Intellektual tizimlar va dasturlash texnologiyalari fakulteti


Tadqiqotning asosiy masalalari va farazlari


Download 21.02 Kb.
bet3/4
Sana25.06.2023
Hajmi21.02 Kb.
#1654560
1   2   3   4
Bog'liq
Dessertatsiyaga Kirish Sindarov M.O

Tadqiqotning asosiy masalalari va farazlari. Tabiiy tildagi matnlarni morfologik, sintaktik va semantik jihatdan avtomatik tahlil qilish va tahrirlash, maʼlum bir sun’iy intellektga asoslangan modellarni ishlab chiqish natejasida bunday salbiy holatlarni bartaraf etish imokoni oshadi.
Tadqiqot mavzusi bo‘yicha adabiyotlar shakli. Jahonda tabiiy tillarning kompyuterga yo‘naltirilgan modellarni ishlab chiqarish bo‘yicha bir qator tadqiqotlar olib borilgan bo‘lib, jumladan, N.A.Xomskiy, D.Jurafskiy, A.Jeyms, G.Fant, R.Delmonti, L.Danlos, R.G.Piotrovskiy, V.SBayevskiy, V.F.Zaysev, A.V.Zubov, V.A.Tuzov, N.Leonteva, K.Shilixina, L.A.Turigina, L.Y.Shipitsina, Y.I.Bolshakova, M.O‘rxin, A,Sharipbay va boshqalarning bu borasidagi ishlari qiyosiy o‘rganib chiqildi.
Respublikamizda o‘zbek kompyuter lingvistikasi bo‘yicha A.Q.Polatov, M.Aripov, M.M.Musayev, Sh.A.Nazirov, M.H.Hakimov, O‘.Hamdamov va G‘.Matlatipovlar olib borgan ilmiy tadqiqotlar o‘zbek tili gramatikasining formal modelini yaratish, o‘zbek, turk va qoraqalpoq tillaridagi gap tuzilmalarini formallashtirish, turkiy tillar uchun lug‘at yaratish, nutqli signallarning shakllanish jarayonlarini modellashtirish, nutq sintezatorlarini yaratish, ko‘p tilli modellashgan mashina tarjimasiga oid til obyektlarining mantiqiy – lingvistik va matematik modellarini yaratish masalalariga qaratilgan.
Yuqorida qayd etilgan ilmiy ishlar o‘zbek kompyuter lingvistikasi tadqiqoti uchun bugungi kunda tayanch material sifatida xizmat qilayotgan bo‘lsada, biroq hozirgacha matnni avtomatik tahrirlash va intellektual tahlil qilish bo‘yicha o‘zbek lingvistikasining kompyuterga yo‘naltirilgan modellari, algoritmlari va interfaol dasturiy vositalarini yaratish muammolari yetarli darajada o‘rganilmagan.
Tadqiqotda qo‘llanilgan metodikasining tavsifi. Tadqiqot mavzusini yoritishda matematik mantiq, matematik statistika, to‘plamlar nazariyasi, sonli modellashtirish, matnning intelletual tahlili va kompyuter lingvistikasi, dasturlash metodlari, tizimlarni loyihalash texnologiyalari va dasturiy injiniring modellaridan foydalanildi.

Download 21.02 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling