«innovative academy» ilmiy tadqiqotlarni

Адабиётлар тахлили ва Методология 
шахсий, жамоат ва тижорат транспортидан фойдаланувчилар (иқтисодий 
самара);[1]
ҳудуд (иқтисодий ва ижтимоий самара); жамият учун (иқтисодий рақамлар билан 
кўрсатиладиган экологик самара).[1]
АЙҲБТ жорий қилиниши харажатли ва кўп меҳнат талаб қилгани учун 
тузиладиган тизим самараси батафсил ўрганилади.[1]
Биринчи даражадаги истеъмолчилар учун самараси – киши соати ва машина 
соати йўқолиши камаяди, ишлаб чиқариш самараси ошади.[1]

---

37 

«Zamonaviy dunyoda innovatsion tadqiqotlar: Nazariya 
va amaliyot» nomli ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya 
Ҳудуд учун самараси, турли хизматлар иши самарадорлиги ошгани учун давлат 
даромади ошади. Шу билан бирга АЙҲБТ фойдаланувчиларга таклиф этиладиган 
хизматлар сифатини оширади, билвосита ижтимоий фойда кўпаяди.[1]
Экологик самараси эса ҳавога чиқадиган зарарли моддалар камайиши, 
шовқин камайиши, айниқса, шаҳарларда шовқин камайиши ҳисобига бўлади.[1]
Самараси рақамларда кўрсатилиши керак бўлгани учун тежалган вақтнинг 
пулдаги кўрсатгичи ва бу масаланинг ҳал қилиниши транспорт иқтисодиётига 
билвосита алоқадор: Албатта, тежалган вақт бирлиги баҳоси, АЙҲБТ татбиқ қилинган 
ҳудудга, календар вақти, транспорт тури, транспорт хизматининг вазифаси ва бошқа 
омилларга қараб фарқ қилади.[2] 
ИТТ технологияси билан жиҳозланган автомобиллар ҳар қандай автомобиль 
яқинлашиш хавфини олдиндан башорат қилишга қодир ва шунинг учун реакция 
вақтини қисқартиради, бу эса ўз навбатида ҳаракат хавфсизлигини оширади ва йўл-
транспорт ҳодисаларини камайишига олиб келади. Бинобарин такомиллаштирилган 
ИТТ ечимларини қўллаш транспорт шароитларини яхшилашга сезиларли ҳисса қўшади 
ва хавфсизлиги таминланади, шунингдек атроф-муҳитни муҳофаза қилишни 
таъминлайди.[2]
Автомобилда ИТТ ва инфратузилма бўйича. ИТТ-нинг энг кенг тарқалган 
қўлланилишларидан бири бу тўқнашувдан олдин дарҳол ҳаво ёстиғи бўлганлиги, ИТТ 
дастурлари тобора турли хил функционал қўлланмаларда қўлланилмоқда.[3] 
Булар Бортда жойлашган ИТТ камида тўрт функцияни амалга оширади:
- йўл ҳаракати ҳолатини кўздан кечиришда ҳайдовчига ёрдам бериш;
- уни хавфли вазиятни олдини олиш учун чоралар кўришга ундаш;
- ҳайдовчининг чарчоқларини қисқартириш автомобилни ҳайдашнинг бир оз 
юкини ўзига олиш;[1]
-ҳайдовчининг ўзи аварияга йўл қўймаслик учун зарурий чораларни кўрмаса, 
ёки унинг оқибатларининг оғирлигини камайтиролмаса, автоматик равишда 
бошқаришни назорат остига олиш.[3]
1-расм. Ақлли инфратузилма ва ҳаракатланаётган транспорт воситалари 
ўртасидаги алоқа схемаси. 
Натижалар 
АЙҲБТ татбиқ қилинишининг самарасини билишимиз мумкин: 
-АЙҲБТ билан бирлашган йўловчиларга маълумот бериш тизими (Хелсинки,
Финляндия) умумий туриб қолишлар вақтини 44-48%, йўлдаги умумий вақтни 11%,

---