Injener-geodezik izlanishlar deb nimaga aytiladi?

Orayopma panellarini qanday montaj qilinadi? Ko'p qavatli sinchli binolar ko'ndalang romlar tizimidan iborat bo'lib, ular bo'ylama yo'nalishda o'z tekisligida bikr bo'lgan qavatlararo yopmalar bilan bog'langan. Orayopmalar to'sinli yoki to'sinsiz bo'lishi mumkin, to'sinsiz bo'lganda rom to'sini vazifasini temir-beton plita bajaradi. Sinchli binolarda vertikal yuklar barcha hollarda ko'ndalang romlarga uzatiladi. Gorizontal yuklanishlar qanday ta’sir qilishiga bog'liq holda sinchli binolar romli va rom bog'lovchiU konstruktiv tizimlarga ajraladi.

Binolarnnng pardadevorlari deb nimaga aytiladi? parda devori tizim - bu tashqi devorlari konstruktiv bo'lmagan, faqat ob-havoni va u erda yashovchilarni ushlab turish uchun ishlatilgan binoning tashqi qoplamasi. Pardaning devori konstruktiv bo'lmaganligi sababli, u engil materiallardan tayyorlanishi mumkin va shu bilan qurilishni kamaytiradi xarajatlar. Qachon stakan parda devori sifatida ishlatiladi, afzalligi shundaki, tabiiy yorug'lik bino ichiga chuqurroq kirib borishi mumkin. Parda devori fasad hech birini olib yurmaydi tizimli yuk o'z o'lik yuk og'irligidan tashqari binodan. Devor yon tomonga o'tkaziladi shamol yuklari binoning qavatidagi yoki ustunlaridagi bog'lanishlar orqali uning asosiy qurilish konstruktsiyasiga tushgan. Pardalar devori havo va suv infiltratsiyasiga qarshi turish, shamol ta'sirida chayqalishni yutish uchun mo'ljallangan seysmik binoga ta'sir qiluvchi kuchlar, shamol yuklariga bardosh beradi va o'z vaznini qo'llab-quvvatlaydi.

Pardalar devor tizimlari odatda bilan ishlab chiqilgan ekstrudirovka qilingan alyuminiy ramka a'zolari, garchi birinchi parda devorlari po'latdan yasalgan ramkalar bilan qilingan bo'lsa ham. Alyuminiy ramka odatda shisha bilan to'ldiriladi, bu me'moriy jihatdan yoqimli bino va shu kabi imtiyozlarni beradi kunduzgi yorug'lik.

23. 
    Jamoat binolarining xonalari turlari va vazifasi
    

Jamoat binolari xizmat ko'rsatish sohasiga kiradi. Ular ta'lim, tarbiya, tibbiy, madaniy va boshqa faoliyat uchun foydalaniladi Jam oat binolari ko'p sonli tashrif buyuruvchilaming vaqtinchalik tashrifi uchun mo'ljallangan (teatr, univermag, stadion va boshqalar). Shuning uchun kommunikatsiya hamda tashrif buyuruvchilami qabul qilish va ularni qutqarish jamoat binolari uchun alohida ahamiyat kasb etadi. Shunga bog'liq ravishda jamoat binolarida gorizontal va vertikal bog'lovchilar (vestibyullar, koridorlar, liftlar, nishabli yo'laklar, eskalatorlar va boshqalarjga katta e ’tibor qaratiladi. Shuningdek, jam oat binolarining xarakterli belgilardan bin — bu ko'p sonli odamlaiga mo'ljallangan xonalar (zallar)ning mavjudligidir. Odatda, jamoat binolari mikrarayonda, turar joy hududida, shahar yoki qishloqda markaziy holatni egallaydi va arxitekturaviy ansambllami yaratishda asosiy obyekt bo'lib xizmat qiladi. H ar bir jam o at binosi tegishli vazifalarni bajarish uchun m o'ljallangan asosiy xonalar (m aktabda — sinflar, oliy o 'q u v yurtida - auditoriyalar, teatrda - tom osha zallari, univergm agda — savdo-sotiq zallari va h.k.jga ega bo'ladi. Asosiy xonalardan tashqari, har bir jam oat binosi yordam chi xonalar (vestibyullar, foye, koridorlar, zinapoyalar va boshqalarjga ham ega bo'ladi. Alohida asosiy va yordam chi xonalam i jam o at binolarining elem entlari deb nom lash qabul qilingan. Jam oat binolarining ko'pligiga va turli-tumanligiga qaram asdan, ulam ing barchasi ko'plab bir turdagi xonalarga ega bo'ladi, bu bir turdagi xonalar ulam i um um lashtirish, guruhlarga bo'lish, ularga um um iy xarakteristika berish va loyihalashning asosiy talablari va jihatlarini belgilash (o 'm atish ) im koniyatini beradi. Jam oat binolarining barcha asosiy va yordam chi xonalarini ham da joylarini sanab o 'tish va ularga ta ’rif berish im koniyatini ta sa w u r qilish m um kin. Faqatgina loyihalash am aliyotida k o 'p uchraydigan asosiy ham da yordam chi xonalar va joylami sanab o'tishga va ularga ta ’rif berishga to'xtalam iz, xolos. Y ordam ­ chi xonalarga vestibyullar, foyelar, gorizontal (zinapoyalar, liftlar, nishabli yo'laklar, eskalatorlar) bog'lovchilar, sanitariya uzellari kiradi. Asosiy xonalar ulam ing soniga va bajarish vazifalarining turli-tum anligiga bog'liq ravishda ko'proq qiziqish uyg'otadigan, katta m iqdorda tashrif buyuruvchilam i sig'diradigan katta o'lcham li zallardir. Ularga quyidagilar taalluqlidir: - teatr, kino, sirklar va boshqa tom osha muassasalarining tomosha zallari; - ko'rgazm alar, m uzeylar, kartinali galereyalam ing nam oyish qilish zallari; - jam o at majlisi zallari va majlislar zallari; - sport bilan shug'ullanish va jism oniy tarbiya zallari; - kutubxonalam ing o'quv zallari; - turli vazifali savdo-sotiq zallari; - tashrif buyuruvchilar bilan xizm at ko'rsatuvchi xodim lar o'rtasida to 'g 'rid a n -to 'g 'ri m uloqot sodir b o 'lad ig an bank, jam g 'arm a kassalari, pochtam t, vokzal, aeroport va boshqa muassasalardagi operatsion zallar. M a’m uriy binolardagi (ish kabinetlari) va o'quv yurtlaridagi ish xonalari (m aktablardagi sinflar va laboratoriyalar, oliy o'quv yurtlari va kollejlardagi auditoriyalar va chizm achilik kabinetlari) katta turli-tum anlikka va keng om m aviylikka egadir. Vestibyullar. Jam o at binosini tashqi m u h it (k o 'ch a, m aydon) bilan bog'laydigan xona vestibyul deb ataladi. Tashkilot, muassasa, korxona xo95 dim lari, ishchi va xizm atchilari ham da lom osha m uassasalariga tashrif buyuradiganlar yoki tom oshabinlar ishchi xonalarga va tom osha zallariga vestibyul orqali o'tishadi. Vestibyul orqali o'tuvchilar, vestibyulda qaysi tom onga yurish kerakligi haqida m a'lum ot oladilar, qabulni kutadilar va h.k. K o‘p hollarda vestibyullarga gazeta va ju rn allar, suvenirlar, salqin ichim liklar xarid qilinadigan kioskalar, shuningdek, tom osha muassasalarida chipta xarid qilish kassalari joylashtiriladi. Bularning barchasi vestibyulning vazifalarini yanada kengaytiradi va m urakkablashtiradi ham da ulam i loyihalashga katta e ’tibor qaratilishini talab etadi (53—54-rasm lar). Vestibyul jam o at binosining birinchi xonasi sifatida, uning ishlash xarakteri, uning aham iyati, arxitekturaviy jihatlari haqida m a ’lum ot beradi. S huning u ch u n vestibyul intyereri k o 'rk am , tan tan ali k o 'rin ish g a ega bo'lishi lozim . T ashrif buyuruvchilam ing harakat jadvaliga ham jiddiy ta ­ lablar qo'yiladi. Ayniqsa, bunday talablar tom osha m uassasalarining vestibyullariga ko'proq taalluqlidir, chunki bu erda bir vaqtda tom oshabinlarning katta oqim lari harakatlanib, bunda bu harakatga qarshi va unga kesishuvchi oqim lam ing yuzaga kelishiga yo'l qo'ym aslik taqozo etiladi. Bu masala garderob va kassalar bilan birlashgan vestibyullarda an ch a m urakkablashadi. G arderobli vestibyullar m aydoni yuzasining m e ’yori keng diapozonda o'zgaradi: har bir kishiga 0 ,2 5 -0 ,4 m 2 to 'g 'ri keladi. Vestibyulning o 'tk azuvchanlik qobiliyati qanchalik kichik bo'lsa, unga shunchalik ko 'p m aydon m e’yorini belgilash taqozo etiladi, kichik (past) m e’yoriy o'lcham oraliqlariga hisoblangan vestibyullar, tor, noqulay va ko'rkam lik, tantavorlikdan xolis bo'ladi. Alohida m uhim aham iyat kasb etadigan jam oat binolari vestibyullarining m aydonida zarur bo'lgan tantavorlik va m onum entallikni yaratish uchun oliy m e’yoriy o'lcham lar bo'yicha hisoblash taq o ­ zo etiladi. G arderoblam ing m aydoni har bir kishiga to 'g 'ri keladigan 0,08—0,1 m 2 norm ativ yuza bo'yicha hisoblanadi. Bu maydonga kiyim osgichlar va garderobni tash rif buyuruvchilardan ajratib turadigan to 'siq ortidagi o 'tish yo'lakchasi joylashtiriladi. Kiyim osgichlar bir tom onlam a joylashtirilgan holda, garderob oldiga eni 3 m bo'lgan, agar ikki kiyim osgichlar ikki to ­ m onlam a joylashtirilsa, u holda eni 6 m bo'lgan erkin o 'tish oralig'i qoldiriladi. A lohida garderoblam ing m aydoni har bir kishi uch u n 0,2 m 2 ni tashkil etishi, kiyim osgichlar orasidagi o 'tish yo'lakchasining eni 0,7 m. dan eni esa Im .dan kam bo'lm asligi lozim. G arderobning m aqbul enini belgilash m uxim aham iyat kasb etadi. Vestibyul o 'z joylashish o 'm iga ko'ra bino xonalarini tashqi m uh
F o y e-k u lu arlar. T om osha yoki kino seansi boshlanishini kutish va tanaffus (antrakt) paytida dam olishga m o'ljallangan joylar (xonalar) foye deb ataladi.
K uluarlar. Foyening keng koridor ko'rinishida zalni qurshab oladigan qism iga kuluarlar deyiladi. U lar tom osha zallarida, jam oaviy majlis zallarida va konferensiya zallarida q o 'llaniladi.
G alereyalar. Issiq iqlim li, kun qisqaroq va issiq davr k o 'p ro q davom etadigan m am lakatlarda gorizontal bog'lanish vositalari sifatida galereyalar 101 qo'llaniladi

23.