Innovatsiyalar vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

O'ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA'LIM, FAN VA
INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI

___________________________________________fakulteti		_____________________________________________kafedrasi
Ro‘yhatga olindi № __________		Ro‘yhatga olindi № __________
“______” ___________2023 y.		“______” ___________2023 y.

“MAKROIQTISODIY TAHLIL VA PROGNOZLASHTIRISH” KAFEDRASI
“MAKROIQTISODIY TAHLIL VA PROGNOZLASH ” fanidan
KURS ISHI
Mavzu: O'zbekiston Respublikasi valyuta siyosatining makroiqtisodiy tahlili
Bajardi: Iqtisodiyot fakulteti DEK-56 guruh talabasi Gafforov Salimjon
Tekshirdi:
__________________________

Kurs ishi taqrizga topshirilgan sana “____” _______2023 y.		Kurs ishi taqrizdan qaytarilgan sana “____” _______2023 y.
Kurs ishi himoya qilingan sana “____” _______2023 y. Baho “_____” ________	___________ (imzo) ________ (imzo) ___________ (imzo)	Komissiya a’zolari: __________________ __________________ __________________

Mundarija:

Kirish
Har qanday mamlakat iqtisodiyotida valyuta siyosati muhim ahamiyat kasb etadi.Mamlakat tashqi va ichki siyosatida,import, exportida shu mamlakat valyutasining jaxon bozorida adriva boshqa omillar valyuta siyosatida erkinlikni ta’minlashni taqozo etadi.O’zbekiston ham mustaqillikka erishganidan keyin valyuta siyosatida juda katta o’zgarishlarni amalga oshirdi.Jumlada so’nggi yillarda prezidentimiz SH.Mirziyoyev tashabbuslari bilan valyuta bozorida tartibga solish va erkinlashtirishga oid bir qator qaror va farmonlar imzolandi. Shu paytgacha respublikamiz iqtisodiyoti kuchli darajada dollarlashgan edi. Ko‘plab tovarlar rasman dollarda sotilardi. Mobil aloqa operatorlari va internet-provayderlar tariflari unga bog‘lab belgilanardi. Erkin konvertatsiya ana shunday ko‘plab holatlarni bartaraf etishga xizmat qiladi. Lekin hammasini ham emas. Valyutaning erkin konvertatsiya bo‘lishi, avvalo, banklarning istalgan miqdordagi chet el valyutasini konvertatsiya qilib berishini talab etadi. Hozirgi kunda yirik nominaldagi kupyura (50 ming so‘mlik) muomalaga chiqarilishi bu bozordagi narx-navo hamda kichik nominaldagi kupyuralarga nisbatan xarajatni qisqartirish uchun qilingan tabiiy choradir. Iqtisodchilarning fikricha, eng kam oylik ish haqining yarmigacha bo‘lgan miqdordagi nominal kupyuralarning muomalada bo‘lishi, bu — normal holat.
Xususan, 2022 yilda tijorat banklariga sotilgan eksport tushumlari hajmi 2 barobarga ko‘payib, 11,9 mlrd. AQSH dollarini tashkil etdi. Natijada, avvallari eksport tushumining majburiy tartibda banklarga sotilgan qismi 31 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 2022 yilda ushbu ko‘rsatkich 61 foizga yetdi. 2022- yilda Markaziy bankning valyuta bozoridagi intervensiyalari strategiyasi almashuv kursining ichki valyuta bozoridagi talab va taklif asosida shakllanishi sharoitida amalga oshirilib, oltin-valyuta zaxiralarining “neytrallik” tamoyiliga asoslandi. 20223- yil davomida Markaziy bank tomonidan amalga oshirilgan intervensiyalar hajmi 2,4 mlrd. AQSH dollarini tashkil etdi va Markaziy bank tomonidan xarid qilingan monetar oltin qiymati doirasida bo‘lishi ta’minlandi.¹ Bunda, yil mobaynida oltin-valyuta zaxiralaridan jami 35,7 mlrd. AQSH dollari miqdoridagi mablag‘lar ichki valyuta bozoriga yo‘naltirilgan bo‘lib, ushbu mablag‘lar hisobiga ichki valyuta bozoridagi xorijiy valyutaga bo‘lgan umumiy talabning 37 foizi qoplandi. Mazkur ko‘rsatkich valyuta bozorini liberallashtirishdan avvalgi davrda 75 foizni tashkil etgan.
Bu kurs ishida biz jaxon valyuta bozori va mamlakatimizda valyuta siyosatining ahvol va istiqbollari haqida batafsil o’rganib chiqamiz.

1.