- Aholi punktlaridan aylanib o‘tilganda, avtomobil yo‘li rivojlantirilganda harakat jadalligi eng ko‘p o‘tgan vaqtda 400 avt./soat atrofida bo‘lganda shovqinni kamaytirish samarali bo‘lishini hisobga olish kerak, misol uchun, harakat jadalligini 200 avt./soatgacha kamaytirish shovqinni 1,5 dBA kamaytiradi. Harakat jadalligi 2000 avt./soatdan 1500 avt./soatgacha kamaytirilganda esa transport oqimi shovqini 0,5 dBA kamayadi.
- Yo‘l binolar yaqinidan o‘tganda relef elementlarini tabiiy shovqin to‘sig‘i sifatida ishlatish, yo‘lni tabiiy chuqur joylardan, pastlikdan o‘tkazish mumkin.
- Avtomobil yo‘lidan aholi punktigacha masofa ko‘payishi yo‘ldan foydalanuvchilar uchun qo‘shimcha qiyinchilik hosil qilgani uchun yo‘lning chetlashish masofasi minimal zarur bo‘lishi, bu bilan bog‘liq bo‘ladigan ortiqcha harakat esa transport shovqinidan himoya qilishning turli usullari taqqoslanganda hisobga olinishi kerak.
- Shovqindan himoya qiladigan inshootlar va to‘siqlarni ko‘ndalang profilda joylashtirish harakat xavfsizligini, saqlash xarajatlar minimum bo‘lishini ta’minlashi, qatnov qismi, yo‘l yoqasini oson tozalash imkonini berishi, foydalanish ishlarini qiyinlashtirmasligi kerak. Foydalanish uchun oson va qiyin bo‘lgan zonalarga misol 8.1 va 8.2-rasmlarda ko‘rsatilgan. Qatnov qismining cheti bilan shovqindan himoya qiluvchi to‘siq orasi qatnov qismidan tozalangan qorni to‘plashga imkon berishi kerak
- Qatnov qismining kengligi
| - Shovqindan himoya qiladigan barergacha bo‘lgan masofa, m
| | | | | - yo‘lning ikki tomonida joylashganda
| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | - 8.1-rasm. Ikkita shovqindan himoya qilish inshooti o‘rtasida foydalanish xizmati uchun murakkab zona hosil bo‘lishiga misol.
- 8.2-rasm. Landshaft tashkil qilinishi uchun minimal zona hosil qilingan ko‘ndalang profilda to‘siq o‘rnatilishi sxemasi:
- 1- yo‘l uchun ajratilgan yer chegarasi; 2- landshaft tashkil qilinadigan zona; 3- shovqindan himoya qiladigan to‘siq; 4- yo‘l yoqasi; 5- qatnov qismi.
- Avtomobil yo‘lining ikki tomonida ham uy-joy binolari bo‘lganda to‘siq ustida qaytarilgan shovqin uy-joy binoalari ichida kuchayishi mumkin. Bunday holatlarda shovqinni yutadigan to‘siqlar ishlatiladi, shovqinni qaytaradigan to‘siqlardan farqi, ular qarshi tomonda, o‘tayotgan avtomobillar salonida shovqinni kuchaytirmaydi (8.4-rasm).
- 8.4-rasm. Shovqindan himoya qiladigan to‘siqlar oldida to‘siq o‘rnatish sxemasi:
- a) – yarim qattiq planka turli, to‘siqdan alohida; b) – parapetli qattiq turi, to‘siq bilan qo‘shib ishlatilgan; v) – yarim qattiq planka turli, tros yoki aralash to‘siq bilan kuchaytirilgan.
- 8,5-rasm. To‘siq o‘rnatilganda shovqinning tarqalish chizmasi:
- a) – shovqinni qaytaruvchi; b) – shovqinni yutuvchi
- Shovqinni qaytaradigan to‘siqni engashtirib shovqinni, shovqin uy-joylar tomonga tarqalishini kamaytirish (8,5-rasm), yoki zinasimon shovqin qaytaradigan to‘siq qurish mumkin (8,6-rasm). To‘siqning egilish burchagi 8,6-rasmdagi jadvaldagilek bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
