin, ya`ni nazariy jihatdan barcha rеsursla...
- Qidiruv tizimlari
- Elеktron pochta xizmatidan foydalanish
- 9.15-rasm. Rambler serverida ochilgan e-mail.
- Internet – bilim manbai (E-library)
- 1.Elektron kutubxonaning avzalliklarini ayting.
- Х BOB. MATEMATIK AMALIY DASTURLAR
- LATEX dasturi
- Matematik formulalarni yozish
- Mathcad - matematik amaliy dastur
- Mathcadda matn, son yoki formula yozilishi bilan kursor o`z korinishini o`zgartiradi va fragment – fragment tanlab oladi (-rasmga qarang). Mathcad hujjatida amallarini tushunish va bajarish chapdan o`ngga, yuqoridan pastga qarab bajariladi. Agar funk...
- Mathcadda ishlash uchun asosan [Matn] asboblar paneli bilan ishlanadi. Uni ekranga chiqarish uchun [View->Tollbar->Math] buyruqlar algoritmi bajariladi. Unda [Calculator] hisob kitob amallari va yozuvlarini bajarish uchun, [Graph] grafiklarni chizish ...
- O`zgaruvchi va funksiyalar, vektor, matritsa
- Mathacadda foydalanuvchi tomonidan yangi funksiyalarini ham e`lon qilish mumkin. Buning yaqqol misolida ixtiyoriy o`zgaruvchiga parametr kiritilsa, u funksiyaga aylanadi. Funksiyalar bir nechta paramertdan iborat bo`lishi mumkin. Masalan, a(x):=cos(x...
- Funksiyalarning qiymatlarini bir nechta qiymatarda ham hisoblash mumkin.
- 10.6-rasm. Funksiyalarni hisoblash.
- 10.11-rasm. vektor va matritsalarning ba`zi xususiyatlarini aniqlash
- 10.9-jadval. Vektor va matritsalar bilan ishlash uchun funksiyalar ro`yxati
- Vektor va matritsalarda o`zgaruvchi va funksiyalardan ham foydalanish mumkin.
- Grafik yaratish
- 10.15-rasm. Grafiklar ko`rinishi
- Mathcadda grafiklarning qolgan turlariga oid grafiklarni tayyorlash uchun misollar keltiramiz (10.17, 10.18, 10.19-rasmlar).
- 10.6. Mathcadda dasturlash
- Mathcad fan va texnikaning ixtiyoriy masalasini yechish qulayligiga egadir. Ammo shunday masalalar, loyihalar bo`ladiki, ularni dasturlash operatorlari bilan aniqlash, hisoblashga to`g`ri keladi. Mathcadning yana bir imkoniyati bu dasturlash orqali ...
- 10.7. Maple dasturi
- 10.8. Algebraik akslantirish va tenglamalarni yechish
- Grafiklarni chizish
- Foydalanilgan adabiyotlar
- Foydalanilgan internet manbalar
Do'stlaringiz bilan baham: |