Инглиз психологи Ф. Галтон тестологиянинг асосчиси ҳисобланиб

Тестология (инглиз тилидан test — синов, юнонча logos — билим) диагностика усулларини яратиш ва уларни изоҳлаш ҳақидаги фандир. Тестология 19-аср охири ва 20-аср бошларида фан сифатида пайдо боʻлган .
Тестология тамойиллари ва усуллари психологиядан ташқари, тиббиёт, педагогика ва менежмент каби фаннинг коʻплаб соҳаларида қоʻлланилади. Турли соҳаларнинг тестологияси ҳақиқийлик, самарадорлик, ишончлилик каби умумий хусусиятларга эга, аммо синов мавзусининг оʻзига хос хусусиятлари ва эмпирик маʼлумотларни йигʻиш хусусиятлари билан фарқланади.
Психологияда тестология психодиагностиканинг етакчи соҳаларидан биридир[1] .
Махсус усуллар ёрдамида инсоннинг психологик хусусиятларини баҳолаш тарихи антик даврга бориб тақалади. Милоддан аввалги 3-асрда Қадимги Бобилда ёзувчи мактабларнинг битирувчилари синовдан оʻтган. Пифагор маʼлум тестлардан оʻтишга муваффақ боʻлган талабаларни танлаган. Шаолин монастирида талабалар мотивация, жисмоний ва огʻзаки қобилиятлар, ҳиссий барқарорлик ва бошқаларни баҳолаш тизими боʻйича танланарди.
Инглиз психологи Ф.Галтон тестологиянинг асосчиси ҳисобланиб, у 9337 кишини синовдан оʻтказди ва 17 коʻрсаткичдан фойдаланиб, ақлий қобилиятларнинг жисмоний ва физиологик хусусиятларини очиб берди. Тестология айниқса АҚШ ва Францияда ривожланган боʻлиб, у эрда мактаб оʻқувчиларининг қобилиятларини оʻрганишга эʼтибор қаратилган. А. Бинет ва Т. Симон ақли заиф болаларнинг ақл-заковатини оʻрганиш учун тестларни ишлаб чиқишни бошладилар ва 1908-йилда интеллект коэффитсиэнтини (IQ) аниқлаш учун шкалани ишлаб чиқдилар. У кейинчалик V. Shtern томонидан оʻзгартирилди.
Россияда психотехник тадқиқотларнинг асосчиларидан бири В. М. Бекҳтерев боʻлиб, у инсоннинг психофизик фазилатларини оʻрганиш учун рефлексология тамойилларини ишлаб чиқди. 1901-йил октябр ойида А. П. Нечаэв биринчи синов лабораториясини очади, унинг асосида турли хил психологик-педагогик тест усуллари яратилади[2].
Психологик тестнинг ҳақиқийлиги — бу тест натижаларини хусусиятларнинг моҳияти ёки уларнинг инсон фаолиятидаги роли ҳақидаги қабул қилинган гʻоялар билан таққослашдир.