«innovative academy» ilmiy tadqiqotlarni

39 

«Zamonaviy dunyoda innovatsion tadqiqotlar: Nazariya 
va amaliyot» nomli ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya 
МИЛЛИЙ ҒОЯ ТИЗИМИНИНГ ИНСОН ДУНЁҚАРАШИ БИЛФН 
АЛОҚАДОРЛИГИ 
Матчанова Барно Иркиновна
 
Ўзбекистон миллий университети тадқиқотчиси 
[e-mail] 
 
Аннотация: Ушбу мақолада миллий ғояни тизим сифатида ишлашида муҳим 
омиллардан, шунингдек бу тизимнинг элементларидан бири бўлган инсон дунёқараши 
билан алоқадорлиги масалалари назарий-методологик жиҳатдан кўриб чиқилган. 
Ҳамда соҳа мутахассисларини бу бўйича ёндашувлари таҳлил қилинган. Шунингдек, 
хулоса қисмида муаллифнинг мавзуга доир фикр-мулоҳазалари келтирилади. 
Калит сўзлар: миллий ғоя, тизим, элемент, дунёқараш, фикр, мулоҳаза, онг, 
тафаккур, тараққиёт, ислоҳот, ижтимоий ҳаёт соҳалари. 
КИРИШ 
Миллий ғоя – халқнинг орзу-интилишларини, мақсад-муддаоларини ўзида 
мужассам этадиган, инсонлар ҳаётида аҳамиятли бўлган, ўзининг мураккаб тузилиши 
эътиборли тизимни ташкил қилиб, элементлар ўзаро алоқадорлигининг кучайиши 
натижасида инсонлар онги ва тафаккури ўзгаришига таъсир қилиб борадиган бир 
тизимдир. Айнан шу тизим бугунги чуқур ислоҳотлар амалга оширилаётган бир даврда 
жамият тараққиётининг ғоявий-мафкуравий асоси бўлиб хизмат қилмоқда. Ўзбекистон 
Республикаси Президенти таъкидлаганидек, “Биз Ўзбекистонни ривожланган 
мамлакатга айлантиришни мақсад қилиб қўйган эканмиз, бунга фақат жадал 
ислоҳотлар, илм-маърифат ва инновация билан эриша оламиз”[1]. Миллий ғоя 
инсоннинг ишонч-эътиқодига айланишида бу тизимининг бир элементи бўлган инсон 
онги муҳим аҳамиятга эга. Айнан инсон онги ва тафаккуринининг ўзи ҳам тизим 
ичидаги 
бир 
тузилма 
сифатида 
қаралса, 
ўзида 
кўплаб 
элементларни 
мужассамлаштирганини эътироф этиб ўтиш лозим. Айнан инсон онги ва тафаккури 
тизим ичидаги бир тузилма сифатида қуйидаги элементларни қамраб олади : а)мақсад; 
б)манфаат; д)хулқ-атвор; э)тафаккур; ф)салоҳият; г)руҳият; ҳ)фикр; и)тасаввур; ж)ўй; 
к)қараш; л)муносабат; м)дунёқараш; н)идрок; о)фараз; п)ўй; қ) ҳаёлдан иборат бўлади. 
Бу элементлар ичида дунёқараш муҳим бир аҳамиятга эга. Чунки, айнан миллий ғояга 
бўлган ишонч, инсонни онги ва тафаккурини ўзгариши ва миллий ғоя илгари сурган 
мақсадларни англаб етиш билан боғлиқ бўлса, онг ва тафаккурнинг ўзгариши
инсонларда дунёқараш ўзгариб, эртанги кунга ишонч ортиб боришига хизмат қилади.