Instituti "marketing" kafedrasi

mavzu. Brendni tayyorlov bosqichi

Topshiriqlar 1-masala.

Quyidagielementlar asosidaMATida axborot harakatining bosqichlarini blok-chizmada tiklab bering.
Elementlar:
marketing tadqiqot tizimi;
echiladigan vazifalar, ob’ektlar va boshqarish darajalari bo‘yicha axborotlarni sistematizatsiyalash;
tashqi axborot tizimi; tadqiqot natijalarni tahlili;
firmani tashqi va ichki marketing muhiti;
marketing axborotlarni to‘plashmaqsadida kommunikatsiya; kirib kelyatgan axborot okimlarni sistematizatsiyalash;
tahlil, rejalashtirish, tashkil etish va marketing karorlarni nazorati;
axborotlar tahlili va qayta ishlpash tizimi; marketing tadqiqotlar jarayonini boshqarish; iste’molchilar uchun kommunikatsion tizimi; ichki axborot tizimi.
Qaysi taklif etilgan elementlardan chizmada foydalanilmagan?

2-masala.

Quyidagielementlar asosida kuzatish usuli orkali axborot to‘plash jarayonini chizma sifatida ko‘rsatib bering
Elementlar:
Kuzatuv shaklini tanlash;
Kadrlarni tanlash va kuzatuvchilarni tayyorlash;
Kuzatish ob’ekti va predmeti, vazifalar, maqsadlarni belgilash; Kuzatuv blank shaklini ishlab chiqish;
Dala sharoitida kuzatuvni tashkil etish, kuzatuv nazorati; Ijrochilar uchun talablarni ishlab chiqish;
Kuzatish vaqtni va joyini tanlash; Kuzatish tarkibini ishlab chiqish;
Texnik xujjatlarni va asbob-uskunalarni tayyorlash; Marketing axborotlarni to‘plashmaqsadida kommunikatsiya; Hisobot tayyorlash.

Keys:G‘arbiy Evropadagi marketing axborotlar tizimlari

Boshqa mamlakatlarga nisbatan AQSHda MATning barcha 3 ta quyi tuzilmalarining axborot imkoniyatlari keng darajada foydalaniladi. Ichki kuzatuv tizimida korxonaning turli markadagi tovarlarning xaridorlarga ta’sirini va savdo hajmini kuzatishda skanerlovchi kurilmalar keng qo‘llanilmoqda. Tashqi muhitni kuzatishda ro‘yxat shaklidagi axborotlar ko‘proq ma’lumot beradi hamdaaholiguruhlarini va ularni taksimlanishini hududlar bo‘yicha maksimal detallar bilan aniqlaydi. AQSH marketing tadqiqotlarini turli sohalarida tarmoqlanib ketgan firmalar tizimi tufayli mahsulotlarni sinovdan o‘tkazish, bozor tahlili, so‘rovlar uchun judayam yuqori imkoniyatlarga ega.
Talab qilingan turdagi axborot uchun zarur bo‘ladigan infrastrukturaga har doim ham ega bo‘lmaganligi uchun dunyoning boshqahududlari AQSHning axborot imkoniyatlari bilan tenglasha olmaydi. Masalan: xaridorlar xulq-atvorini o‘rganish uchun SHarqiy Evropada telefon so‘rovlarini o‘tkazayotgan firma bu oilalarning ko‘pchiligi telefonga ega emasligini hisobga olishi kerak, bu esa ishonchsiz natijalar demakdir. Malayziyadagi demografik tendensiyalar haqida ma’lumot olmokchi bo‘lgan firmalar shuni tushunishi kerakki, aholi ro‘yxat ma’lumotlari xaqiqatga to‘g‘ri kelmaydi. Braziliyada chakana savdoni kuzatmokchi bo‘lgan firmalar u erda skaner kurilmalaridan keng foydalanilmasligini tushunishi kerak. Demak asosiy e’tibor do‘konlarga qaratilishi kerak.
AQSHni axborot imkoniyatlari sohasida quvib etgan yagona hudud G‘arbiy Evropadir. YUqori darajada rivojlanganlik G‘arbiy Evropadagi tadqiqotlar infrastrukturasi har doim AQSH bilan mos kelishiga sabab bo‘ldi. Evropa Hamjamiyatining 1992 yildagi iqtisodiy integratsiyasi axborot imkoniyatlarini yaxshilanishiga olib keldi. Oldin kompaniyalar har yilgi mavso‘mda faqat bir mamlakat haqidagi ma’lumotlarni yig‘ib o‘z axborotlar ehtiyojlarini cheklagan edilar. Endi kompaniyalar o‘z e’tiborlarini G‘arbiy Evropadagi bozorlardan biriga qaratganda, ular bir qancha mamlakatlarga mo‘ljallangan integratsiyalagan axborot tizimlariniishlab chiqishlari kerak. Umumevropa axborot tizimlari talablari MATning har uchchala quyi tuzilmalarini rivojlanishiga olib keldi. Birinchidan ko‘pgina davlatlar do‘konlarida ma’lumotlarni skanerlashga asoslangan holda ichki axborot tizimi rivojlanyapti. Bir tadqiqot firmasi Germaniya, Angliya, Fransiyadagi kompaniya ma’lumotlarini skanerlash xizmatlarini taklif etmoqda. Buning natijasida skanerlash tizimini qamrov darajasiga qarab Evropa
Hamjamiyatining boshqa davlatlarida ham ishlatish mumkin. Ikkinchidan davlatlarda va’da qilinayotgan aholini ro‘yxatdan o‘tkazishni standartlashtirish tufayli firma o‘rta qatlamni kuzatishdagi imkoniyatlarini yaxshilash mumkin. Xozircha davlat manbalaridan olinayotgan axborotlar sifati keskin farq qiladi: Fransiya, Germaniya va Skandinaviya davlatlaridaa’lo darajada, Italiya, Ispaniya va Portugaliyada qoniqarsiz. Butun G‘arbiy Evropadama’lumotlar yig‘ish prinsiplarini bir xil standartlashgan o‘lchovda qo‘llanishi bu farqlarni kelajakda tugatadi. Balki umumevropa bo‘yicha ro‘yxatga olish o‘tkazilar.
Mukammallashish MATning uchinchi quyi tuzilmasi-marketing tadqiqotlarida ham kuzatilmoqda. G‘arbiy Evropadagi turli marka va guruhdagi tovarlarga xaridorlar munosabatini bilishda o‘tkazilayotgan so‘rovlarda bu tizimni standartlashtirish uchun bir xil savollardan foydalanilyapti. Oldingi har bir davlatdagi turlicha so‘rov texnikasi butun hudud bo‘yicha ma’lumotlarni jamlashga xalaqit bergan.
MATning tadqiqot elementlarini standartlashtirishdagi asosiy kiyinchiliklardan biri tildir. Turli davlatlardan standartlashtirilgan axborot yig‘ish uchun endi tadqiqot firmalari turli xil tilda lekin bir xil shaklda so‘rov o‘tkazadigan intervyuverlar guruhi va markazlashgan telefon tarmoqlariga ega bo‘lishyapti. SHuning uchun ko‘p kompaniyalar oldin ingliz fransuz tillaridagi so‘rovnomalarni tuzishadi. Bu esa maxalliy mutaxassislar tomonidan o‘z davlat tillariga tarjima qilinadi, so‘ng tarjimalardagi farqni topish maqsadida yana qayta fransuz, ingliz tillariga tarjima qilinadi. Evropa Hamjamiyatida MATni standartlashtirish ancha qiyin masala bo‘ladi. Lekin bu jarayon xozirda sodir bo‘lmoqda va Evropa kompaniyalari imkoniyatlarini yaxshilamoqda.
Savollar:
G‘arbiy Evropadagi standartlashgan marketing tadqiqot tizimlarini ishlab chiqishga nima turtki bo‘ldi?
Qanday yaxshi o‘zgarishlar sodir bo‘ldi?

Testlar

1. 
   Brendga moyillikni yaratishning muhim omili –bu:
   

*vatanparvarlik; pastifizm; xayriya.
to‘g‘ri javob keltirilmagan

2. 
   Brend va uning mijozlari o‘rtasidagi qalin munosabat natijasida ... bog‘liqlik;
   

• 
  sodiqlik; bog‘langanlik.
  

to‘g‘ri javob keltirilmagan

3. 
   Qaysi faylasuf har bir kishi o‘zicha qabul qiladigan ob’ektiv voqelik mavjud deb hisoblaydi?
   

*Immanuil Kant; Fridrix Nistshe; Lyudvig Feerbax.
to‘g‘ri javob keltirilmagan

4. 
   Bizning olamni idrok etishimizning asosi ... hisoblanadi.
   

*real voqelik; ob’ektiv voqelik; sub’ektiv voqelik.
to‘g‘ri javob keltirilmagan

5. 
   Nima “mahsulotga hayot bag‘ishlaydi” ? mahsulotning tashqi ko‘rishini tasvirlovchi “qadog‘i”; mahsulotning texnik tavsiflari;
   

*mahsulot reklamasi.
to‘g‘ri javob keltirilmagan

6. 
   Voqeliklardan qaysisi ahamiyati pastroq bo‘lsa ham muhim?
   

real;
idrok etiladigan;
*sub’ektiv.
to‘g‘ri javob keltirilmagan 7.Asliga moslik – bu...
*autentlik; identifikastiyalangan; o‘xshashlik.
to‘g‘ri javob keltirilmagan

8. 
   Qaysi sifat raqobatli ustunlikka aylanib boradi? autentlik;
   

identifikastiyalangan;
*o‘xshashlik.
to‘g‘ri javob keltirilmagan

8. 
   Ayni vaqtda eng keng tarqalgan erkin operastion tizim – bu:
   

*Windows; Linux; MacOS.
to‘g‘ri javob keltirilmagan

8. 
   Qaysi sanoatda brend muvaffaqiyatning tayanch omili hisoblanadi?
   

• 
  tovarlar; xizmatlar; ko‘ngilocharlik.
  

to‘g‘ri javob keltirilmagan