«intelleketual tizimlar»

Перцепронни ўргатиш алгоритми
Перцепрон, унинг киришига образлар тўплами, кетма-кет бериш ва токи перецептрон образларни тўғри англамагунча, вазнларни созлаш орқали ўрганилади.
Фараз қилайлик, 1,2,3,4 рақамлари кўриниши 3х4 матрицалар орқали берилган. Рақам тасвиридаги чизиқ ўтувчи катакларда 1, чизиқ ўтмайдиганларда 0 қиймат қўйилади. Перцептрон образи берилган рақамни жуфт ёки тоқлигига мос равишда акс таъсир бериши керак бўлади (1-агар рақам жуфт бўлса, 0-акс ҳолда) бериши керак.

Бу масалани ечиш учун қуйидаги образлар тўпламини бериши керак.

		1						2						3						4
0	0	1	0	0		1	1	1	1	1		1	1	1	1	1		1	0	0	0	1
0	1	1	0	0		0	0	0	0	1		0	0	0	0	1		1	0	0	0	1
0	0	1	0	0		1	1	1	1	1		1	1	1	1	1		1	1	1	1	1
0	0	1	0	0		1	0	0	0	0		0	0	0	0	1		0	0	0	0	1
0	1	1	1	0		1	1	1	1	1		1	1	1	1	1		0	0	0	0	1
		1						0						1						0

Ҳар образ учун кириш вектори кўринишида бўлади, бу ерда – объект тасвиридаги - катак қиймати (0 ёки 1), худди шундай – соннинг жуфт ёки тоқлигига мос қиймат (0,1).
Сонлар тасвири ва уларнинг жуфт-тоқлига мос векторлар:
1: (0,0,1,0,0,0,1,1,0, 0,0,0,1,0,0,0,0,1,0,0,0,1,1,1,0, 1) ;
2: (1,1,1,1,1, 0,0,0,0,1, 1,1,1,1,1, 1,0,0,0,0,1,1,1,1,1, 0);
3: (1,1,1,1,1, 0,0,0,0,1, 1,1,1,1,1, 0,0,0,0,1,1,1,1,1,1, 1);
4: (1,0,0,0,1, 1,0,0,0,1, 1,1,1,1, 0, 0,0,0,1,0,0,0,0,0,1, 0);


Ўрганиш алгоритми

1. 
   Киришга образ берилсин ва ҳисоблансин;
   
2. 
   

а) Агар чиқиш тўғри бўлса, 1-қадамга ўтилсин;
б) Агар чиқиш нотўғри ва 0 тенг бўлса, барча киришлар мос вазнларга қўшилсин – , ёки
в) Агар чиқиш нотўғри ва 1 тенг бўлса, барча вазнлардан уларга мос киришлар айрилсин – .
3. Биринчи қадамга ўтилсин.

Хулоса

Нейрон тўрларини қисқароқ қилиб айтганда бу инсоннинг асаб тизимини кўпайтиришга уринишларга асосланган сунъий интеллект соҳасидаги тадқиқотлар йўналишларидан бири екан. Aйнан: асаб тизимининг хатоларни ўрганиш ва тузатиш қобилияти, бу бизга одам миясининг ишлашини тақлид қилишга имкон беради.Сунъий интеллектдаги нейрон тармоқлари биологик нейрон тармоқларининг соддалаштирилган моделидир.Нейрон тармоқлари жуда кўп муҳим хусусиятларга ега, аммо асосийси бу ўрганишлик қобилиятидир.Сунъий интеллект соҳаси аста-секинлик билан ривожланиб бормоқда ва шу билан бирга нейрон тўрлари ҳам ривожланмоқда. Махсус адабиётлар ва Интернет ресурсларини анализ қилиши натижасида, нейробиология, кибернетика, сунний интеллект, суний нейрон тўрлари ва нейротўрли ўзи ташкил бўлувчи, персиптронлар ва тасвирларни машинада таниш, дискрет математика, еҳтимоллар назарияси ва математик статистика, обйектга йўналтирилган дастурлаш тили C++ ўрганилди.

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати

1. 
   Dj.Tu., Gonsales R. Prinsipы raspoznovaniya obrazov.Perevod s angliyskogo I.B.Gurevicha. M.:Mir.1978 g. 412 s.
   
2. 
   Berkinblit M.B. Neyronnыye seti. Uchebnoye posobiye. M.: MIROS i VZMSh RAO, 1993. -96 s.
   
3. 
   Neyronnыye seti: istoriya razvitiya teorii. Kn. 5: Ucheb. posobiye dlya vuzov. / Pod obщyey red. A.I. Galushkina, Ya.Z. Sыpkina. - M.: IPRJR, 2001. - 840